2324 G2D - PERIODE IV: ONDERWEG

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

PERIODE IV: ONDERWEG

G2D

Ik kan:

• uitleggen mat migratie is en wat migratiemotieven zijn
• het verschil tussen een migrant, asielzoeker en vluchteling
• nadenken over vluchtelingen en wat hun motieven zijn
• uitleggen hoe het leven in vluchtelingenkampen is

PERIODE IV: ONDERWEG - leerdoelen

Mensjesrechten is een documentaireserie die echte verhalen vertelt van echte kinderen. Mensjesrechten laat zien wat er in de wereld om je heen gebeurt, verweg en dichtbij. 

De documentaires gaan over kinderrechten die alle kinderen wereldwijd aangaan. 

Je gaat zometeen kijken naar een Mensjesrechten documentaire

maar beantwoord eerst onderstaande vragen. 

Een documentaire

PERIODE IV: ONDERWEG

Een documentaire...wat is dat eigenlijk?

Heb je weleens eerder een documentaire gezien? Zo ja, waar ging het verhaal over?

De documentaire van Mensjesrechten gaan over kinderrechten. Wat zijn kinderrechten volgens jou?

www.kinderrechten.nl

Kijk nu naar de documentaire en beantwoord daarna de vragen die volgen in de LessonUp.

Een documentaire

PERIODE IV: ONDERWEG

Documentaire

Waar ging de documentaire over?
Noem twee thema's die in de documentaire aan bod komen.

Wie is de hoofdpersoon (of zijn de hoofdpersonen) in de documentaire?
Wat vind je van deze persoon/personen?

Wat was het probleem in de documentaire?

Wat zou jij doen als je in dezelfde situatie zat als de hoofdpersoon?

Welk moment uit de documentaire vind je het mooist/belangrijkst?
Leg ook uit waarom.
Welk moment uit de documentaire vind je juist helemaal niet mooi/belangrijk?
Leg ook uit waarom.

G2D

Elk jaar komen er mensen uit andere landen naar Nederland, op zoek naar veiligheid. Voor vluchtelingen is Nederland nog nieuw en onbekend. Maar niet alleen vluchtelingen moeten wennen. Ook bij Nederlanders zijn er soms vooroordelen die ervoor zorgen dat sommige mensen negatief denken over vluchtelingen.

Leven in onveiligheid

Er zijn veel vooroordelen, (stereotypen) en meningen: welke hoor je allemaal over vluchtelingen?

Daar ga je in deze lessen naar kijken.

Waar denk jij aan
bij het woord
'vluchteling'?

G2D

Wat bedoelen we nu precies wanneer we spreken over een vluchteling en wat is het verschil met een asielzoeker of statushouder? Alle begrippen worden hier toegelicht.

Begrippenkennis

Vluchteling

Iemand die zijn of haar land verlaat omdat diegene daar gevaar loopt. Dit kan zijn omdat iemand bijvoorbeeld van de leiders van het land niets mag zeggen, hij vervolgd wordt vanwege zijn geaardheid of omdat hij woont in een land waar oorlog is. De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) bepaalt of iemand mag blijven in Nederland.

Asielzoeker

Iemand die in Nederland bescherming zoekt (asiel zoeken heet dat). Als je asiel aanvraagt in Nederland mag je in een asielzoekerscentrum wonen tot de Nederlandse overheid heeft geluisterd naar jouw verhaal en heeft bepaald of je mag blijven. Je vertelt aan de overheid waarom het gevaarlijk is in het land waar je vandaan komt.

Statushouder

Een asielzoeker die een vergunning heeft gekregen om in Nederland te mogen blijven. Zij hebben een goedgekeurde reden om niet terug te gaan naar het land waar zij geboren zijn. Een statushouder blijft in een Asielzoekerscentrum (AZC) totdat er een woning voor ze beschikbaar is.

Migrant

Iemand die zijn of haar land verlaat. Soms is dat gedwongen, vanwege een ramp of omdat je gevaar loopt en er oorlog is. Maar meestal wordt het woord migrant gebruikt voor iemand die inn een ander land gaat werken. Een migrant kan weer terugkeren (remigratie noemen we dat). Voor een vluchteling is dat te gevaarlijk.

Gelukzoeker

Dit is een negatieve term die wordt gebruikt voor mensen die naar Nederland komen. Gelukzoekers zijn mensen die niet vluchten omdat ze genoodzaakt zijn, maar omdat ze in een ander land op zoek zijn naar een beter leven. Ze vluchten vooral om economische redenen, zoals werk.

