H2 Stoffen --> paragraaf 4 Dichtheid

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 2

H2.1 Dichtheid (vanaf blz. 58)

Doel van de les:

- je kunt uitleggen wat dichtheid van de stof is

- je kunt uitleggen waarom dichtheid een stofeigenschap is

- Je kunt de dichtheid van een stof berekenen als de massa en het volume gegeven zijn

- Je kunt aan de hand van de dichtheid van stoffen uitleggen of een stof zinkt, zweeft of drijft.

Uit de vorige les

Lichte en zware stoffen

Is een aluminium fietsframe lichter dan een stalen stuur?

Hoe kun je dit eerlijk vergelijken?

Uit de vorige les

Is een aluminium fietsframe lichter dan een stalen stuur?

Hoe kun je dit eerlijk vergelijken?

Door van beide materialen dezelfde hoeveelheid (volume) te nemen en te deze te wegen

Uit de vorige les

Is een aluminium fietsframe lichter dan een stalen stuur?

Een eerlijke vergelijkingsmethode werkt als volgt:

1. Neem van elke stof een blokje van 1 cm3.
2. Bepaal de massa van elk blokje met een weegschaal.
3. Het blokje met de kleinste massa ('gewicht') is gemaakt van de ‘lichtste’ stof.

Een aluminium blokje van 1 cm3 heeft een massa van 2,7 g. Een stalen blokje van 1 cm3 heeft een massa van 7,9 g. Aluminium is dus ongeveer drie keer zo licht als staal

Uit de vorige les

Is een aluminium fietsframe lichter dan een stalen stuur?

Na het wegen van de blokjes blijkt:

Een aluminium blokje van 1 cm3 heeft een massa van 2,7 g. 

Een stalen blokje van 1 cm3 heeft een massa van 7,9 g. Aluminium is dus ongeveer drie keer zo licht als staal

Conclusie 1

Eerlijk vergelijken doen we door te bepalen hoeveel gram een cm3 van verschillende stoffen wegen  

Hoeveel één cm3 van een stof weegt (in gram) noemen we de

DICHTHEID

(Zie ook tabel 1 op blz. 59)

Werkafspraak

• Bij het beantwoorden van de vragen mag je overleggen met een buurman/ buurvrouw NAAST je
• Wel geeft iedereen ZELF antwoord

vraag:
a) waarmee kun je het volume meten?
b) Waarmee kun je de massa meten?

Instructie

Dichtheid berekenen

Conclusie 2

Hoeveel één cm³ van een stof weegt (in gram) noemen we de

DICHTHEID

Je kunt de dichtheid van een stof dus berekenen met de formule:

 in woorden:     DICHTHEID = MASSA : VOLUME   (in gram/cm³)

afgekort in letters:       ρ = m : V       (ρ spreek je uit als 'rho')      

 

Beantwoord deze vraag op de volgende sheet:

De massa van de steen in de figuur is 55 g. 

Bereken de dichtheid. 

Begin met de berekening, zet je antwoord er achter.

De massa van de steen in de figuur is 55 g.

Bereken de dichtheid van deze steensoort.

Antwoord 

De massa van de steen in de figuur is 55 g. 

dichtheid  =  massa : volume

                       = 55 g : 22 cm3

                       = 2,5 g / cm3

Antwoord goed of niet?

Heb je het antwoord goed? Ga dan door met de volgende vraag   

Lukte het nog niet helemaal? Doe dan mee met de extra uitleg 

 

antwoord: stap 1

De massa van de steen in de figuur is 55 g. 

dichtheid  =  massa : volume

Volume eerst nog uitrekenen:

V = Vmet steen - Vbegin

V = 46 cm3 - 24 cm3 = 22 cm3

antwoord: stap 2

De massa van de steen in de figuur is 55 g. 

Het volume van de steen 22 cm3

dichtheid  =  massa : volume

                       = 55 g : 22 cm3

                       = 2,5 g / cm3

Nieuwe vraag

Beantwoord deze vraag op de volgende sheet:

Bereken met behulp van deze gegevens de dichtheid van de vloeistof.

Bereken de dichtheid van de vloeistof

Bereken de dichtheid en bepaal welke stof het is.

Antwoord:

dichtheid = massa : volume

                       = 56,2 g : 70 cm3

                       = 0,80 g/cm3

Tabel 1 blz. 59:

dichtheid 0,80 g/cm3 = alcohol 

Antwoord goed of niet?

Heb je het antwoord goed? 

1. Iedereen: maak dan de rest van de opgaven van paragraaf 2.4
   Havo maakt ook de extra opgaven
2. Daarna kun je aan de slag met Test jezelf en Oefentoets

Lukte het nog niet helemaal? Doe dan mee met de extra uitleg 

 

Antwoord, stap 1

dichtheid = massa : volume

Bereken eerst de massa:

                    

Massa = massaeind - massabegin

               = 68,4 g - 12,2 g

               = 56,2 g

Antwoord, stap 2

dichtheid = massa : volume

Lees daarna het volume af: 

(10 vakjes tussen de lange strepen, elk vak is dus 10 mL) --> 70 mL

1 mL is gelijk aan 1 cm3 

Het volume is dus ook 70 cm3

Bereken de dichtheid en bepaal welke stof het is

Antwoord:

massa = 56,2 g

volume = 70 cm3

dichtheid = massa : volume

                       = 56,2 g : 70 cm3

                       = 0,80 g/cm3

Tabel 1 blz. 59:dichtheid 0,80 g/cm3 ==> alcohol 

Hoe ga je verder

1. Iedereen: maak dan de rest van de opgaven van paragraaf 2.4
   Havo maakt ook de extra opgaven
2. Daarna kun je aan de slag met Test jezelf en Oefentoets van paragraaf 2.4

 

Afsluiting les

Doel van de les:

- je kunt uitleggen wat dichtheid van de stof is

- je kunt uitleggen waarom dichtheid een stofeigenschap is

- Je kunt de dichtheid van een stof berekenen als de massa en het volume gegeven zijn

- Je kunt aan de hand van de dichtheid van stoffen uitleggen of een stof zinkt, zweeft of drijft.

Nieuwe vraag

De massa van slaolie is 55 g. De dichtheid is 0,90 g/cm3

Bereken het volume van deze hoeveelheid slaolie.

Antwoord

De massa van een hoeveelheid slaolie is 56 g. 

De dichtheid van slaolie is 0,90 g/cm3

Gevraagd: bereken het volume van deze hoeveelheid slaolie.

dichtheid       = massa : volume 

0,90 g/cm3   =    54 g   :  volume           

volume             =  60 cm3