Deelcontext 3

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Deze les

Het Britse Rijk deel context 3

1.3 blz. 20 en 21

Uitleg, samen lezen, vraag maken en filmpje

DC3: Sociaal-economische ontwikkelingen in het thuisland (1750-1900)

Welke rol speelden de koloniën in de sociaal economische ontwikkeling in Groot-Brittannië (1750-1900)?

Industriële Revolutie is ontstaan in Groot Brittannië

Vanaf 1750

Grote voorsprong op andere westerse landen, maar dat komt ook door de koloniën

1. Makkelijk aan grondstoffen te komen

2. Belangrijke afzetmarkt.

3. Winst uit kolonies investeren in industrie in Groot Brittannië

Sterke bevolkingsgroei

1. Verbetering in de landbouw

-steeds meer kennis en opbloei van de wetenschap

-Toename landbouwgrond door ontginningen

- Nieuw gewas uit Amerika

2. daling sterfte cijfer

- betere ziekte bestrijding door meer kennis en opbloei van de wetenschap --> uitvinding vaccinaties

Door de bevolkingsgroei is er een toename van goedkope arbeiderskrachten.

Door allerlei uitvindingen kan het werk in de fabrieken sneller en efficiënter worden gedaan.

genadeklap voor de Indiase huisnijverheid

Door uitvinding Spinning Jenny en de stoommachine

Gevolgen van het ontstaan Brits wereldrijk voor de samenleving op economisch gebied

GB industrialiseerde sneller dan andere landen door:

• Economische winst kolonies
• Industriele revolutie. Oorzaken:

1. nieuwe uitvinden: zoals stoommachine en spinning jenny

2. Bevolkingsgroei:

Oorzaken: verbetering in de landbouw en medische ontdekkingen

gevolgen: grotere afzetmarkt en aanbod arbeidskrachten

HANDELSKAPITALISME

- winst werd gemaakt door handel te drijven. 

- Handel in ruwe grondstoffen 

MODERN KAPITALISME

- winst werd gemaakt door het produceren van goederen in fabrieken. 

Kapitalisme werd dus modern door industrialisering. 

Gevolgen ontstaan IR voor GB

• Gevoelig voor grote wereldgebeurtenissen (globalisering)
• Ontstaan vrije markt - modern kapitalisme 
• Ontstaan sociale klassen
• Rijke industriëlen willen meer macht - Reform Bill
• Arme arbeiders willen meer rechten - Factory Acts 
• GB wordt het machtigste land- Wereldtentoonstellingen 

Samen lezen 

blz.21  "De economische gevolgen voor het thuisland"

"Ontwikkeling van vrije handel"

Vraag 4 en 5 

blz. 23

afsluitend 

klassenverschil tijdens de Industriële samenleving in Groot-Brittannië 

les 2

Deze les

Herkennen kenmerkende aspecten

Uitleg sociale klasse, Reform Bill en Factory Acts (blz. 22)

Samen lezen blz. 22

Paar vragen

Filmpje

Welk k.a.?

Welk kenmerkend aspect past het beste bij de bron en waarom?

Bekijk de bronnen 1 t/m 5 en vergelijk ze met de k.a. op blz. 20

Sociale klassen

De Industriële Revolutie leidde tot de vorming van nieuwe sociale klassen.

1. Ondernemers 

2. Arbeiders 

Bestaande sociale klassen in Britse samenleving

Strikte klassenverdeling

Bovenklasse

Middenklasse

Arbeiders

Achterstelling vrouwen in 19e eeuw

Lage sociale klasse:

• Zwaar werk uit noodzaak.
• Zorgen voor man en gemiddeld vijf kinderen.

Hoge sociale klasse:

• Verplicht thuiszitten.
• Meisjes voorbereid op dienen van de man in het huwelijk

Achterstelling = discriminatie

Reform Bill (2 wijzigingen)

De arbeidersklasse

Leef- en werkomstandigheden

erbarmelijk.
Opkomst socialisme.
1833: Factory Acts (fabrieks-

wetten).

Welk KA past hier goed bij?

Robert Owen en de Factory Acts (1833) -> utopisch socialist

Robert Owen (rijke fabriekseigenaar uit Schotland):

Uitvinder van het woord socialisme (1827)

“Mensen gedragen zich als beesten, als ze leven als beesten”

Hij zette zich in voor het verbeteren van de woon- en werkomstandigheden van arbeiders en liet bijvoorbeeld betere woningen en scholen  voor de kinderen van de arbeiders bouwen.

Factory Acts (1833)

Robert Owen verlangt Factory Acts (arbeidswetten):

• “Kinderen jonger dan 10 jaar mogen niet werken”
• Maximaal 10 uur werk per dag; 1 uur lunchpauze
• Goede woningen

1833 Factory Act: Eerste kleine verbeteringen in levensomstandigheden voor arbeiders (vooral kinderen)!

Veertien nieuwe Factory Acts (1833-1901) brengen telkens nieuwe verbeteringen

Samenvattend: Gevolgen van het ontstaan Brits wereldrijk voor de samenleving op sociaal gebied

• Er ontstonden nieuwe sociale klassen (industriële ondernemers tegenover arme fabrieksarbeiders)
• Door de Reform Bill van 1832 groeide de invloed van Industriële ondernemers in het Britse Parlement (ook kregen mannen stemrecht vanaf een bepaald inkomen).
• Door de Factory Acts van 1833 werden grenzen gesteld aan kinderarbeid en veiligheid en gezondheid voor de arbeiders.

Vraag 7, 8 en 9 blz. 23

extra materiaal

Sleep de onderstaande onderdelen naar de juiste paragraaf. Let op! Er blijft er 1 over. 

Paragraaf 1 Amerikaanse kolonien

Paragraaf 2 India

Paragraaf 3 Gevolgen thuis

Direct bestuur

Vestigingskolonie

Royal Navy

Factory Acts

Pilgrim Fathers

Wereldtentoonstellingen

Driehoekshandel

Modern imperialisme 

EIC 

Directe oorzaak of aanleiding

Indirecte oorzaken

Gevolg

V.S. wordt onafhankelijk van Engeland

Suikerplantages op Jamaica en Barbados zijn niet meer winstgevend

Mogolvorsten verliezen macht aan de lokale vorsten

Verhouding tussen Engeland en India verandert. Engeland gaat India koloniseren.

Verdrag van Allahabad

Engeland wil meer grip krijgen op binnenlandse handel in India

er zijn meerderde indirecte oorzaken

en maar 1 aanleiding of directe oorzaak

en 1 gevolg