Diabetes

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 2

Diabetes mellitus

Lesdoelen

Aan het eind van de les ben je in staat om:

- Type 1 en type 2 diabetes te herkennen,

- Herken je de symptomen,

- Ken je behandelingen en kun je die meenemen naar de praktijk,

- Weet je hoe je moet inspelen op signalen van cliënten bij een hyper of hypo.

Wat weet je al over diabetes?

Wat is diabetes

Diabetes, suikerziekte, is een ziekte waarbij het lichaam de bloedsuiker niet meer in evenwicht kan houden. Dat komt doordat het lichaam te weinig van het hormoon insuline heeft. En ook reageert het lichaam vaak niet meer goed op insuline. Of het maakt helemaal geen insuline meer. Insuline regelt de bloedsuikerspiegel. (Diabetes Fonds, 2020)

Anatomie van het lichaam

        Welke organen spelen een rol bij 

                               diabetes?

Anatomie van het lichaam

Alvleesklier:

- ligt links achter/onder de maag

- 2 hoofdfuncties:

1. maakt insuline aan

2. helpt bij de spijsvertering

- geeft insuline af aan het bloed

- eilandjes van Langerhans

(daar wordt de insuline gemaakt)

Anatomie van het lichaam

Lever: 

- ligt rechts boven in de buikholte

- maakt giftige stoffen in je lichaam onschadelijk

- Kan suiker (glucose) opslaan --> wordt vrijgegeven bij inspanning

- opslag van vet

2 hormonen

Insuline en Glucagon

Insuline: 

• Hormoon dat een belangrijke rol speelt bij de glucose waarde.
• Een tekort of geen aanmaak leidt tot diabetes.
• Wordt aangemaakt in de alvleesklier.

Glucagon:

• Hormoon dat wordt gemaakt in de alvleesklier, verhoogt glucose in het bloed.
• Verhoogt de bloedsuikerspiegel als deze daalt. 
• Word aangemaakt in de alvleesklier

 

Hyper versus hypo

Meten is weten!

Hyper = te hoog

Hypo = te laag

Lange termijn gevolgen diabetes

neuropathie (zenuwen)

Nefropathie (nieren)

Rethinopathie (ogen)

Alzheimer

Diabetische voet

Maag- en darmklachten

Huidproblemen

Chronische vermoeidheid

Depressies

Hart- en vaatziekten

Impotentie

Waarom??

Handen wassen voordat je bloedsuiker meet

Waarom?

Bloedsuiker prikken in de zijkant van de vingertop

Waarom>

Opdracht Insuline toedienen

De heer van Akkeren is al jaren bekend met Diabetes mellitus. Hij controleert zijn bloedsuikers zelf en injecteert zichzelf met insuline. De laatste tijd lijkt het of hij wat vergeetachtig is. Op een ochtend zie je dat hij zijn ontbijt heeft laten staan. Je vraagt aan hem of hij geen trek heeft. Je krijgt niet echt antwoord. Dan vraag je of hij al wel insuline heeft gespoten. De heer geeft aan dat hij dat niet weet. Wat doe je?

Soorten insuline

Wanneer, waar en hoelaat...

Kortwerkende insuline:

kortwerkende insuline in de buik , snelle opname.

Kortwerkende insulines werken binnen 10-30 minuten en werken 2 tot 8 uur lang. deze spuit je ongeveer 30 minuten voor de maaltijd.

Middellange insuline

Middellangwerkende insulines binnen 1-2 uur, 16 tot 24 uur lang, Kan 2x per dag gespoten.

Langwerkende insuline:

langwerkende insuline in de benen of billen. Bovenbeen (dijbeen) • Geeft langzame opname van de insuline. Spuit in de bovenkant of de buitenkant van het bovenbeen.

Langwerkende insulines werken binnen 1-2 uur, 24 uur lang. 

Toediening gebeurt tussen 21 en 23 uur

De wet BIG

•  Injecteren is een voorbehouden handeling volgens de wet BIG. 
• Het toedienen van insuline met een injectiepen en het inbrengen/verwisselen van de naald/canule van een insulinepomp zijn vormen van injecteren. 
• In de wet BIG staat wie voorbehouden handelingen mogen uitvoeren. 
• Dit zijn risicovolle, medische handelingen die alleen door bevoegde zorgverleners mogen worden uitgevoerd.
  
• Artsen, physician assistants en verpleegkundigen mogen deze handelingen beroepsmatig uitvoeren, als zij daartoe bekwaam zijn.
  
• Anderen mogen deze handelingen alleen in opdracht van een zelfstandig bevoegde zorgverlener (arts) uitvoeren, als zij daartoe bekwaam zijn.

Wanneer ben je bevoegd om een handeling uit te voeren?

Wanneer ben je bekwaam?

Vragen??

De praktijk

- bloedsuiker meten

- Klaar maken insulinepen

www.vilansprotocollen.nl

www.vilansprotocollen.nl