Het leven op het platteland - 2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Het leven op het platteland - 2

Introductie

• Plattegrond en Naambordjes
  
• Werkboek, schrift en pen op tafel!
• Voorkennis activeren en leerdoelen bespreken
  
• Paragraaf 4.1 Horigheid bespreken
  
• Opdrachten maken
  
• Rollenspel: de klas als domein!

Voorkennis

1. In welke tijd zitten we nu?
2. Over wat voor een soort samenleving spreken we in deze periode?
3. Wat was de oorzaak van deze economische verandering?
4. Leg uit wat een domein is en uit welke drie delen het bestaat.
5. Hoe heet de machtige boer van het domein?
6. Leg uit wat autarkisch betekent.

Leerdoelen

- Je kunt uitleggen hoe een middeleeuws domein eruit zag.

- Je kunt uitleggen hoe het hofstelsel werkte en welke plaats horigen in dat stelsel hadden.

Aantekeningen!

Pak je pen en schrift. Schrijf mee wanneer ik dit aangeef.

Het hofstelsel

• Verschil heer en boeren.
• Tussen boeren onderling ook veel verschil.
• Horigen: moesten Pacht betalen, herendiensten verlenen en op het vroonland werken. Ook hadden zij strenge regels..
• Vrije boeren: hadden eigen grond en moesten meevechten in oorlogstijd.
• Hofstelsel = een economisch systeem

Wat zien we hier?

Rollenspel: de klas als domein

•  Klas verdelen in 3 delen (heer, horige en vrije boer)
• Iedereen leest zich kort in over zijn of haar rol
• De heer, horige en vrije boer moeten antwoord geven op de door de docent aangegeven scenario's

• ALLEEN ANTWOORDEN ALS JE AAN DE BEURT BENT ;)

De klas als domein!

De heer

De horige

De vrije boeren

“Jullie wonen op míjn land. Jullie moeten op mijn land werken én een deel van je oogst afstaan. Maar ik bescherm jullie.”

“Ik werk hard op mijn akker, maar ik moet veel afstaan aan de heer én de kerk. Ik mag het domein niet verlaten.”

"Ik heb mijn eigen stukje grond, maar ik moet in oorlogstijd mee vechten. Dit kost me veel tijd. Echt 'vrij' ben ik eigenlijk niet."

Voorbeeld

Er is een huwelijk in het dorp, en de horigen en vrije boeren krijgen de mogelijkheid om deel te nemen aan het feest, maar de heer verwacht dat ze nog een deel van hun werk doen vóór de feestdag.

De heer

"De horigen en vrije boeren mogen naar het huwelijk, maar ik verwacht wel dat het werk op het land vóór de feestdag wordt gedaan. Anders kunnen ze niet gaan."

Vrije boer

"Ik heb wat vrijheid, maar ook verplichtingen. Ik moet mijn land onderhouden en mijn bijdrage leveren, ook als er een feest is."

De horige

"Waarom moeten we zoveel werken als we toch een feestdag krijgen? We zouden ons moeten kunnen ontspannen."

Situatie 1

Het is herfst en de oogst is slecht. Door het slechte weer is er weinig opbrengst van het land. De heer eist dat de horigen een deel van de oogst afstaan, terwijl ze zelf weinig te eten hebben. 

Situatie 2

Er zijn geruchten dat er rovers aan de rand van het domein zijn. De heer moet beslissen of hij extra bescherming biedt aan de horigen en of hij de vrije boeren inschakelt ter verdediging. 

Situatie 3

De heer heeft besloten dat de horigen een vrije dag mogen nemen om te rusten of te vieren, maar dit komt met een voorwaarde: ze moeten de heer een grote gunst bewijzen.

Aan de slag

• Lezen pagina 19
  
• Opdrachten maken pagina 20: opdracht 3,5 en 9

Leerdoelen

- Je kunt uitleggen hoe een middeleeuws domein eruit zag.

- Je kunt uitleggen hoe het hofstelsel werkte en welke plaats horigen in dat stelsel hadden.