Les 7 M&G: keuzes maken/ genotsmiddelen

• Zorg en Welzijn
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Les 7: Keuzes maken/ genotmiddelen

Goed voor jezelf zorgen is soms best moeilijk. Daarvoor moet je de goede keuzes maken.

Hoe goed verzorg je jezelf? Hoe gezond leef je? 

Veel jongeren roken en drinken regelmatig alcohol. Soms experimenteren ze met drugs. 

Kevin vindt het bijvoorbeeld fijn om zo af en toe een blowtje te roken. 

Dan kan hij even alles om zich heen vergeten en zich prettig voelen.

 Dat is een keuze.

Lesdoel:

Aan het einde van deze les:

- Weet de leerling dat hij/ zij altijd een keuze kan maken

- Welke factoren jouw keuzes kunnen beïnvloeden en welke gevolgen dit kunnen hebben

-Weet de leerling wat genotmiddelen zijn

-Kan de leerling informatie geven over het gebruik van genotmiddelen

-Weet de leerling wat verslaving is en wat de gevolgen zijn

Opdracht 6

Keuzes maken is een belangrijk thema in het leren zelfstandig te worden. De hele dag door moet je keuzes maken. Niet alle keuzes zijn even belangrijk natuurlijk. Maar wie gezond wil zijn, zal verstandige keuzes moeten maken.

Wie herkent wel eens keuzestress...

Keuzestress & Emoties 

Keuzestress

Bij grote keuzes moet je eerst goed nadenken. Er kan dan ook twijfel ontstaan. Zal ik wel of juist niet. Er kan dan keuzestress ontstaan. Keuzestress is een vorm van stress die veroorzaakt wordt doordat iemand overspoeld wordt met informatie die overwogen moet worden om een 'goede' keuze te kunnen maken.

Emoties

Emoties hebben grote invloed op het maken van keuzes. Emoties zijn gevoelens die bij een bepaalde situatie of herinnering ervaren worden. Denk daarbij aan blijdschap, angst, boosheid, verdriet. Dit gevoel bepaalt dan of je iets wel of niet wilt of gaat doen.

Invloeden op je leven en je keuzes

De wijze waarop jij je ontwikkelt (hebt) en hoe jij in het leven staat, heb je zelf in de hand. Je bepaalt zelf welke keuzes je maakt. Maar je wordt in je leven, in wat je denkt en bij het maken van keuzes wel beïnvloed door verschillende factoren.

Dit kunnen interne en externe factoren zijn.

Interne factoren: dit zijn de factoren die in  de persoon zelf zitten, zoals karakter en intelligentie. Deze factoren zijn erfelijk bepaalt.

Externe factoren: dit zijn de factoren van buitenaf zoals opvoeding, school en de omgeving.

Voorbeelden van externe factoren

• Media: reclame, sociale media, berichten op internet, kranten en tv
• Cultuur: de regels en gewoonten die gelden in het gezin en de omgeving
• Omgeving: de stad, het dorp en de buurt (het huis) waarin je woont. Is dit veilig of juist niet?

DEZE FACTOREN KUNNEN

INVLOED HEBBEN

OP JE GEZONDHEID 

Positieve factoren in het gezin

Negatieve factoren in het gezin

Voldoende aandacht

Duidelijke regels en grenzen

Veiligheid en geborgenheid

Voldoende inkomen

Geen regels thuis

Geldgebrek

Alleen zijn en voelen

Geen aandacht

Positieve factoren in de buurt

Negatieve factoren in de buurt

Buiten spelen met vriendjes

Voldoende speelterreinen

Niet thuis voelen bij andere kinderen

Geen speelterreinen

Positieve factoren op school

Negatieve factoren op school

Deelnemen aan een sportclub

Gepest worden via sociale media

Vriendjes

Ontwikkelen van zelfvertrouwen

Gepest worden

Kan met sociale media omgaan

Faalangst, niet veilig voelen

Niet kunnen sporten (uitsluiten, overgewicht)

Leerproblemen

Intelligent

DE POSITIEVE / NEGATIEVE EFFECTEN OP JE GEZONDHEID  

Positieve factoren zorgen ervoor dat je goed in je vel zit, dat je voldoende steun ervaart om je te ontwikkelen en dat je in staat bent om zelfstandig te leven.

Door negatieve invloeden kunnen er lichamelijk klachten of psychische en sociale problemen ontstaan:

• Fysiek: overgewicht, ondergewicht kans op hart en vaatziekten enz.
• Psychisch: depressief voelen, onzeker, faalangstig, eenzaam voelen
• Sociaal: onder druk van anderen (personen, sociale media) verkeerde keuzes maken, geen vrienden hebben, buitengesloten voelen, geen werk kunnen krijgen.

Genotmiddelen

Wat weten jullie van

GENOTMIDDELEN & DRUGS

Genotmiddel?

