Hoofdstuk 2 paragraaf 1 Wetenschap en Politiek in de Griekse Stadstaat

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H2 De tijd van Grieken en Romeinen

2.1 Wetenschap en politiek in de Griekse stadstaat

Doelen voor deze les: 

• Je kan het volgende kenmerkend aspect in je eigen woorden uitleggen: ‘Ontwikkeling van wetenschappelijk denken en het denken over burgerschap en politiek in de Griekse stadsstaat’.

• Je kan het volgende kenmerkend aspect in je eigen woorden uitleggen: ‘De vormentaal van de Griekse-Romeinse cultuur.

• Je kan uitleggen hoe de klassieke cultuur van de Griekse stadsstaten tot ontwikkeling kwam.

• Je kan uitleggen hoe Grieken dachten over burgerschap en politiek.

• Je kan uitleggen hoe het Griekse wetenschappelijk denken ontstond.

• Je kan uitleggen wat de oorzaak was voor het stichten van de Griekse koloniën.

• Je kan uitleggen wat het gevolg was van de kolonisatie van de Grieken.

• Je kan 2 kenmerken noemen van de Griekse architectuur.

• Je kan 5 bestuursvormen noemen van de Grieken.

• Je kan uitleggen waarom Plato tegen de democratie was.

• Je kan uitleggen hoe filosofen de wetenschap hebben beïnvloed.

 

De cultuur van de Griekse Stadstaat

• 3000 v.C. uitvinding van het geschrift (Begin van de tijd van Grieken en Romeinen.)
• 800 v.C. De Grieken nemen het alfabet over van de Feniciers. 
• Door een enorme bevolkingsgroei, in de Griekse Stadstaten, dreigt er een overbevolking. De Griekse stadstaten beslissen dat een deel van de bevolking zich op een andere plaats moet vestigen. 
• Groepen Grieken vertrekken hierom per schip en stichtten een groot aantal Griekse kolonien langs de kust van de Middenlandse Zee.
• Door de kolonisatie groeit in de Griekse stadstaten de handel en welvaart. 
• Doordat er voedsel vanuit deze kolonien wordt geimporteerd, stijgt de bevolking in de Griekse Stadstaten. 

De Cultuur van de Griekse stadstaten

• Vanaf de 500 v.C. komt de Griekse cultuur tot bloei. 
• Griekse kunstenaars weergeven de mens, in die periode, levensecht. 
• Griekse bouwkunst bloeit ook op. Bijvoorbeeld het Parthenon. Met bekende Griekse zuilen en dak. 
• De gedachten en vormentaal van de Grieken vonden ander volken zo goed. Dat zij het overnamen. Daarom noemen de Grieks-Romeinse beschaving: Klassiek.

Cultuur van de Griekse stadstaten

• Grieken noemden andere volken vaak 'Barbaren'. 
• Tot 338 v.C. waren de Grieken niet één volk. 
• Vanaf 338 v.C. verovert Alexander de Grote langzaam Griekenland. Hij verenigt Griekenland tot één rijk. 

Cultuur van de Griekse stadstaten

• Na het verenigingen van Griekenland, verovert Alexander de Grote het Perzisch en Egyptisch Rijk. 
• Hiermee verspreid hij de Griekse cultuur tot in Afghanistan en India

Burgerschap en politiek

De 4 verschillende Griekse bestuursvormen:

1. Monarchie
2. Aristocratie
3. Oligarchie
4. Tirannie
5. Democratie

Burgerschap en politiek

De 4 verschillende Griekse bestuursvormen:

1. Monarchie: Stadstaat geregeerd door een erfelijke koning. 

Burgerschap en politiek

De 4 verschillende Griekse bestuursvormen:

• Aristocratie: Een stadstaat bestuurd door een groep aanzienlijke mensen. (Edelen)

Burgerschap en politiek

De 4 verschillende Griekse bestuursvormen:

• Oligarchie: Een stadstaat geregeerd door een kleine groep mensen (Deze moeten niet altijd van adel zijn.)

Burgerschap en politiek

De 4 verschillende Griekse bestuursvormen:

• Tirannie: Een stadstaat geregeerd door een Tiran. Die vaak met geweld aan de macht is gekomen. 

Burgerschap en politiek

De 4 verschillende Griekse bestuursvormen:

• Democratie: Een stadstaat waarbij het volk beslist over wat er gebeurd in de stadstaat. 

Burgerschap en politiek

Democratie (Athene): 

• In de vergadering mochten alleen autochtone mannen toegelaten worden. 
• Alleen deze mannen mochten stemmen. 
• Athene was een directe democratie. Er waren geen vertegenwoordigers. De burgers stemden zelf. 

Heeft Nederland een direct of indirecte democratie? Leg uit waarom je dit denkt?

Burgerschap en politiek

Plato was een tegenstander van de Democratie: 

1. Hij was bang de massa zich liet leiden door emoties en hebzucht. 
2. Hij vond dat de macht in handen moest zijn van verstandige,  bekwame/slimme mannen. 

Burgerschap en politiek

Aristoteles: 

• Een goede regering is een regering die zich aan de wet houdt. 
• Dat kon elk bestuursysteem zijn. Maar in een democratie moesten politici zich niet laten leiden door willekeur en/of eigenbelang. 

Wetenschappelijk denken

• Filosofen probeerden alles met hun verstand. 
• Door hun rationeel denken, gingen de Grieken de wereld beter begrijpen. 

Wetenschappelijk denken

Wetenschap is concreet en praktisch. 

• De Grieken maakten de wetenschap los van de praktijk. 

Hippocrates:

• Hij gaf de goden niet de schuld van ziektes, maar wilde de oorzaak van ziekten herleiden door te observeren en te redeneren. 

Welke invloed vind jij dat de oude Grieken hebben op onze hedendaagse wetenschap?

Aan de slag: Huiswerk

• Maken paragraaf 2.1. 
• Nakijken paragraaf 2.1. 
• Leren leerdoelen 2.1.