21.2 Niet specifieke afweer 6V 2122

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

21.2 Niet-specifieke afweer

1 / 42

Slide 1: Slide

BiologieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 6

This lesson contains 42 slides, with interactive quiz and text slides.

Lesson duration is: 80 min

Items in this lesson

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

21.2 Niet-specifieke afweer

Slide 1 - Slide

Deze les

- Doornemen planner periode 3 + leerstof SE3

- Uitleg 21.2 Niet-specifieke afweer (21.1 zelfstandig)

- Opdrachten maken

Slide 2 - Slide

Doel 21.2

Je leert welk type ziekteverwekkers er zijn

Je leert hoe je lichaam zich verweert tegen ziekteverwekkers

Je leert hoe je lichaam onderscheid maakt tussen lichaamseigen en lichaamsvreemd

Slide 3 - Slide

Soorten ziekteverwekkers

Bacteriën

(Eencellige) eukaryoten

Virussen

Parasieten: kunnen alleen overleven in een gastheer, kunnen virussen, bacteriën en eukaryoten zijn.

Slide 4 - Slide

Bacteriën

Nuttig/ niet schadelijk/ schadelijk

Aeroob/ anaeroob

Heterotroof/ autotroof

Bolletjes/ staafjes/ kommavormig/ spiraal/ anders

Celwand dun/ dik/ geen

= Gram positief/ negatief (reactie op kleurstof)

Slide 5 - Slide

Slide 6 - Slide

Slide 7 - Slide

Virussen

Een virusdeeltje bestaat uit erfelijk materiaal met daaromheen een eiwitkapsel en som een virusenvelop (= membraan v. gastheer).

- DNA/ RNA virus

- ss/ ds

- membraanenvelop of niet

Slide 8 - Slide

Virussen

Virus bindt aan receptor gastheercel (specifiek!)

Erfelijk materiaal wordt in de gastheercel gebracht

Erfelijk materiaal leidt tot virus-eiwitten en nieuw virus DNA/ RNA -> nieuwe virusdeeltjes

Daarna apoptose gastheercel -> virussen komen vrij

Of exocytose van het virus -> virussen komen vrij

Slide 9 - Slide

Slide 10 - Slide

Slide 11 - Slide

Bestudeer BINAS 77C en 77D
Wat zijn de verschillen?

Slide 12 - Open question

Tweede verdedigingslinie

A-specifieke afweer/ niet-specifieke afweer

Definitie: Afweer waar geen ‘geheugen’ van blijft bestaan.

Dit type afweer heb je vanaf je geboorte.

Wordt uitgevoerd door eiwitten en cellen

Slide 13 - Slide

A-specifieke afweer

Witte bloedcellen (fagocyten en natural killercellen)
Complementsysteem/ complementeiwitten
Ontstekingsreactie

Slide 14 - Slide

A-specifieke afweer

Slide 15 - Slide

Lichaamseigen/ -vreemd

Door je afweersysteem moet onderscheid gemaakt worden tussen lichaamseigen en lichaamsvreemde dingen in je lichaam.

Hoe? --> Antigenen

Slide 16 - Slide

Lichaamsvreemd

Elke indringer (bacterie/ virus) heeft eiwitten aan de buitenkant: lichaamsvreemde antigenen

Ziekteverwekkers

Slide 17 - Slide

Lichaamseigen

Elke eigen lichaamscel heeft ook eiwitten aan de buitenkant: lichaamseigen antigenen

Lichaamscellen

Lichaamseigen antigenen worden m.b.v. een MHC-I-molecuul (een soort vlaggenstok aan het celmembraan) gepresenteerd.

Slide 18 - Slide

Lichaamseigen/ -vreemd

Onderdelen van je niet-specifieke afweersysteem zijn in staat onderscheid te maken tussen lichaamseigen en lichaamsvreemde antigenen.

Slide 19 - Slide

Slide 20 - Slide

Complementsysteem

Plm 30 verschillende complementeiwitten in je bloed

Kunnen binden aan ziekteverwekkers door een groep te vormen en te binden op het celoppervlak van de indringer of een geïnfecteerde cel.

Slide 21 - Slide

Complementsysteem

Brengen dan een cascade op gang die leidt tot:

1. Het maken van gaten in celmembraan, waardoor ziekteverwekkers worden gedood (lysis)

2. aantrekken van witte bloedcellen via signaalstoffen (cytokinen) (chemotaxis)

3. markeren en hinderen bewegen van ziekteverwekkers (opsonisatie)

Slide 22 - Slide

Slide 23 - Slide

Witte bloedcellen

De volgende witte bloedcellen komen naar de plaats van infectie:

- Granulocyten

- Macrofagen

- Natural Killer cellen

Slide 24 - Slide

Granulocyten (BINAS 84I)

granulocyten hebben

een veelvormige, niet

ronde kern.

