9.1 Het zenuwstelsel + 9.2 zenuwscellen en zenuwen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Hoofdstuk 9 Regeling

Wat gaan we vandaag doen?

Uitleg basisstof 9.1 + 9.2

Opdrachten maken

Leerdoelen

- Je kunt de delen en de functies van het zenuwstelsel noemen.

- Je kunt in een afbeelding van een zenuwcel de delen benoemen.

- Je kunt drie typen zenuwcellen noemen met hun functies en kenmerken.

- Je kunt omschrijven wat een zenuw is en je kunt drie typen zenuwen noemen met hun kenmerken.

Tip: maak onder de les aantekeningen

Bouw zenuwstelsel

Het zenuwstelsel:

centrale zenuwstelsel + zenuwen.

Centrale zenuwstelsel = 

hersenen (grote, kleine, hersenstam) + ruggenmerg

Zenuwen verbinden het centrale zenuwstelsel met alle lichaamsdelen

Werking zenuwstelsel

1.Prikkels (invloed uit je omgeving)

2.Zintuigcellen (zet prikkel om in impuls)

3.Impulsen (zwak elektrisch signaal)

4.Zenuwen (versturen impuls naar
                      centraal zenuwstelsel)

5.Hersenen

6.Zenuwen

7.Spieren/klieren

Impuls = elektrisch signaal dat door zenuwen kan worden doorgegeven

Functies zenuwstelsel

- Het zenuwstelsel verwerkt de impulsen van al je zintuigen.

- Het zenuwstelsel stuurt spieren aan (om te bewegen).

- Het zenuwstelsel regelt de werking van  klieren. Bijv. speekselklieren/zweetklieren

Wat zijn dan prikkels?

Een prikkel ontstaat door een verandering in je omgeving of lichaam

Zintuigen zijn gevoelig voor prikkels.

Elk zintuig is gevoelig voor een specifieke prikkel.

Voorbeeld: Reukzintuig > Geur

Verschil in prikkels

• Een prikkel van buiten  het lichaam (geluid), noem je een uitwendige prikkel.
• Een prikkel van binnen uit het lichaam (hormonen), noem je een inwendige prikkel.
• Op een prikkel volgt niet altijd hetzelfde gedrag.

8/9.2 zenuwen en zenuwcellen

Gevoels-zenuwcel

Bewegingsszenuwcel

- Ontvangt impulsen van zintuigcellen

- 1 lange + 1 korte uitloper

- Cellichaam vlakbij centraal zenuwstelsel

Schakelcellen

- Liggen in het centrale  zenuwstelsel

- Geeft impulsen door, 

verbindt 

- Aangesloten op spieren of klieren

- 1 lange uitloper

- Cellichaam heeft veel vertakkingen, aangesloten op schakelcellen

Verschil zenuwcel 

en zenuw

Zenuwcel = 1 cel met 1 cellichaam en uitlopers

Zenuw = bundel van uitlopers

• Omringd door een laag bindweefsel (bescherming)
  
• Rondom elke uitloper ook isolerend laagje (niet overspringen)

3 typen zenuwen

Gevoelszenuw --> alleen uitlopers gevoelszenuwcellen

Bewegingszenuw --> alleen uitlopers van bewegingszenuwcellen

Gemengde zenuwen (de meeste)--> de impulsen lopen naast elkaar in twee verschillende richtingen

• van een zintuig naar het centrale zenuwstelsel
• van het centrale zenuwstelsel naar een spier of klier

Aan het (huis)werk

Mk 9.1 opdr 1, 2, 3, 4, 8, 9

Mk 9.2 opdr 1, 2, 3, 6

Klaar?

Begrippen flitsen

Test jezelfs maken

Samenvattingsopdrachten maken