Klare taal - les 7 - gebiedende wijs en tegenwoordig deelwoord

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Lesdoelen van vandaag

• Je kent de gebiedende wijs en kun deze gebruiken
• Je kent het tegenwoordig deelwoord en kunt deze gebruiken
• Je kunt een instructie schrijven en uitvoeren

Gebiedende wijs - imperative

Een tegenwoordig deelwoord of onvoltooid deelwoord geeft een handeling aan die nog niet voltooid ( klaar is).

> tegenwoordig deelwoord: not finished, it's going on

Je schrijft het tegenwoordig deelwoord zo: 

• infinitief ( hele werkwoord ) + d (whole verb + d)
• bijvoorbeeld: etend, lachend

Gebiedende wijs

Gebiedende wijs

Sta op! > get up!

Doe het raam dicht! > close the window!

Klap in je handen! > clapp your hands!

Ga zitten! > sit down!

Theorie

Gebiedende wijs:

– Het werkwoord staat vooraan in de zin.

– De werkwoord staat in de ik-vorm

Ik doe het raam dicht > Doe het raam dicht!

– Er staat geen wie/wat in (het eerste deel van ) de zin.

– Er staat vaak een uitroepteken (!) achter de zin.

Zinnen met een gebiedende wijs hebben geen wie/wat in het eerste deel van de zin, bijv: "Ga zitten!"

1. waar
2. niet waar

Welke zin staat in de gebiedende wijs?

1. Je moet opletten hoor!
2. Let op!

Welke zin staat in de gebiedende wijs?

1. Je mag niet bewegen!
2. Je moet niet bewegen.
3. Beweeg je niet.

Welke zin staat in de gebiedende wijs?

1. Maak het eten op smaak met zout en peper.
2. Je moet het eten even op smaak brengen.

geven

.... die meneer eens een hand!

1. geven
2. geef
3. gaf
4. geeft

Waar is de spelling juist?

1. Wordt niet boos!
2. Wort niet boos!
3. Wor niet boos!
4. Word niet boos!

Waar is de spelling juist?

1. Bied 20 euro!
2. Biet 20 euro!
3. Biedt 20 euro!
4. Bidt 20 euro!

Maak een zin in de gebiedende wijs met 'bakken-pannenkoeken-pan'

Maak een zin in de gebiedende wijs met 'roeren- melk - in de kom'

Bij de gebiedende wijs
schrijf je de ik-vorm.

1. waar
2. niet waar

Wat is het tegenwoordig
deelwoord, weet je dat al?

Tegenwoordig deelwoord

Een tegenwoordig deelwoord of onvoltooid deelwoord geeft een handeling aan die nog niet voltooid ( klaar is).

> tegenwoordig deelwoord: not finished, it's going on

Je schrijft het tegenwoordig deelwoord zo: 

• infinitief ( hele werkwoord ) + d (whole verb + d)
• bijvoorbeeld: etend, lachend

Tegenwoordig deelwoord

Je schrijft het tegenwoordig deelwoord zo: 

• infinitief ( hele werkwoord ) + d (whole verb + d)
• bijvoorbeeld: etend, lachend (while eating, while smiling)
  

Ik loop lachend op straat ? Hoe? lachend

Hij gaat fietsend naar school. Hoe? fietsend

De hond komt blaffend naar buiten. Hoe? Blaffend.

Wat is het tegenwoordig deelwoord van 'slapen'?

1. geslapen
2. slaapt
3. slapen
4. slapend

Wat is het tegenwoordig deelwoord van 'daten'?

1. gedatet
2. datende
3. gedatend
4. datend

Wat is het TEGENWOORDIG DEELWOORD van 'huilen'?

1. gehuild
2. huilend
3. huilent
4. gehuilt

Wat is het tegenwoordig deelwoord van 'juichen'?

1. gejuicht
2. gejuichd
3. juichend
4. juichent

Spreken

Schrijf een instructie om van hier (C241)

naar een andere plek in de school te lopen. 

1. Schrijf de plek op;

2. Gebruik de gebiedende wijs bij het schrijven;

3. Lees stap voor stap de instructie voor aan je buurman/buurvrouw
(geef dus opdrachten)

4. Maak een foto van de bestemming;

5. Wissel van rol en doe bovenstaande opnieuw;