4.3 beenverbindingen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo
• Leerjaar 1

Welkom! Wat wordt van je verwacht bij binnenkomst?

- Kom rustig binnen en ga direct naar je werkplek (klasopstelling).

-> Jassen op de gang, oortjes/kauwgom uit, werkspullen op tafel.

- 2 minuten kletstijd (zie timer).

- Tablet dicht op hoek van tafel, werkspullen voor je.

- Start van het leesmoment (lezen theorie uit je lesboek).

- Daarna: vragen, uitleg en zelfstandig werken.

4.3 Beenverbindingen

Even herhalen

Wat weet je al van basisstoffen 4.1 en 4.2?

Waar zit meer kalk en waar zit meer lijmstof?

Bevat meer kalk

Bevat meer lijmstof

Vooral

kraakbeen-weefsel

Botten met

weinig lijmstof en veel

kalk

Botten met veel lijmstof en weinig kalk

Buigzaam skelet

Breekbaar skelet

Wat is de
bekkengordel?

1. heupbeen
2. heupbeen en heiligbeen
3. heupbeen, heiligbeen en staartbeen
4. heupbeen, heiligbeen, staartbeen en rugwervels

Geef de naam van onderdeel 25?

1. schouderblad
2. sleutelbeen
3. rib
4. borstbeen

Geef de naam van onderdeel 11

1. bovenarm
2. opperarmbeen
3. spaakbeen
4. ellepijp

Geef de naam van onderdeel 20

1. scheenbeen
2. dijbeen
3. kuitbeen
4. spaakbeen

Geef de naam van onderdeel 16

1. heupbeen
2. heiligbeen
3. bekken
4. staartbeen

Geef de naam van onderdeel 10

1. borstbeen
2. wervel
3. ribben
4. bostkas

Zit er in de botten van bejaarden meer lijmstof dan kalkstof?

1. ja
2. nee

Leerdoelen 4.3 Beenverbindingen

• Je kunt de 4 beenverbindingen beschrijven
• Je kunt de onderdelen van een gewricht en hun functies benoemen
• Je kunt de drie typen gewrichten onderscheiden en hun werking uitleggen.

Beenverbindingen

Botten zijn verbonden met elkaar

Beweeglijk of juist niet beweeglijk

Afhankelijk van functie

beenverbindingen 

Er zijn 4 verschillende verbindingen. 

vergroeiing - naadverbinding - kraakbeenverbinding - gewricht

Vergroeide verbinding

Sommige botten zijn vergroeid.

Er is geen beweging mogelijk.

Het heiligbeen en het staartbeen. Dit zijn vergroeide wervels.

naadverbinding

Je schedelbeenderen zijn verbonden met naadverbindingen. 

De naden zijn kronkelig.

Bij een baby zitten de schedelbeenderen nog niet helemaal aan elkaar gegroeid en kunnen ze over elkaar heen schuiven. Dit vergemakkelijkt de geboorte.

Er is geen beweging mogelijk. 

Kraakbeenverbinding

Wanneer twee botten met kraakbeen verbonden zijn, noemen we dit een kraakbeenverbinding.

De ribbenkast en ruggenwervel zijn hier voorbeelden van. 

--> tussen ribben en borstbeen

--> tussen wervels

Er is weinig beweging mogelijk

gewrichten

zeer bewegelijk

3 verschillende soorten:

- kogelgewricht (nr.1 op afbeelding)

- rolgewricht (nr.2 op afbeelding)

- scharniergewricht (nr.3 op afbeelding)

Rolgewricht

Een rolgewricht zorgt ervoor dat twee beenderen langs elkaar kunnen bewegen.

Voorbeeld: je onderarm (spaakbeen/ellepijp) 

--> daardoor kan je hand draaien.

Kogelgewricht

• Het kogelgewricht is het meest beweeglijk

• De ronde knobbel draait in de kom. 

