3.3 Bezet Nederland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

3.3 Bezet Nederlandt

"Wat denk je dat deze foto zegt over het leven in Nederland tijdens de bezetting?" 

"Wat denk je dat deze foto zegt over het leven in Nederland tijdens de bezetting?

Na deze les:

1. Kan je de belangrijkste veranderingen in het dagelijks leven tijdens de Duitse bezetting beschrijven.
   
2. Kun je uitleggen hoe mensen in Nederland verschillend reageerden op de bezetting (verzet, aanpassing, collaboratie).
   
3. Kun je kritisch nadenken over morele keuzes in tijden van bezetting.

De bezetting begint

Nederlands leger

•  Neutraliteitspolitiek 
•  Militairen: slechte training en materiaal
•   1939: leger moderniseren
•  Mobilisatie 
•  400.000 Militairen staan klaar

Slag bij de Grebbeberg 

10-15 mei 1940

12 mei 1940

--> Duits leger sterker dan verwacht

--> Wilhelmina, Bernard + kinds vluchtten naar Engeland 

--> Nederlandse bevolking: laf

 Bombardement op Rotterdam

14 mei

14 mei 1940

13:27-13:40

Capitulatie Nederland op 15 mei 1940

Rijkscommissaris 

Seyss-Inquart

Arthur Seyss-Inquart

Rijkscommissaris van Nederland

De eerste maanden na de bezetting

--> Normale leven 

-->Nederlanders = broedervolk

--> Censuur 

---> Lichte Jodenvervolging 

Censuur

Gelijkschakeling

het aanpassen van organisaties aan de totalitaire ideologie van de nazi's

De bezetting wordt harder

verzet

Februaristaking 1941

staking in Amsterdam tegen razzia's 

400 joden opgepakt

(jacht op een groep mensen door politie of leger)

Arbeidsdienst

Werken in fabrieken in Duitsland

Veel Nederlandse mannen doken onder

Samenwerken of verzet? 

Houding van de Nederland-ers

Verzet (5%)

• Actief verzet: 45.000
• Aanslagen, voedselbonnen drukken,  Joden helpen, pamfletten maken en rond brengen, krant van het verzet
• Passief verzet: aanpassen en luisteren naar Radio Oranje 

Collaboratie (4%)

Collaboratie = het samenwerken met de vijand (Duitsers) = Foute Nederlanders

Voorbeelden van collaboratie:

• Leden van de NSB.
• Burgemeesters
• Mensen die Joden verraadden. 
• Jongens die zich aansloten bij het Duitse leger --> Oostfront. 

Aanpassing

• De meeste mensen passen zich aan.

Opdracht : dilemma's in bezet Nederland

Instructies:

1. Lees elk dilemma hieronder goed door.

2. Overleg in je groepje wat je zou doen en waarom.

3. Noteer je keuze en argumenten. Er is geen goed of fout antwoord, maar wees duidelijk over je redenatie.

4. Bereid je voor om je keuze kort te presenteren.

Slag om Arnhem

17-25 september 1944

Hongerwinter

Nijmegen frontstad

Noorden gaat nog door een hongerwinter heen

De hongerwinter

20.000 mensen stierven

Toelichting

In september 1944 lijkt het einde van de Tweede Wereldoorlog in zicht. Het zuiden van Nederland wordt bevrijd maar de rest van Nederland nog niet.

De Duitse bezetter treed hard op en blokkeert al het voedseltransport naar het westen van Nederland. Ook nemen terugtrekkende Duitsers alles van waarde mee. Grote hongersnood volgt in de winter van 1944/1945.

Wat hebben we vandaag geleerd? 

--> Welke houding Nederlanders aannamen

--> Hoe Nederland werd bevrijd

Aan de slag.....

Maak opdracht 6 + 8 uit je werkboek

& begin met de opdracht: maak het verhaal af (mail)