Een schat aan woorden - instructie

• Frans
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1,2

Een schat aan woorden

Colofon

• Doelgroep: leerlingen uit havo 1 / havo 2 - Frans 
• Doel: Franse woordenschat vergroten én behouden

Ontwikkeld door: Rosalie Geluk - student Hogeschool Utrecht

Contenu

• Het belang van woordenschat
• Leerstrategieën
• Woordenschat op de lange termijn
• Uitleg programma 'Memrise'
• Extra: woordenschatactiviteiten

Wat is het nut
van woordenschat
bij het vak Frans?

• Docent: vraag leerlingen in te vullen wat volgens hen het nut is van woordenschat voor het vak Frans.
• Leerlingen: vullen in LessonUp in hoe zij hierover denken.
• Docent: bespreek de punten die op het bord verschijnen. Vraag eventueel om extra toelichting van leerlingen.

Toelichting

Indien dit nog niet uit de input van leerlingen komt:

> Het doel van het leren van een vreemde taal is dat je kunt communiceren in een andere taal.

> Om te kunnen communiceren, heb je woorden nodig.

> Woordenschat heb je nodig bij alle vaardigheden: lezen, luisteren, spreken & schrijven. Daarom is woordenschat zo belangrijk. Het is de basis van een taal.

Hoe leer jij (meestal) Franse woorden?

Leerstrategieën

1. Woorden lezen en hardop uitspreken
2. Woorden lezen (met een hand afdekken)
3. Schrijven 
4. Flashcards maken 
   
5. Quizlet / WRTS
6. Zinnen maken
7. Woorden categoriseren / Mind-map maken
   
8. Ezelsbruggetjes maken

Docent

1. Woorden lezen en hardop uitspreken
   > goede als je woorden voor de eerste keer gaat leren.
2. Woorden lezen (met een hand afdekken)
   > goed om te checken of je ze een beetje onthouden hebt.
3. Schrijven
   > Hier wordt vaak op getoetst. Belangrijk om hier al mee te oefenen. 
4. Quizlet/WRTS
   > Kun je gebruiken om te controleren wat je al weet. Gebruik ook regelmatig de dictee variant en het schrijven, zodat je met verschillende zintuigen leert.
   > Vooral de uitspraak helpt goed bij het onthouden van de woorden (Hulstein, 2012)
5. Flashcards maken
   Kaartjes maken met op de voorkant het Nederlandse woord en achterkant het Franse. Zo ben je eerst al aan het schrijven en vervolgens kun je jezelf overhoren. Zo train je meerdere zintuigen. Het werkt extra goed als je de woorden die je lastig vindt op een apart stapeltje legt en die extra vaak herhaalt, totdat je ze kent. Dan mogen ze op de "ken ik!" stapel.
6. Zinnen / verhaaltje maken
   Hier ga je echt de woorden toepassen. Woorden die je zelf moet kunnen gebruiken (productief) kun je hiermee goed oefenen, omdat je heel actief met de woorden aan de slag gaat. (Westhoff, 2009).
7. Woorden categoriseren / mind-map maken.
   Denk aan "bestek: lepel, mes, vork". Zo heeft je geheugen een extra 'kapstok'. Dit werkt vooral om woorden receptief te onthouden (Staatsen & Heebing, 2015).
8. Ezelsbruggetjes maken

• Docent:
  Toelichten dat als je woordjes 1 keer leert, of alleen voor een toets je ze daarna kwijt bent.
  Het doel van woorden leren voor een taal, is dat je ze ook na een toets kunt gebruiken om te communiceren.

Wat is er volgens jou nodig
om Franse
woorden goed te onthouden?

Woorden in het Langetermijngeheugen

• Minder woorden (achter elkaar) leren.
  > Verspreid het leren van woorden. 
• Eén keer = geen keer 
  > 7 à 16 keer herhalen, met steeds grotere tussenpozen.
  > Let op: eerst 'vergeten', dan weer herhalen.
• Lezen en luisteren in context
  > Leesteksten, luisterteksten, maar ook Frans horen in het klaslokaal
• Actief aan de slag met woorden
  > Woordvelden, tegenstellingen, woorden clusteren, betekenis opzoeken, invulopdrachten.
• Woorden op verschillende manieren leren
  > Vertaling, plaatjes, uitspraak, voorbeeldzinnen

Docent

Het is bewezen dat de volgende punten helpen om de Franse woorden goed op te slaan in je langetermijngeheugen.

#1 Minder woorden (achter elkaar) leren.

