4A voortplanting

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Voortplanting

Herhalingsstof 4 Atheneum

Wat komt er in je op als je denkt aan voortplanting?

Ongeslachtelijke voortplanting

• Genetisch identiek
•  Natuurlijke ongeslachtelijke voortplanting
  -> Knollen en bollen

• Kunstmatige ongeslachtelijke voortplanting
  -> Stekken

Ongeslachtelijke voortplanting

• mitose
• -> Interfase
  -> Profase: spiraliseren v.d. chromosomen. Er vormt zich een spoelfiguur.
  -> Metafase: Geen kernmembraan + spoelfiguur ontstaat
  -> Anafase: Chromatiden losgetrokken
  -> Telofase: Het spoelfiguur verdwijnt en er komen nieuwe
       kernmembranen om de chromosomen.
  -> Interfase: Er zijn nu twee dochtercellen ontstaan.

BiNaS 76B1

Klonen

• Kunstmatige ongeslachtelijke voortplanting
• Ethische argumenten
  -> mens mag niet ingrijpen in de natuur
  -> dieren mogen niet worden gebruikt voor onderzoek
• Biologische argumenten
  -> Afwijkingen of jong overlijden
  -> Vatbaarder voor ziektes door minder genetische variatie

Geslachtelijke voortplanting

Meiose 

- bevruchting ( 2 haploïde cellen ---> 1 diploïde cel)

- aantal chromosomen = n 

- proces waarbij aantal chromosomen van een cel gereduceerd 

wordt. 

Geslachtelijke voortplanting

Man 

- spermatogenese 

vrouw 

- follikel 

- oögenese 

- zona pellucida

Binas 86D

Geslachtelijke voortplanting

polyploïd: mutatie in de aantallen chromosomen bij eukaryote organismen

Geslachtshormonen

- hormoonklieren

- geslachtshormonen -> voortplanting en ontwikkeling secundaire geslachtskenmerken

Binas 89 A

Hormonale regeling man

+

-

-

+

+

+

+

+

+

+

Hormonale regeling vrouw

Menstruatiecyclus

BiNaS 86C

• FSH voor de rijping van het follikel
• LH voor de eisprong
• Productie oestrogeen d.m.v. FSH en LH. Zorgt voor groei baarmoederslijmvlies.
• Na ovulatie: Gele lichaam wordt gevormd door LH.
• Aanmaak progesteron wordt gestimuleerd door gele lichaam.
• Progesteron remt de afgifte van FSH en LH.
• Gele lichaam verdwijnt door tekort LH.
• Daling progesteron: menstruatie op gang.

Anti conceptie

- verschillende methoden

-o.a de pil -> hormonen

- Sterilisatie

Examenvraag

Examenvraag

3. Leg uit wat bij deze proef het nadeel van gebruik van oestradiol. (1 pt)

4. Leg uit waarom, vanwege de werking van progesteron, ook regelmatig een dosis testosteron moest worden toegediend aan de proefpersonen uit de tekst. (2 pt)

Zwanger

- Bevruchting van een eicel

- 9 maanden

- de geboorte

Humaan Choriongonatropine (HCG)

- Houdt het gele lichaam in stand

- Vorming: kind -> Placenta

Binas 86E

Embryonale ontwikkeling

Embryonale ontwikkeling

- Eerste weken -> Embryo

- Embryo nestelt zich in het baarmoederslijmvlies

         Innesteling mogelijk door trofoblast

- Trofoblast vorm het buitenste vruchtvlies (Chorion)

- Holte door Chorion gevormd wordt: Chorionholte

Binas 86E

Zet de onderdelen van de embryonale 

ontwikkeling in de goede volgorde

Zygote

Morula

Embryo

Klievingsdeling

Blastula

Binas 86 E

Placenta

8ste week, Foetus

Cel differentiatie

- Cellen vertonen steeds meer verschillen

- Cellen bevatten zelfde DNA, slechts deels actief

- Afhankelijk van plaats in embryo

Apoptose

- geprogrammeerde celdood

- Verdwijnen overbodige/ongewenste weefsel

Vb. vliezen tussen vingers

- lysosoom: opruimen dode cel

- Kanker

Binas 71 L

Stamcellen

- Cellen die nog niet (volledig) gespecialiseerd zijn

- Stamceltherapie, beschadigde cellen vervangen

Binas 80 a en 84 I 

Waarvoor zouden stamcellen kunnen worden gebruikt?

•  Stamceltherapie, onderzoekers leren hoe beschadigde cellen te vervangen
• Voortgang van ziektes bepalen
• Het genereren van gezonde cellen ter vervanging van zieke. Deze activiteit staat bekend als  regeneratieve geneeskunde

Mogelijke antwoorden

 - Stamceltherapie, onderzoekers leren hoe beschadigde cellen te vervangen

- Voortgang van ziektes bepalen

- Het genereren van gezonde cellen ter vervanging van zieke.

ongewenst kinderloos

- kunstmatige inseminatie, ki (bij weinig zaadcellen) 

- in-vitrofertillisatie, ivf (bij slecht werkende eileiders) 

- intracytoplasmatische sperma-injectie, ICSI (bij weinig goed bewegende zaadcellen)