Cursus tijdvakken: Tijdvak 10 (Televisie & Computers) + KA's

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Tijdvak 10: Televisie en Computers

KA's tijdvak 10

Kenmerkende aspecten:

• de dekolonisatie maakte een eind aan de westerse hegemonie in de wereld
• de verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een wapenwedloop en de daaruit vloeiende dreiging van een atoomoorlog
• de toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren '60 vanaf de 20ste eeuw aanleiding gaf tot ingrijpende sociaal-culturele veranderingsprocessen
• de eenwording van Europa
• de ontwikkeling van pluriforme en multiculturele samenlevingen

Twee ideologische blokken en de Koude Oorlog

Twee ideologische blokken

Communisme	Kapitalisme
Gelijkheid Planeconomie Dictatuur	Vrijheid Vrijemarkteconomie Democratie
Sovjet-Unie Oost-Europa China Noord-Korea Cuba	Verenigde Staten / Canada West-Europa Zuid-Korea Australië/Nieuw-Zeeland

Conferentie van Jalta

Aanloop

Conferentie van Jalta, 4 feb 1945:

• Er werd duidelijk dat de Tweede Wereldoorlog klaar zou zijn. De situatie die na het einde van de oorlog zou ontstaan, werd besproken. Er was onenigheid tussen de leiders over het zelfbeschikkingsrecht van de volkeren in Oost-Europa -> Duitsland (en Berlijn) werden opgesplitst in 4 zones

Conferentie van Jalta

Februari 1945

• Churchill (GB), Roosevelt (VS) en Stalin (SU)
• Het bestraffen van oorlogsmisdadigers
• Denazificatie en democratiseren van Duitsland
• Duitsland en Berlijn worden in 4 zones verdeeld
• Zelfbeschikkingsrecht volkeren in Oost-Europa

Oorzaken Koude Oorlog

Expansionistische politiek van de Sovjet-Unie

• De VS wilde landen na de Tweede Wereldoorlog hulp bieden. De Sovjet-Unie zag dat niet zitten en wilde graag landen naar de eigen invloedssfeer trekken
• Deze drang naar meer gebied van de Sovjet-Unie zorgde ervoor dat Amerika ook een standpunt moest aannemen

Over het algemeen wordt er aangenomen dat de Koude Oorlog niet te stoppen was. Na de Tweede Wereldoorlog ontstond de drang naar macht.

Kapitalisme en communisme

Kapitalistische kant:

• Werd geleid door de Verenigde Staten
• Het investeren van geld met de hoop meer geld te verdienen

Communistische kant:

• Werd geleid door de Sovjet-Unie
• Een klasseloze samenleving

Blokkade van Berlijn

Blokkade van Berlijn

Mei 1948 - juni 1949

• De ruzie over Berlijn gaat door
• Stalin wil West-Berlijn bij de Sovjet Unie
• Westelijke zones zijn steeds meer één gebied
• Invoering van de Duitse Mark in de westelijke zones

En dan?

• Stalin blokkeert alle aanvoerwegen naar West Berlijn om de stad tot overgave te dwingen: de Blokkade van Berlijn
• Het Westen gaat de stad via een luchtbrug bevoorraden: vliegtuigen met voedselpakketten

Een jaar lang landt er iedere 3 minuten een vliegtuig in West-Berlijn

Waarom de Berlijnse Muur?

• De grens (het IJzeren Gordijn) tussen Oost- en West-Duitsland is dicht
• De grens tussen Oost- en West-Berlijn is wel open
• Veel inwoners van Oost-Duitsland willen naar het westen (betere opleidingskansen, baankansen etc)
• West-Berlijn is volgens de Sovjet-Unie de 'etalage van het kapitalisme'

De Oost-Duitse regering ziet het als een grote bedreiging voor de toekomst van het land: Berlijn moet ook dicht

Gevolgen

• De bouw: augustus 1961
• Het laatste gat in het IJzeren Gordijn (West- en Oost-Berlijn) is dicht
• De vluchtelingenstroom van Oost naar West neemt sterk af

Wel veel ontsnappingspogingen, vaak met dodelijke afloop

Cubacrisis

Lang verhaal kort...

Welvaart vanaf de jaren '60

Na de oorlog

• Sociale zekerheid: er was schaarse na WOII, maar men kon terugvallen op zorg vanuit de overheid
• Welvaart stijgt, Nederland wordt een consumptiemaatschappij -> de economie groeit en Nederland maakt winst
• Nederlanders konden een televisie of een koelkast kopen

Jaren '70

• Nederland kent een periode van economische voorspoed (Jaren '50, '60, '70)
• 1973: oliecrisis - het leven wordt duurder en de welvaart valt terug
• Jaren 80: veel Nederlanders raken werkloos
• Jaren '90: Nederland krabbelt weer op en we worden een informatiemaatschappij

De eenwording van Europa

Een tijdlijn...

1951: EGKS: Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal

• Meer samenwerking en het voorkomen van een oorlog
• Landen: Nederland, West-Duitsland, Luxemburg, Italië, Frankrijk en België 

1957: EEG: Europese Economische Gemeenschap

• Zelfde landen, meer samenwerking op economisch gebied

1967: EG: Europese Gemeenschap

• Zelfde landen, méér samenwerking op gebied van landbouw

De Europese Unie

1992: Het Verdrag van Maastricht (!)

• 12 landen: Nederland, België, Frankrijk, Denemarken, Griekenland, Spanje, Ierland, Italië, Luxemburg, Portugal en het Verenigd Koninkrijk
• Het werd een monetaire unie: gemeenschappelijk geld: de Euro
• 'Opgeheven grenzen': gemakkelijker reizen