Van genotmiddelen kun je genieten, vandaar het woord genotmiddelen. 

Genotmiddelen worden door bijna iedereen gebruikt. 

Bij genotmiddelen kun je denken aan:

thee, koffie, cola, alcohol, tabak, chocolade, drugs enz.

 

Wanneer je een genotmiddel gebruikt, krijg je er een lekker gevoel van.

Voor veel mensen is het gebruik ervan een gewoonte geworden.

Ze gebruiken het zonder erbij na te denken.

Stoppen met iets waaraan je gewend bent, kan heel moeilijk zijn.

Maak opdracht 7.1 in de methode

Gevolgen en risico's van drugsgebruik

Genotmiddel?

Maak opdracht 8 Wat gebeurt er in je lichaam?

Verslaafd: 

Je kunt niet stoppen met een genotmiddel je wordt afhankelijk

Lichamelijk verslaafd: 

Als je stopt met een genotmiddel krijg je lichamelijke klachten.
Dit zijn afkickverschijnselen, zoals hoofdpijn, trillen en zweten.
Je lichaam wil eigenlijk niet zonder het middel.

Je denkt dat je niet zonder genotmiddel kan. Je voelt je niet prettig.
Je kunt alleen maar aan het genotmiddel denken.

Sociaal verslaafd.

Je mist het contact met de mensen met wie je een genotmiddel gebruikt.

Maak opdracht 9: Wanneer ben je verslaafd?

Drugs kun je verdelen in 2 groepen:

Harddrugs:  Voorbeelden zijn Cocaïne, GHB, Heroïne, LSD, XTC en Amfetamine. Harddrugs zijn drugs met een onaanvaardbaar risico voor de gezondheid. Ze zijn illegaal en het bezit van deze middelen is strafbaar.

 Softdrugs:  Voorbeelden zijn Hasj en Weed, tabak en Cafeïne.  Softdrugs zijn minder schadelijk voor de gezondheid dan harddrugs (dat wil niet zeggen dat ze niet schadelijk zijn). In Nederland zijn ze in beperkte mate legaal en mogen verkocht worden bij Coffeeshops.

Alcohol

Alcohol en jongeren

Daan is zeventien jaar en gaat regelmatig met zijn vrienden op stap. Van tevoren gaan ze dan 'indrinken' bij een vriend thuis. Ze drinken veel bier en hebben dan de grootste lol. Daan komt regelmatig dronken thuis. Volgens de groepsleiding is dat een groot probleem. Hierdoor is het voor Daan moeilijk om zelfstandig te gaan wonen.

Volgens de wet mag hij Daan geen alcohol drinken en kopen. Hij vindt het onzin dat je 18 jaar moet zijn. Maar dat is geen probleem, lacht hij, een paar jongens zijn ouder, die kunnen zo bier halen.

Wat vind jij hiervan?

Gevolgen en risco's van alcoholgebruik:

Lichamelijk:

Korte termijn: alcohol verdooft het bewustzijn en verandert gedrag. Dit kan plezierig gevoel geven maar kan ook leiden tot verlies van controle over het lichaam, tot agressie of misselijkheid. Binge-drinking: als je in korte tijd veel drinkt kan dit leiden tot stilstand van je hart en ademhaling en dat kan coma en zelfs de dood tot gevolg hebben.

Lange termijn: op lange termijn kan alcoholgebruik ernstige schade aan de gezondheid veroorzaken.

-Vergroot de kans op kanker

-Brengt schade toe aan lever, alvleesklier, maag, hersenen en spieren.

-Kan ondervoeding veroorzaken

Gevolgen en risco's van alcoholgebruik:

Geestelijk (psychische) en sociale gevolgen:

Op geestelijk gebied zie je bij langdurig drankgebruik vaak de volgende problemen: Vermindering van de emotionele- en gedragscontrole, angst, hallucinaties, jaloersheid, achtervolging en depressies.

Op sociaal gebied kan overmatig alcoholgebruik leiden tot moeilijkheden in het gezin en op het werk en/of kunnen er financiële en juridische problemen ontstaan.

Vaak (niet altijd dus) is er alcoholmisbruik in het spel bij overlast, agressie of verkeersongelukken.

Waarom is Alcohol schadelijker voor jongeren dan voor volwassenen?

Maak opdracht 10.1 in de methode!

Drugs

Drugs zijn stoffen die je hersenen beïnvloeden.

Ze kunnen:

- verdoven                               (downers)

- oppeppen                              (uppers)

- je bewustzijn veranderen      (trippers)

Voorbeelden van drugs:

- Tabak en  Alcohol

- Soft- en harddrugs (hasj, wiet, cocaïne)

- Slaap- en kalmeringsmiddelen

- Cafeïne en XTC

Het kan je ontspannen en laat je dingen (een moment) vergeten.

Drugs beïnvloedt je hersenen:

Het denken, voelen en 

wat je om je heen ziet en hoort.