Asielzoekerscentrum (AZC)

Een plek waar asielzoekers verblijven totdat over hun asielaanvraag een beslissing is genomen.

Asielprocedure

Als je als vluchteling aankomt moet je eerst asiel aanvragen. Je komt dan in de asielprocedure terecht. De IND (Immigratie- en Naturalisatiedient) gaat dan het vluchtverhaal onderzoeken en bepaalt of iemand recht heeft op bescherming in Nederland.

Hierna volgen een aantal stellingen; hoe denk jij over die kwesties?

STELLING 1:
Vluchtelingen kunnen beter in de buurt
van hun thuisland opgevangen worden
dan naar Nederland te komen.

1. EENS
2. ONEENS

We noemen dat ook wel 'opvang in de regio'.
Wereldwijd zijn er bijna 80 miljoen mensen op de vlucht.
Hoeveel daarvan worden in de regio opgevangen?

bron

1. Ongeveer 25% 20 miljoen mensen dus
2. Ongeveer 50% 40 miljoen mensen dus
3. Ongeveer 75% 60 miljoen mensen dus
4. Meer dan 75%

STELLING 2:
Een opvangcentrum voor vluchtelingen
in mijn wijk vind ik niet erg.

1. EENS
2. ONEENS

STELLING 3:
Vluchtelingen kunnen werken, dus dat is handig voor de arbeidsmarkt in Nederland.

1. EENS
2. ONEENS

G2D

Wanneer de asielaanvraag 6 maanden in behandeling is, dan mag een asielzoeker gaan werken.

Heeft een asielzoeker werk? Dan betaalt hij mee aan de kosten van de opvang. Hij mag 25% van de inkomsten houden. Verdient iemand meer dan het bedrag dat hij het AZC moet betalen? Dan mag hij de rest van de inkomsten houden.

Asielzoekers kunnen ook werkzaamheden verrichten binnen het azc. Bijvoorbeeld schoonmaken en helpen bij onderhoud van de gebouwen of de tuin. Dat kan maximaal 25 uur per week. De asielzoeker ontvangt hiervoor een kleine vergoeding: € 0,56 tot € 1,10 per uur met een maximum van € 14 per week.

Aan het werk?

bron

G2D

Sommige mensen denken dat er de laatste jaren meer migratie naar Europa is, maar dat beeld klopt niet.

Migratie is al eeuwenoud.

Door de eeuwen heen zijn mensen zich steeds meer gaan verplaatsen, waardoor mensen nu over de hele aarde verspreid zijn. 

Mensen voelden zich bijvoorbeeld aangetrokken tot een bepaalde plek of zijn verdreven van de plek waar ze woonden. 

Het aantal mensen op aarde neemt in de toekomst verder toe, dus de verwachting is dat er ook migratie zal blijven plaatsvinden.

Migratie en opvang

G2D

Al eeuwenlang verplaatsen mensen zich over de hele wereld. Het verplaatsen van personen over een grens om daar te gaan wonen, noemen we migratie. 

Vluchten is dus een vorm van migratie.

Daarbij kan onderscheid gemaakt worden tussen:

Emigratie

• iemand die uit Nederland komt en ergens anders gaat wonen

Immigratie

• wanneer iemand vanuit een ander land in Nederland komt wonen

Migratie en opvang

Er zijn verschillende redenen waarom mensen naar Nederland komen om daar te wonen. 

Een reden om naar een ander land te verhuizen noem je een migratiemotief.

We kennen twee soorten:

Pushfactor:

• een reden om ergens weg te willen gaan

Pullfactor:

• een reden om juist ergens naartoe te willen gaan

Kennen jullie voorbeelden van beide factoren?

Migratie en opvang - migratiemotieven

• Maak nu opdracht 1a en 1b op het werkblad

In het filmpje dat zo vertoond wordt, is een aantal redenen genoemd waarom mensen op de vlucht zijn. 

Deze redenen worden vluchtmotieven genoemd. 

Er zijn vier verschillende soorten vluchtmotieven; jullie gaan dit uitzoeken in de volgende opdracht.

Migratie en opvang - vluchtmotieven

• Maak (nadat de film bekeken is!) opdracht 2a en 2b op het werkblad

0

Vluchtelingen die in Nederland aankomen, kunnen een verzoek tot bescherming (asiel) indienen. Een asielzoeker is iemand die een ander land om bescherming vraagt door een asielverzoek in te dienen.

Dit betekent niet dat iedere asielzoeker een vluchteling is. Als asiel wordt aangevraagd, breekt een spannende periode aan.