Bevatten cytokinen en blaasjes met gifstoffen

Slide 25 - Slide

Granulocyten

Bij ontdekking van een ziekteverwekker:

- Geven gifstoffen af die schadelijk zijn voor de ziekteverwekker

- Geven cytokinen af --> ontstekingsreactie

Slide 26 - Slide

Cytokinen (signaalstoffen)

Hechten aan de bloedvatwand: signaal voor andere witte bloedcellen voor plek van infectie, trekken dus andere witte bloedcellen aan (zoals macrofagen)
Spiercellen in de bloedvatwand ontspannen: meer bloed
Ruimte tussen de cellen van de bloedvatwand neemt toe: bloedcellen kunnen makkelijker het weefsel in

Slide 27 - Slide

Slide 28 - Slide

Cytokinen

Zorgen voor de ontstekingsreactie.

Slide 29 - Slide

Macrofagen

Macrofagen omvatten deeltjes en cellen die niet in het lichaam thuis horen (fagocytose). Met lysosomen verteren ze deze deeltjes/ cellen.

Geldt voor:

Bacteriën, virussen, splinters, inkt, dode/ beschadigde cellen etc.

Slide 30 - Slide

Slide 31 - Slide

Slide 32 - Slide

Geïnfecteerde cel

Na besmetting plaats een geïnfecteerde lichaamscel de antigenen van de ziekteverwekker aan de MHC-I-moleculen op het celmembraan.

Nu is de cel herkenbaar als geïnfecteerd.

Slide 33 - Slide

Natural Killer cellen (NK-cellen)

Controleren de celmembranen van eigen lichaamscellen op afwijkende (lichaamsvreemde) eiwitten in het MHC-I molecuul:

- Doden virus-geïnfecteerde cellen

- Doden tumorcellen

Slide 34 - Slide

Natural Killer cellen (NK-cellen)

Scheiden perforine af: een stof die de celmembraan stuk maakt (de cel sterft), óf zetten de cel aan tot apoptose (DNAse wordt geactiveerd, DNA wordt afgebroken)

Doden dus juist lichaamseigen cellen die zich vreemd gedragen door tumorgenen of cellen die lichaamsvreemde antigenen aan de MHC-I-moculen hebben (door virusinfectie).

Slide 35 - Slide

Slide 36 - Slide

Slide 37 - Slide

Slide 38 - Slide

Doel 21.2

Je hebt geleerd welk type ziekteverwekkers er zijn

Je hebt geleerd hoe je lichaam zich verweert tegen ziekteverwekkers

Je hebt geleerd hoe je lichaam onderscheid maakt tussen lichaamseigen en lichaamsvreemd

Slide 39 - Slide

Begrippen 21.2

bacteriën, cirkelvormig chromosoom, plasmiden, prokatyoten, microbioom, gifstige stoffen, eukaryoten, parasiet, virus, eiwitkapsel, virusenvelop, DNA/ RNA virus, reverse transcriptase, niet-spefieke afweer, lichaamseigen, lichaamsvreemd, antigenen, MHC-I, infectie, complementsysteem, cascade, cytokinen, macrofagen, opsonisatie, granulocyt, fagocytose, fagocyt, NK-cel, apoptose

Slide 40 - Slide

BINAS 21.2

BINAS 71L Apoptose

BINAS 77 Virussen

BINAS 79 Bacteriën

BINAS 84I Bloedcellen

BINAS 84J1 Complementsysteem

BINAS 84J3 Niet specifieke en specifieke afweer

BINAS 84J4 Ontstekingsreactie

Slide 41 - Slide

Huiswerk

- Zelfstandig maken 21.1 (zie LessonUp)
- Maken 21.2 opdr. 1 t/m 7

- Lezen/voorbereiden 21.3 Specifieke afweer

Slide 42 - Slide

21.2 Niet specifieke afweer 6V 2122

Items in this lesson

Slide 1 - Slide

Slide 2 - Slide

Slide 3 - Slide

Slide 4 - Slide

Slide 5 - Slide

Slide 6 - Slide

Slide 7 - Slide

Slide 8 - Slide

Slide 9 - Slide

Slide 10 - Slide

Slide 11 - Slide

Slide 12 - Open question

Slide 13 - Slide

Slide 14 - Slide

Slide 15 - Slide

Slide 16 - Slide

Slide 17 - Slide

Slide 18 - Slide

Slide 19 - Slide

Slide 20 - Slide

Slide 21 - Slide

Slide 22 - Slide

Slide 23 - Slide

Slide 24 - Slide

Slide 25 - Slide

Slide 26 - Slide

Slide 27 - Slide

Slide 28 - Slide

Slide 29 - Slide

Slide 30 - Slide

Slide 31 - Slide

Slide 32 - Slide

Slide 33 - Slide

Slide 34 - Slide

Slide 35 - Slide

Slide 36 - Slide

Slide 37 - Slide

Slide 38 - Slide

Slide 39 - Slide

Slide 40 - Slide

Slide 41 - Slide

Slide 42 - Slide

More lessons like this

16.2 Niet specifieke afweer 6V kl/ll

12.3 Specifieke afweer

16.2-2 Niet specifieke afweer

12.3 Specifieke afweer ll

21.2 Niet specifieke afweer 6V 2122

21.2-2 Niet specifieke afweer 6V 2223

21.2-1 Niet specifieke afweer 6V 2223

21.2-1 Niet specifieke afweer 6V 2223