5.1 Nederland herrijst

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Hoe zag Nederland eruit toen Duitsland capituleerde? Zie bron 4 blz. 120

Leerdoelen

• Weten hoe Nederland weer opgebouwd werd
• Dat de mentaliteit van de jaren vijftig zuinigheid was en hard werken.
• Dat er in de jaren zestig een consumptiemaatschappij ontstond.
• Hoe de verzorgingstaat werd opgebouwd.
  

Puinhoop van de oorlog

• Enorme oorlogsschade
• Fabrieken leeggeroofd door de Duitsers
• Infrastructuur en vervoer verwoest of ontregeld
• Gedeelt landbouwgrond onder water gezet

Nijmegen

Arnhem

Wederopbouw en industrialisatie

• Afspraken werkgevers, vakbonden en overheid
• Geleide loonpolitiek
• Industrialisatie in hoog tempo en veel werkgelegenheid
• Woningnood
• Babyboom
• Veel huizen gebouwd

Bijlmer (bij Amsterdam)

Wederopbouw en industrialisatie

• Marshallhulp voor industrie en landbouw
• Minder mensen in de landbouw, maar productiestijging
• Landbouw --> mechanisatie en schaalvergroting

Zuinigheid en welvaart

• Jaren vijftig: lage lonen, hard werken en zuinigheid 
• Gezin --> traditioneel rollenpatroon (man werken, vrouw huishouden en kinderen opvoeden)
• Strenge regels seksualiteit (binnen het huwelijk)
• Na 1955 stijging van de welvaart

Begin verzorgingsstaat

Uitkeringen:

• Algemene ouderdomswet (AOW) voor 65+
• WW (werkloosheidswet)

Dit zijn sociale wetten, de overheid zorgt voor mensen die dat zelf niet kunnen.

Rooms-rode coalitie

KVP en PVDA regeren (christelijke en socialistische partij)

VVD en CHU gaan ook meedoen (meer steun voor coalitie)

Willem Drees premier (minister-president)

Opbouw van de Verzorgingsstaat

• Na 1958 PVDA niet meer in de regering
• Opbouw verzorgingsstaat ging door
• WAO (Wet Arbeidsongeschiktheid) ingevoerd voor mensen die nooit meer kunnen werken.
• WW, WAO zijn sociale verzekeringen (premie betalen werkgevers/werknemers)
• Bijstandsuitkering = sociale voorziening, wordt betaald uit belastinginkomsten

Noem twee oorzaken van de woningnood in de jaren vijftig.

De AOW was vroeger voor mensen boven de 65. Tegenwoordig moeten mensen ouder zijn voor AOW. Waarom is de leeftijd verhoogd?