Migratie en opvang - asielaanvraag

STELLING 1:
Europa is rijk en moet daarom meer vluchtelingen opvangen dan andere werelddelen.

1. EENS
2. ONEENS

STELLING 2:

Ik vind het terecht dat ons land meer vluchtelingen opvangt dan onze buurlanden.

1. EENS
2. ONEENS

Vangt Nederland inderdaad zoveel mensen op wanneer je dat vergelijkt met de rest van Europa?

Migratie en opvang - Europa

• Logisch dat Nederland veel minder mensen opvangt dan bijvoorbeeld Duitsland, omdat wij een veel kleiner land zijn...toch? 
  

bron

Vangt Nederland inderdaad zoveel mensen op wanneer je dat vergelijkt met de rest van Europa?

Migratie en opvang - Europa

• Wat als we dit zouden vergelijken met het aantal inwoners per land...wat valt je dan op?
  

bron

STELLING 3:
Nederland hoeft geen vluchtelingen op te nemen die in Spanje, Italië of Griekenland aan land komen. Die moeten maar asiel aanvragen in die landen.

1. EENS
2. ONEENS

De meeste vluchtelingen worden dus in de eigen regio opgevangen (ongeveer 85%). Vaak in landen die zelf ook in armoede leven. Vluchtelingen in de 'regio' worden daar vaak gediscrimineerd, kinderen moegen erniet naar school en hun ouders mogen niet werken. Vluchtelingen belanden vaak op straat en leven daar onder slechte omstandigheden.

Migratie en opvang - Opvang van vluchtelingen

Rampen en conflicten beïnvloeden de levens van miljoenen mensen op de wereld. In 2023 zijn er -voor het eerst in de geschiedenis- meer dan 100 miljoen mensen op de vlucht.

Op de vlucht - Hoe vluchten mensen?

Het is ontzettend moeilijk om je te verplaatsen in wat een vluchteling doormaakt. Het filmpje over Jano en Shiro dat jullie zo gaan zien, doet een poging deze ervaring op je over te brengen. Je ziet hierin fragmenten van de levensgevaarlijke tocht die de broers Jano en Shiro vanuit Syrië naar Nederland maken en hoe het verder met hen gaat in Nederland. 

Op de vlucht - Een vluchteling onderweg

Mensen die op de vlucht slaan moeten bijna alles achterlaten uit hun huis.

Op de vlucht - Alles achterlaten

• Maak nu in duo's opdracht 3 op je werkblad.
  

Verreweg de meeste vluchtelingen zoeken een veilig onderkomen in hun eigen land of in een buurland. Als vluchtelingen in hun eigen regio vluchten, komen ze meestal terecht in vluchtelingenkampen.

Dat laat ook het hierna volgende filmpje zien over de Afghaanse Atifa. Zij is 17 jaar oud en woont in het beruchte vluchtelingenkamp Moria op het Griekse eiland Lesbos. De video werd gemaakt tijdens de wereldwijde coronacrisis van een paar jaar geleden.

Op zoek naar veiligheid - Vluchtelingenkampen

Verreweg de meeste vluchtelingen zoeken een veilig onderkomen in hun eigen land of in een buurland. Als vluchtelingen in hun eigen regio vluchten, komen ze meestal terecht in vluchtelingenkampen.

Dat laat ook het hierna volgende filmpje zien over de Afghaanse Atifa. Zij is 17 jaar oud en woont in het beruchte vluchtelingenkamp Moria op het Griekse eiland Lesbos. De video werd gemaakt tijdens de wereldwijde coronacrisis van een paar jaar geleden.

Op zoek naar veiligheid - Vluchtelingenkampen

• Maak nu in duo's opdracht 4 op je werkblad.
  

• Bekijk de cheklist die nodig is als je vanuit Syrië naar Nederland wilt komen. Let op: deze bestaat uit drie onderdelen.
  
• Bespreek daarna in kleine groepjes de vragen die hier rechts staan.
  
• Kies per groepje één woordvoerder.
  

Wanneer de tijd om is, krijgt deze woordvoeder de beurt om de vragen klassikaal te bepsreken.

Op zoek naar veiligheid - Checklist

• Wat valt jullie op aan deze checklist?
  
• Wat vinden jullie ervan?
• Waarom pakken vluchtelingen het vliegtuig niet als zij naar Europa willen reizen, denken jullie?

1. Verzamel

2. Controleer

3. Verstuur

Vragen

STELLING:
Als je een smartphone kunt betalen, heb je genoeg geld en hoef je niet te vluchten.

De smartphone, het nieuwe 'wapen' van de moderne vluchteling

NOS

1. EENS
2. ONEENS