• Schouder en heup

Komgewricht

Scharniergewricht

Scharniergewricht

• Beweging in 1 richting
• Elleboog
• Knie
• Vingers

Scharniergewricht

• ellenboog
• knie
• vingers

Kogelgewricht

Scharniergewricht

Bouw van een gewricht

Gewrichtskapsel: vlies rondom de botten.

Kapselband: houdt botten bij elkaar. 

Bouw van een gewricht

Gewrichtskapsel: vlies rondom de botten.

Kapselband: houdt botten bij elkaar. Alleen bij botten die veel belast worden!

Bouw van een gewricht

Gewrichtssmeer: zorgt voor soepel gewricht.
Wordt gemaakt door gewrichtskapsel.

Kraakbeenlaagje: beschermt botten tegen slijtage.

Eens even kijken wat je nu al weet!

Gewricht

Naad

Vergroeid

Kraakbeen

Sleep de beenverbinding naar de juiste beenderen

Twee teenkootjes

De wervels van het heiligbeen

Het heupbeen en het dijbeen

Ribben en het borstbeen

Gewricht

Vergroeid

Gewricht

Kraakbeen

Er is geen beweging mogelijk bij de volgende beenverbinding

1. Naden
2. Gewricht
3. Kraakbeen
4. Vergroeid

Welke beenverbinding is het meest beweeglijk?

1. Kraakbeen
2. Naad
3. Vergroeid
4. Gewricht

Welke beenverbinding
zit er tussen de wervels?

1. Naden
2. Vergroeid
3. Kraakbeen
4. Gewricht

Welk type beenverbinding is er te vinden  

tussen de ribben en het borstbeen? 

In de afbeelding aangegeven met een  

pijl.

1. Vergroeiing
2. Naadverbinding
3. Kraakbeenverbinding
4. Gewricht

Waardoor kunnen botten in een gewricht soepel langs elkaar bewegen?

1. Door gewrichtssmeer
2. Door gewrichtsbanden
3. Door kraakbeen
4. Door de beenverbinding

Wat is het meest bewegelijk gewricht?

1. kogelgewricht
2. scharniergewricht
3. rolgewricht

Soort gewricht

1. kogelgewricht
2. scharniergewricht
3. rolgewricht
4. draaikogelgewricht

Welk gewricht is dit?

1. kogelgewricht
2. scharniergewricht
3. rolgewricht

Wat voor soort gewricht is B

1. Kogelgewricht
2. Scharniergewricht
3. Rolgewricht

Wat voor soort gewricht is C?

1. Kogelgewricht
2. Scharniergewricht
3. Rolgewricht
4. Eivormig gewricht

Hoe heet gewricht nummer 5?

1. rolgewricht
2. zadelgewricht
3. scharniergewricht
4. eivormiggewricht

Welk van de plaatjes is een kraakbeenverbinding

1. 
2. 
3. 
4. 

Een rolgewricht is een verbinding tussen

1. spaakbeen en ellepijp
2. ellepijp en opperarmbeen
3. dijbeen en scheenbeen
4. borstbeen en rib

welke van onderstaande beenverbindingen is een vergroeiing?

1. schedelbeenderen
2. heiligbeenderen
3. wervels

Wat is de taak van het gewrichtskapsel?

1. Geeft extra versteviging.
2. Houdt de botten bij elkaar en maakt gewrichtssmeer
3. Voorkomt dat de botten slijten
4. Hierdoor beweegt het gewricht soepel

Oefenen plaats van de gewrichten

kogelgewricht

kogelgewricht

rolgewricht

scharniergewricht

scharniergewricht

scharniergewricht

scharniergewricht

Oefenen plaats van de gewrichten

kogelgewricht

kogelgewricht

rolgewricht

scharniergewricht

scharniergewricht

scharniergewricht

scharniergewricht

Aan de slag!

Thema 4, basisstof 3

Opdracht 1-7 maken en nakijken

Strijders

Plus-opdrachten / Samenhang

Klaar?

- Alles nagekeken?

- Door met de volgende lesson-up