systeem aarde:paragraaf 3.1 de atmosfeer een omhulsel van gas

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

ff inkomen, een quiz om te beginnen!

Klimaat wordt gemeten over een periode van......

1. 10 jaar
2. 20 jaar
3. 30 jaar
4. 40 jaar

Noem de 3 elementen van het weer.

Hoe wordt de aarde verwarmd?

1. Door lichtstralen vanaf de zon
2. Door warmtestralen vanaf het aardoppervlak
3. Door CO2
4. Door het albedo

Door welke 2 'transporteurs (stromen)' wordt warmte vanaf de evenaar naar de polen en kou vanaf de polen naar de evenaar getransporteerd?

Het percentage teruggekaatste zonnestralen noemen we...........

1. alberto
2. alfredo
3. absorbado
4. albedo

Zonder broeikasgassen is het -16 graden op aarde. Over welk effect gaat het hier?

1. broeikaseffect
2. klimaatverandering
3. natuurlijk broeikaseffect
4. versterkt broeikaseffect

Hoe hoger je komt, hoe kouder het wordt. Hoeveel kouder wordt het precies?

1. 1 graad per 100m
2. 0,6 graad per 100m
3. 6 graden per 1000m
4. 10 graden per 1000m

Wat is de motor van de hydrologische kringloop? (waterkringloop)

1. de zon
2. verdamping
3. condensatie
4. wind

Lesdoelen paragraaf 3.1:

• Je kunt de verschillen tussen weer en klimaat benoemen
• je kunt de 5 klimaatfactoren noemen.
• je weet welke algemene regels horen bij de klimaatfactoren.
• je kunt uitleggen op welke manier de klimaatfactoren het klimaat beïnvloeden.

Opg 2a: Weer:

• toestand van de dampkring
• momentopname
• bepaalde plaats
• elementen van het weer: temperatuur, wind en neerslag

Opg2a: Klimaat:

• gemiddelde weer
• periode 30 jaar
• groot gebied

Verschillende sferen op aarde

Atmosfeer:
De gassen om de aarde heen

Biosfeer:

alles wat leeft op aarde

Hydrosfeer:

water

Lithosfeer:

aardkorst

3c.  Wisselwerking hydrologische kringloop en atmosfeer

water uit oceanen (hydrosfeer) verdampt en condenseert (atmosfeer) geeft neerslag.

3c. Wisselwerking: tussen lithosfeer en atmosfeer: Vulkaanuitbarsting (aardkorst) komt een aswolk vrij in de atmosfeer. Deze asdeeltjes houden zonlicht tegen

Opgave 5: Het broeikaseffect: door de broeikasgassen wordt de uitgestraalde warmte van de aarde weer teruggestraald naar de aarde; zo wordt de aarde warmer.

Je ziet hierboven het natuurlijk broeikaseffect.

Wat verandert er bij het versterkte broeikaseffect?

toendra

albedo= percentage teruggekaatste zonnestralen.

situatie: in poolgebied meer ijsbedekking gedurende het jaar dan in toendra.

alg. regel: albedo van ijs is  groot.

5 Klimaatfactoren bepalen het klimaat:

• breedteligging
• land-zeeverdeling
• hoogteligging
• ligging van gebergte
• wind-en zeestromen

Breedteligging

Lengteligging

De afstand vanaf de evenaar tot een willekeurige plaats op aarde noem je breedteligging.

opg 7a en 7b Breedteligging

algemene regel: hoe verder van de evenaar, hoe kouder.

Opg 7c: Land-zeeverdeling

Algemene regel:
Hoe verder van zee, hoe groter het verschil tussen de zomer-en wintertemperatuur.

Land-zeeverdeling

Algemene regel:
Wind van zee brengt meer neerslag met zich mee dan wind over land.

Wintermoesson = droog
Zomermoesson = nat

Gematigde invloed van de zeewind op de temperatuur boven land

• Zomer: zeewater warmt langzaam op -> de wind is daardoor koel -> aan de kust is het daardoor koeler dan in het binnenland.
  
• Winter: zeewater koelt langzaam af -> de wind is niet zo koud -> aan de kust is het daardoor warmer dan in het binnenland.
• wind van zee naar land = aanlandige wind
• wind van land naar zee = aflandige wind

Effect van de zee(wind) in Nederland

opg 8: wind-en zeestromen

Transporteurs van warmte vanaf lage breedte (evenaar), naar hoge breedte (polen).

De invloed van zeeën en oceanen

Algemene regels: 

1. Hoe verder van zee, hoe minder neerslag er valt.

2. Wind van zee heeft in de winter een verwarmend effect op het land en in de zomer een verkoelend effect.

3. Warme zeestromen kennen meer verdamping en hebben een verwarmend effect. Koude zeestroom heeft minder verdamping en een verkoelend effect.

Hoogteligging

Algemene regel: Hoe hoger hoe kouder.

Per 1000 meter stijging daalt de temperatuur 6 graden.

(per 100 meter stijging -0,6 graden)

Opg 10: Ligging van gebergten; loefzijde, zijde van de wind hier stijgt de lucht en koelt af. Condensatie en (stuwingsneerslag) Aan de lijzijde daalt de lucht, wordt warmer en houdt vocht vast, het blijft het droog.