5.1 t/m 5.3

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Thema 5 Waarneming, gedrag en regeling

Bs 1 Je omgeving waarnemen

Wat zijn elektrische signalen? En waardoor worden ze geleid door het lichaam?

1. Prikkels, zenuwen
2. Prikkels, zintuigcellen
3. Impulsen, zenuwen
4. Impulsen, zintuigcellen

1

2

3

4

5

6

De impuls stuurt de biceps aan

De prikkel wordt omgezet in een impuls

Zenuw geleidt de impuls 

Heet water komt uit de kraan

De prikkel wordt omgezet in een impuls

De hersenen verwerken de impuls en zorgen voor een reactie

Sleep naar de juiste plek

Opperhuid

Lederhuid

Onderhuids bindweefsel

Zweten

In de lederhuid bevinden zich de zweetklieren. Op sommige plekken in de huid liggen er veel bij elkaar, bijvoorbeeld in de huid van je handen, voeten en oksels. De zweetklieren maken zweet dat door een afvoerbuisje naar de opening van de huid (porie) gaat. Door verdamping koelt je lichaam af.

Meestal ruik je het zweet niet

maar in de puberteit.....

Tijdens de puberteit ontstaan er meer zweetklieren in de oksels. Deze maken olieachig zweet. Als dat zweet in aanraking komt met bacteriën, gaat het ruiken. 

Gebruik van deodorant verbergt die geur. 

1. Tastzintuig:
Een zintuig dat in de huid ligt en reageert op lichte aanraking
2. Drukzintuig:
Ligt dieper in de huid dan een tastzintuig. Reageert op druk

1. 1: waar 2: nietwaar
2. 1: nietwaar 2: waar
3. beide waar
4. beide nietwaar

De huid
Wat is juist?

1. A: dode cellen B: deze cellen gaan dood C: nieuwe cellen worden gevormd 1 : Hoornlaag - 2. Kiemlaag
2. A: nieuwe cellen worden gevormd B: dode cellen C: deze cellen gaan dood 1. Opperhuid - 2. Hoornlaag

Bs 2 Voelen, ruiken en proeven

Adequate prikkels voor de huid

5.2 De huid

00:24

De verteller zegt: de geurprikkels worden doorgegeven aan de bulbus olfactorius. Dit is fout. Welk begrip moet zij gebruiken in plaats van 'geurprikkels'?

01:09

Ook bij fantosmie gaat het fout. Waar gaat het fout?

1. Er worden verkeerde prikkels opgevangen
2. Er ontstaan verkeerde impulsen
3. Er worden verkeerde impulsen doorgegeven
4. De hersenen verwerken verkeerde impulsen verwer

Hoe lopen de trillingen door het oor?

1. Gehoorgang - gehoorbeentjes - trommelvlies - slakkenhuis
2. Gehoorgang - trommelvlies - slakkenhuis - gehoorbeentjes
3. Gehoorgang - trommelvlies - gehoorbeentjes - slakkenhuis
4. Gehoorgang - slakkenhuis - gehoorbeentjes - trommelvlies

Hoe komen de impulsen aan in de hersenen?

1. Via de gehoorbeentjes
2. Via de buis van Eustachius
3. Via het slakkenhuis
4. Via de gehoorzenuw

Ontvangen

De lucht trillingen worden ontvangen door de oorschelp, daarna het gehoorgang en komt dan de trommelvlies tegen. Die trilt mee

Lucht trillingen.

Geluid is trillingen in de lucht, deze kan onze oor ontvangen.

Versterking

De trillingen worden versterkt door de gehoorbeentjes

Omzetten

• De gehoorbeentjes geven de trillingen door aan het slakkenhuis.
• In het slakkenhuis zitten zintuigcellen die de trillingen omzetten in impulsen.
• De impulsen gaan door de gehoorzenuw naar de hersenen toe.

Waarneming

Je hersenen ontvangen de impulsen en vertalen ze naar geluid.

Leerdoel

Je beschrijft hoe het oor geluidstrillingen omzet in impulsen en hoe die bij de hersenen komen.

Je beschrijft hoe het oor geluidstrillingen omzet in impulsen en hoe die bij de hersenen komen

De ogen, een kostbaar zintuig

De coronaperiode, het heeft ons goede en slechte dingen gebracht. Zo blijkt uit onderzoek dat te veel schermtijd grote problemen kan opleveren op de langere termijn. Advies: 20 minuten beeld - 20 seconden in de verte staren. 

Maar het *ahum* goede is, dat er dit jaar geen vuurwerk afgestoken mocht worden. Wat is er goed aan? Nou, maar 3 mensen kwamen in het Rotterdamse oogziekenhuis terecht, vergeleken met de 18 patiënten een jaar daarvoor.

Bijziend & Verziend

Vuurwerkbril

Bril of contactlenzen

Beschadiging aan hoornvlies en netvlies

Vervorming van het oog

Blijvende schade

Te corrigeren met bril of lenzen

Moeite met scherpstellen