5.5: de geschiedenis van het leven op aarde

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Wat gaan we doen?

• Herhalen
• Leerdoelen
• Geschiedenis van het leven op aarde
• Tijd voor maken opdrachten en Test je zelf
  
• Afsluiting door wat vragen

Leerdoelen

• Ik leer dat de geschiedenis van het leven verdeeld is in Tijdperken die weer verdeeld zijn in perioden
• Ik kan organismen in het juiste Tijdperk en/of periode plaatsen
• Ik weet dat het leven in het water is onstaan in de vorm van primitieve eencelligen
• Ik kan aangeven hoe de dinosauriers zijn uitgestorven
• Ik kan de mate van verwantschap tussen organismen uitleggen

Welk 'onderdeel' van evolutie wordt bedoeld met: Survival of the fittest?

1. De sterkste overwint
2. Natuurlijk selectie
3. Variatie in genotype
4. Variatie in fenotype

Bidsprinkhaan

Orchidee bidsprinkhaan

Leg aan de hand van natuurlijke selectie uit hoe de Orchidee bidsprinkhaan kan zijn ontstaan

Fossielen

Fossielen zijn versteende overblijfselen van organismen of afdrukken van organismen in gesteenten
.

Ammoniet

Onderklasse inktvis

Archaeopteryx

De oervogel

Fossielen

Versteende overblijfselen van organismen 

of afdrukken van organismen in gesteente

Ontstaan door: resten organismen worden bedekt door sedimenten

Fossielen

Fossielen geven ons de mogelijkheid in het verleden te kijken. Van sommige organismen zijn weinig fossielen. Wat kan daar een reden voor zijn?

Tijdbalk leven op aarde

De geschiedenis van het leven op aarde is verdeeld in tijdperken.

1. Waar
2. Niet waar

De geschiedenis van het leven op aarde wordt verdeeld in tijdperken. De tijdperken worden verder onderverdeeld in perioden.

1. juist
2. onjuist

In de afbeelding zie je een geologische tijdschaal. Een brede lijn geeft aan dat een groep een grote bloei heeft doorgemaakt. In welke perioden wordt het Cenozoïcum verdeeld?

1. Jura
2. Krijt
3. Kwartair
4. Tertiair

2 antwoorden

In de afbeelding hieronder zie je een deel van een geologische tijdschaal en de
evolutie van de olifant.

De Tetrabelodon leefde ongeveer 20 miljoen jaar geleden.
In welk tijdvak leefde de Tetrabelodon? [2p]

1. In het Kenozoïcum
2. In het Mioceen
3. In het Oligoceen
4. In het Tertiair

In een geologische tijdschaal staan tijdperken
verwerkt en deze zijn weer onderverdeeld in
periodes.
Hoeveel jaar geleden kwam het tijdperk
Mesozoicum ten einde?

1. 542 miljoen jaar geleden
2. 255,2 miljoen jaar geleden
3. 65.5 miljoen jaar geleden
4. 145,5 miljoen jaar geleden

In de afbeelding is een geologische tijdschaal weergegeven. Een brede lijn geeft aan dat een groep een grote bloei heeft doorgemaakt. Hoeveel miljoen jaar geleden begon het Paleozoïcum?

1. 65
2. 299
3. 359
4. 542

Hier staan 2 beweringen. Welke is of zijn waar?
1. Verwantschap : Soorten hebben een gemeenschappelijke
voorouder
2. Geologische tijdschaal: Weergave van de tijd sinds het
ontstaan van de aarde, onderverdeeld in tijdperken

1. 1: waar 2: nietwaar
2. 1: nietwaar 2: waar
3. beide waar
4. beide nietwaar

Overeenkomst in bouw

Waarschijnlijk ergens gemeenschappelijke voorouders

     
     

       
         
       

        7
       

       

       
         
           
              Dit wordt getoondin de klassikale leswanneer je op'geef les' klikt.
           
         
       

       
       
         
           
              Dit wordt getoondin de gedeelde les dieleerlingen zelfstandigkunnen doen.
           
         
       

       
         
           
              Differentiëer
           
         
         

           
             
                Differentiëer
             
             
             

             
                Instellingen
             
           
         
       


       
   
     
       
 
   
   
   
   
   
   
   
     
       
         
       
     
   
 

   
   

   
   
     
         
          embryonale ontwikkeling
       
     
   

   
   

   
       
   

 
 
 
     
   
   
   
     
       
       
       
         
 
   
   
    Slide
 
 
       
       
       
     
   
 
       

       

       
   
   
     
     
   
 
     

     

     
   

ledematen verschillende functie

Overeenkomst in bouw

Waarschijnlijk ergens gemeenschappelijke voorouders

     
     

       
         
       

        7
       

       

       
         
           
              Dit wordt getoondin de klassikale leswanneer je op'geef les' klikt.
           
         
       

       
       
         
           
              Dit wordt getoondin de gedeelde les dieleerlingen zelfstandigkunnen doen.
           
         
       

       
         
           
              Differentiëer
           
         
         

           
             
                Differentiëer
             
             
             

             
                Instellingen
             
           
         
       


       
   
     
       
 
   
   
   
   
   
   
   
     
       
         
       
     
   
 

   
   

   
   
     
         
          embryonale ontwikkeling
       
     
   

   
   

   
       
   

 
 
 
     
   
   
   
     
       
       
       
         
 
   
   
    Slide
 
 
       
       
       
     
   
 
       

       

       
   
   
     
     
   
 
     

     

     
   

ledematen verschillende functie

0

Leerdoelen

• Ik leer dat de geschiedenis van het leven verdeeld is in Tijdperken die weer verdeeld zijn in perioden
  
• Ik kan organismen in het juiste Tijdperk en/of periode plaatsen
  
• Ik weet dat het leven in het water is onstaan in de vorm van primitieve eencelligen
  
• Ik kan aangeven hoe de dinosauriers zijn uitgestorven
  
• Ik kan de mate van verwantschap tussen organismen uitleggen

Ga aan de slag met:

• Lezen blz. 40 t/m 44
  
• Maken Opdr. 22 t/m 25 blz. 28

Klaar met het bovenstaande?

• Verder werken/lezen
• Samenvatten
• Ander huiswerk
• Boek lezen

Zf = Werken met fluisteren

• Geen vinger opsteken
• De docent komt langs
• Aan het werk
• Fluister alleen met de persoon naast je
• Blijf op je plek

Wanneer is de aarde ontstaan?

1. Ong. 3 miljard jaar geleden
2. Ong. 13,7 miljard jaar geleden
3. Ong. 4,6 miljoen jaar geleden
4. Ong. 4,6 miljard jaar geleden

Waar is het leven op aarde ontstaan?

1. Het is vanuit de ruimte gekomen
2. In het water
3. Op het land
4. In de grond

Hoe oud zijn de oudste fossielen?

1. Ong. 3 miljard jaar oud
2. Ong. 3,8 miljard jaar oud
3. Ong. 3 miljoen jaar oud
4. Ong. 30 miljard jaar geleden

Zijn alle soorten waarvan fossielen worden gevonden uitgestorven?

1. Ja
2. Nee