• Je hoeft niet alle woorden te kennen, maar wel de meest gebruikte woorden in een taal. Denk aan woorden als: ik,jij, hij, waar, wanneer, ik heet, wat is etc.Andere woorden kun je opzoeken in je boek.
• Ga niet 3 uur achter elkaar woorden leren, dan onthoud je ze veel minder goed, dan dat je 3x 10 minuten leert.

#2 Eén keer = geen keer

• Als je één keer een woord leest, ken je hem een dag later vaak al niet meer. Daarom moet je herhalen. Tussen de 7 à 16 keer herhalen blijft het woord beter hangen.
• Let op: het heeft minder nut als je in 10 minuten het woord 16 keer herhaalt. Woorden gaan het beste je hoofd in, als je hem eerst (bijna) vergeten bent en hem dan weer gaat herhalen.

#3 Lezen & luisteren in context

• Als je de woorden die je hebt geleerd tegenkomt in lees- en luisterteksten, ga je ze beter onthouden. Kijk en luister dus met veel aandacht.
• Daarnaast gebruik ik als docent ook veel woorden in de les, als je goed luistert en kijkt leer je vanzelf ook wat die woorden betekenen en ga je ze makkelijker onthouden.

#4 Actief handelen aan woorden

• Alleen woorden leren en tegenkomen is niet genoeg. Om ze écht goed te onthouden moet je wat met de woorden doen.
• Denk aan: het maken van opdrachten, opzoeken van de vertaling. Maar ook aan: het zoeken van tegenstellingen, woorden in een categorie bij elkaar zetten etc.

#5 Woorden op verschillende manieren leren

• Je onthoudt woorden het beste als je ze op verschillende manieren leert. Denk hierbij aan: het juiste woord bij een plaatje zetten, een woord in een context zin gebruiken, de uitspraak van een woord, maar ook gewoon het geven van een vertaling.

Uitgangspunten Memrise

Bloem metafoor: water blijven geven, anders gaat de bloem dood.

• Minder woorden , maar meer herhalen
• Woorden in kleine hoeveelheden verdeeld (level = 10 woorden)
• Leren door: plaatje, voorbeeldzin, vertaling én uitspraak
• Voortgang zien (Words learned / words in LTM)
• Punten verdienen door te oefenen

Doel Memrise

Doordat,

• het minder woorden zijn;
• en het een spelletje is, waarmee je punten kunt verdienen, 

is het minder saai om woorden te gaan leren en zal je hier sneller mee beginnen.

Door:

• gespreid te leren,
• in kleine hoeveelheden,
• en op verschillende manieren,

zal je de woorden beter én langer onthouden.

7x herhaald = LTM

Docent

• In Memrise moet je een woord 7 keer herhalen, totdat het in je langetermijngeheugen zit.
  (LTM = longterm memory)
• Dit wordt aangegeven met plaatjes van een bloem die bloeit.
• De bloem verlept ook weer, dan moet je hem weer watergeven. Oftewel, woorden herhalen. Dat doe je met de gieter "Revise"
• Nieuwe woorden leer je door zaadjes te zaaien (het handje), dat doe je met de knop "learn new words"

Levels overzicht leerling

(geleerd + LTM)

Per level overzicht

(woorden 'water geven')

Voortgangoverzicht leerlingen

week / maand / altijd

Voortgangoverzicht docent

Tijd / aantal woorden / LTM / moeilijke woorden / % van aantal woorden

Punten & beoordeling

Vocabulaire gedeelte weegt 20% mee in je volgende cijfer.

• 100% geleerd + 100.000 punten = 10,0

• 100% geleerd + 90.000 punten = 9,0

• 100% geleerd + 80.000 punten = 8,0

• 100% geleerd + 70.000 punten = 7,0

• 100% geleerd + 60.000 punten = 6,0

• 100% + 55.000 punten = 5,5

• Minder dan 100% geleerd of minder dan 55.000 punten? = 1,0

Overzicht na oefenen

Oefenen met Memrise!

• https://app.memrise.com/group/448258/
  
• Login met je HBL gmail account!
• Kijk altijd op 'nee' bij aanbiedingen/betaalde versies.
• Oefen met 'HBL - Havo 1 - CO - Unité 4 'histoires d'animaux'
  
  
• Start met Level Unité 4 | 1-10

Literatuurlijst

• Hulstijn, K. (2012). Woorden leren: Een kwestie van aandacht en herhaling. Levende Talen Magazine, 99(7)
• Staatsen, F. & Heebing, S. (2015). Moderne vreemde talen in de onderbouw. Bussum: Uitgeverij Coutinho
• Westhoff, G.J. (2009). Leren overdragen of het geheim van de flipperkast: Elementaireleerpsychologie voor de onderwijspraktijk. Biezenmortel: MesoConsult