7.2 Aan de leiband van Moskou

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

7.2 Aan de leiband van Moskou

Hoe gingen de landen in Oost-Europa deel uit maken van het communistische Oostblok en welke gevolgen had dat voor de inwoners van die landen?

Wat is het verschil tussen de Berlijnse muur en het IJzeren Gordijn?

Een geruïneerd land

• In West-Europa waren bang voor het "Rode Gevaar"
• Echter kwam de Sovjet-Unie gehavend uit de oorlog. 
• Er was enorm veel tijd nodig om het land te herstellen na de oorlog.

Sovjet-Unie: een geruïneerd land

• Rusland enorme verliezen
• 6 miljoen huizen vernield
• 31.850 fabrieken 
• 65.000 km spoorlijn
• 40.000 ziekenhuizen
• 25.000.000 mensenlevens 
• etc etc etc.

Alleen communist als vriend

Stalins doelen:

• Herhaling van WOII voorkomen
• Tijd en middelen krijgen om de wederopbouw te voltooien

Oost-Europese landen werden satellietstaten van de Sovjet-Unie. Stalin maakte er handig gebruik van om een deel van zijn onkosten van de wederopbouw ermee te vergoeden.

Wie betaalt?

• Russische satellietstaten betalen de wederopbouw.
• Communistische Partijen hadden de macht in Hongarije, Joegoslavië etc --> Oostblok landen.
• Tegenstanders werden gedeporteerd naar Goelag Archipel
  
  

Goelach Archipel

Goelag

• Strafkampen in onherbergzaam gebied.
• Begin jaren '50 overvol.
• Hoogtepunt: 2,4 miljoen Sovjet-burgers in strafkampen.
• 
  

Stalin

Chroesjtsjov

Stalin ontmaskerd

• Stalin overleed in 1953: waardoor de zuiveringsprocessen niet door konden gaan/ werden versoepeld.
• Chroesjtjov kwam aan de macht. (1953-1964) Hij beschuldigde Stalin van ernstig machtsmisbruik.
• Destalinisatie werd in gang gezet.

Brejznevdoctrine

• Nieuwe leider van de Sovjet-Unie: Brezjnev (1964-1982)
• Landen die bij het communisme hoorden mochten niet een eigen weg inslaan en zouden daarvoor hard worden aangepakt.
• (Er valt een vergelijking te maken met de containmentpolitiek/ Trumandoctrine)

Leg uit waarin er een overeenkomst bestaat tussen de Brezjnev-doctrine en de Trumandoctrine?

Hongaarse Opstand 1956

Praagse Lente 1968

Hongaarse Opstand 1956

• Gevolg destalinisiatie: Hongaarse studenten komen in opstand
• Eisen: Afschaffing onderwijs in het Russisch, afschaffing doodstraf, persvrijheid

• Imre Nagy --> terugtrekking uit het Warschaupact.
• Reactie: Russische troepen trekken Hongarije binnen --> 2700 slachtoffers, 200.000 jongeren ontvluchten het land

Praagse Lente 1968

• Leider van Tsjechoslowakije: Dubcek
• Dubcek streefde naar meer democratie, meer "liberaal communisme"
• Hij kreeg géén ruimte van het Grote Rusland

VS en SU

Cuba 

1959: communistische machtsovername Cuba --> bedreiging VS

1961: Varkensbaai-invasie --> Kennedy wilt Castro regime omver werpen --> mislukt

Chroesjtsjov ziet kansen: SU kernwapens op Cuba

Oktober 1963: Kennedy waarschuwt dat kernwapens op Cuba oorlog betekent

Cuba-crisis: hoogtepunt Koude Oorlog

Uiteindelijk bindt Chroesjtsjov in --> dooi in Koude Oorlog