Les 7. Psychische en psychogeriatrische ziektebeelden

Les 7. Psychische en psychogeriatrische ziektebeelden

Leerdoelen

• Je benoemt de symptomen van een depressieve stoornis volgens de DSM-5.
  
• Je benoemt de symptomen van een delier volgens de DSM-5.
  
• Je legt uit wat de overeenkomsten en de verschillen zijn tussen een depressieve stoornis en een delier.  

Waar denk jij aan bij psychische problemen?

DSM-5

Handboek voor artsen/psychiaters om psychiatrische aandoeningen vast te stellen.

Wordt over de hele wereld gebruikt.

Is zo ingericht dat culturele wisselingen geen invloed hebben op de omschrijving van de aandoening.

Wanneer is iemand depressief?

Valt in de DSM-5 onder stemmingsstoornissen.

Een stemmingsstoornis is een psychische stoornis waarbij grote veranderingen in de stemming, in de emoties voorkomen. De periode waarin de verschijnselen duidelijk te herkennen zijn, wordt een episode genoemd. 

Een depressie is een geestelijke aandoening waarbij je je langer dan twee weken extreem somber voelt en dit je dagelijks functioneren belemmert

Welke symptomen passen bij een depressie?

• depressieve stemming bijna de hele dag, bijna elke dag
  
• veel minder interesse voor of plezier in alle – of bijna alle – activiteiten, bijna de hele dag, bijna elke dag
  
• onopzettelijk gewichtsverlies of gewichtstoename, of een afname of toename van de eetlust
  
• slaapklachten: niet (voldoende) kunnen slapen of te veel moeten slapen, bijna elke dag
  
• psychomotorische agitatie (gejaagdheid) of geremdheid, bijna elke dag
  
• vermoeidheid of verlies van energie, bijna elke dag
  
• gevoelens van waardeloosheid of heftige schuldgevoelens
  
• verminderd denkvermogen, slechte concentratie en besluiteloosheid
  
• gevoelens van wanhoop, terugkerende gedachten aan suïcide (zelfdoding), fantasieën over suïcide zonder specifieke plannen, een suïcidepoging of een specifiek plan om suïcide te plegen, angst voor de dood

Een depressie wordt bij ouderen vaker erkend dan bij jongeren

1. Juist
2. Onjuist

Manisch-depressief

Delier

Wat is een delier?

Door prikkeling van het zenuwstelsel raken de overdrachtsstoffen in de hersenen ontregeld, waardoor er acuut disfunctioneren van de hersenen optreedt. Hierdoor kunnen er meteen stoornissen ontstaan op het gebied van bewustzijn, aandacht, denken en waarnemen. 

Wat zie je bij een delier?

• ontstaat in korte tijd (uren tot dagen), het beeld wisselt snel
• aandachts-, oriëntatie of concentratieproblemen
• Wisselend bewustzijn 
  
• Een verandering in het geheugen en het denken
• Desoriëntatie in tijd en plaats
• Hallucinaties of wanen (dingen zien, horen of ruiken die er niet zijn, of dingen geloven die niet waar zijn)
• Veranderingen in het slaappatroon (overdag slapen en 's nachts wakker zijn)
• Emotionele schommelingen zoals angst, prikkelbaarheid of juist apathie

Wat kan een oorzaak zijn van een delier?

• Infecties zoals een blaasontsteking of longontsteking
  
• Uitdroging of ondervoeding
  
• Pijn of ernstige lichamelijke aandoeningen zoals hart- of hersenziekten
  
• Medicijngebruik of het plotseling stoppen met bepaalde medicijnen, zoals morfine of kalmeringsmiddelen
  
• Alcoholgebruik of het plotseling stoppen met alcohol
• Operaties, vooral bij oudere patiënten, waarbij narcose een rol kan spelen

Ik ken de DOS

Ja

Nee