Hoofdstuk 4: CM

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 3

Cultureel-mentale ontwikkelingen in 

Nederland na 1945

Hoofdstuk 4: Protesteren en emanciperen

Hoe veranderde de manier waarop mensen dachten over relaties, huwelijk en gezin vanaf de jaren zestig?

Moeder en echtgenote 

• In de jaren '50 waren de rollen in het gezin traditioneel: 

• De vrouw is moeder en echtgenote: zorgt voor de kinderen en het huishouden
• De man is de kostwinner en de baas 

• Mannen en vrouwen waren tot 1956 niet gelijk voor de wet!
• Vrouwen waren 'handelingsonbekwaam' bij wet: ze mochten geen belangrijke documenten ondertekenen.
• Vrouwen zijn vaak lager opgeleid (huishoudschool) en stopten vaak met werken als ze trouwden 

Eerste feministische golf 

Eind negentiende eeuw / begin twintigste eeuw

Streden voor vrouwenkiesrecht

1919 ook gelukt

Leiders: Aletta Jacobs en

 Wilhelmina Drucker

Tweede Feministisch Golf

• Ondanks de successen van de eerste feministische golf, hebben vrouwen niet dezelfde kansen in de samenleving als mannen.
• Vrouwen die werkten, verdienen vaak minder dan mannen die hetzelfde werk doen.  
• Tijdens de tweede Feministische Golf verzetten veel vrouwen zich tegen deze rolverdeling en ongelijkheid.

De tweede feministische golf was ontstaan in de Verenigde Staten. In de afbeelding zie je de Amerikaanse feministe Kathrine Switzer die in 1967 mee wilde lopen in de marathon van Boston. Voor vrouwen was deelname echter niet mogelijk. Niet iedereen was het hiermee eens en probeerde haar uit de marathon te halen. Dat lukte overigens niet: haar vriend gaf de official, die had geprobeerd haar rugnummers te pakken, een enorme duw. 

Alles gebeurde voor de ogen van de pers...

Baas in eigen buik

• Belangrijke bewegingen waren Dolle Mina en Man Vrouw Maatschappij
  
• streden voor emancipatie 
• zij wilde dat elke vrouw de pil kon krijgen en het recht had op het plegen van abortus

Video

Congres van Dolle Mina (1970)

0

Gelijke kansen...? (1)

• In de jaren '70 verbeterde de positie van de vrouwen langzaam
• Door de Mammoetwet (1968) kregen meisjes en jongens hetzelfde onderwijs
• Het huishouden kost minder tijd: gezinnen waren kleiner, o.a. door de uitvinding van de Pil, en er kwamen steeds meer huishoudelijke apparaten kwamen. 
• Vrouwen konden hierdoor buitenshuis gaan werken.

Toen de Pil in Nederland op de markt kwam, mocht hij in eerste instantie niet worden verkocht als anticonceptiemiddel. Hij werd daarom gebruikt als 'middel om de menstruatie te regelen, met als bijwerking tijdelijke onvruchtbaarheid.                                                                                 

Gelijke kansen...? (2)

• Vrouwen trouwden op minder jonge leeftijd, waardoor ze eerst carrière kunnen maken. Overigens bleef er vaak verschil tussen lonen en posities.
• Het aantal echtscheidingen nam toe: vrouwen wilden zich niet altijd neerleggen bij de traditionele rollenpatronen.

• Door de komst van de Bijstandswet (1965) waren gescheiden vrouwen niet meer financieel afhankelijk van hun man. 

Jaartallen uit dit hoofdstuk

• 1968: Mammoetwet
• 2001: eerste homohuwelijk

De emancipatie van homoseksuelen

• Lange tijd taboe
  
• Kerk keurt het af
  
• Vanaf de seksuele revolutie werd het thema bespreekbaar
  
• In Nederland kwam er steeds meer acceptatie
  

1. Oprichting COC
2. 2001 eerste homo huwelijk

• Toch zijn er nog altijd mensen die het niet accepteren. Dus de strijd is nog niet klaar……
  

Begrippen uit deze les

• emancipatie


• feminisme
• tweede feministische golf
• Dolle Mina
• voorbehoedsmiddelen
• abortus
• Mammoetwet
• Bijstandswet