samenvatting H3

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 3

De tweede wereldoorlog

Opkomst van het Nationaal-Socialisme

De jaren '20 op een rij

Het verdrag van Versailles.

De Republiek van Weimar.

De Beurskrach. (1929)

Angst voor het communisme. 

1920: 

Oprichting van de NSDAP (Niet door Hitler zelf!)

'Fascisme met wat extra haat' 

Nationalistisch

Militaristisch

Geweld verheerlijken

Sterke leider

Anti-Semitisch 

1925; 27.000 leden

1931: 8.000.000 leden

• Juli 1932: De NSDAP wordt de grootste partij van Duitsland (37,4%).
• 30 januari 1933: Hitler wordt rijkskanselier (nr 2 van DU).
• 27 februari 1933: De rijksdagbrand.
• 5 maart 1933: Nieuwe verkiezingen
• 23 maart 1933: De machtigingswet.
• 1 april 1933: De eerste anti-Joodse maatregelen worden genomen.

Na de machtsovername:

Alle politieke tegenstanders van Hitler werden vrijwel direct onschadelijk gemaakt. Een ieder die zich wel openlijk verzette of commentaar leverde werd afgevoerd naar een concentratiekamp.

H3.2 De tweede wereldoorlog

1919

Gross-Deutschland

Lebensraum

Appeasement-politiek

Conferentie van München (1938)

Stap voor stap (Wat gebeurd er?)

1933: Hitler aan de macht

1936: Rijnland wordt gemilitariseerd -->

1938: Oostenrijk wordt ingenomen (GroßDeutschland!) 

Maar ook Sudetenland.

Maart 1939: Inname Tsjecho-Slowakije

Blitzkrieg (snelle oorlog)

Molotov-Ribbentroppact 

Wehrmacht: Duitse leger 

Europa                                        Verloop '39-'42                                                   Azië

Maart '39: Tsjecho-Slowakije ingenomen (geen oorlog)

1 september 1939: Polen wordt binnengevallen

April 1940: Invasie Noorwegen/Denemarken

10-14 (17) mei 1940: Invasie van Nederland

Juni 1941: Invasie van de Sovjet-Unie (Operatie Barbarossa)

1939: Japan voert oorlog met USSR & China

1940: Japan sluit zich aan bij de asmogendheden.

december 1941: Pearl Harbor wordt aangevallen

Maart 1942: Bezetting van Nederlands-Indië

De asmogenheden bezetten grote delen van de wereld, terwijl de geallieerden in een verzwakte positie zitten.

Operation Overlord

6 juni 1944

30 april 1945

7 mei 1945

H3.3 De Holocaust

Stapsgewijs vervreemden en onderscheiden al vóór WO2

Neurenberger rassenwetten: 

• Joodse mensen zijn minderwaardig
• Geen publieke functies
• geen interraciale huwelijken

eind 1938:

In het begin: Uitsluiting, geen uitroeiing, maar dan...

Begin van de razzia's:

Joodse mensen, Roma, Sinti en lgbtq'ers worden opgepakt en afgevoerd naar concentratiekampen.

De internationale gemeenschap reageert....

'Der endlösung der Judenfrage

20 januari 1942: Der wannseekonferenz 

12.00 begint de conferentie, voor 14.00 is het afgelopen

H3.4 De bezetting van Nederland

Hongerwinter

Ontruiming van Arnhem

Verzet/collaboratie (voorbeelden)

10 mei 1940: oorlog in Nederland.

Neutraal zijn lukt niet meer.

4 dagen gevechten (Heftig verzet)

14 mei: bombardement van Rotterdam

Dreigementen

Overgave NL > veel Nederlandse soldaten worden krijgsgevangene.

Gevolgen op elk vlak

Politiek-bestuurlijk: De Duitsers nemen de leiding over. De koningin vlucht naar Engeland. Democratie & parlement verdwijnen.

Economisch: Veel Nederlandse mannen worden onderworpen aan de Arbeidseinsatz.

En NL wordt leeggeroofd!

Distributiebonnen (Voedselbonnen)

Gevolgen op elk vlak

Cultureel: Vrijheid van meningsuiting wordt afgeschaft en censuur wordt ingevoerd. Radio's worden geconfisqueerd. 

Dagelijks leven: Gebombardeerde steden, hongersnood, angst en razzia's waren aan de orde van de dag.

Collaboratie

Sommige Nederlanders waren blij met de bezetting.

Introduceer: De NSB van Anton Mussert.

Nederlandse nazi's: NationaalSocialistische Beweging. (1931)

Geweld, nationalisme, militarisme en antisemitisme. 

Verzet

1. Passief verzet: Onderduiken, radio's oranje luisteren

2. Actief verzet:   

• Illegale kranten drukken en verspreiden.
• Gewonde geallieerden opvangen en helpen.
• Joodse onderduikers verbergen.
• Persoonsbewijzen vervalsen.
• Aanslagen plegen.

Februaristaking 1941

+/- 73% van de 140.000 Nederlandse Joden overleven de oorlog niet.

Het laatste oorlogsjaar

In de herfst ’44: Zuid-Nederland bevrijdt.

Vel verzet van de Duitsers:

Arnhem wordt ontruimd.

Gevolg --> Hongerwinter

5 mei: Bevrijdingsdag