H3 herhalen koppelteken etc. en pvtt - 16 september 2022

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Doel van deze les

1. Je leert over het koppelteken en het weglatingsstreepje.

2. De persoonsvorm in lastige werkwoordsvormen

Wat gaan we vandaag doen?

- vijf quiz vragen over de theorie

- herhalen theorie koppelteken en weglatingsstreepje

- bespreken opdracht 3 en 4 

- herhalen pvtt van lastige werkwoorden

- bespreken opdrachten

Korte quiz

Je krijgt zometeen vijf vragen te zien met twee antwoordmogelijkheden. 

Als je denkt dat antwoord A goed is, dan ga je staan.

Als je denkt dat antwoord B goed is, dan blijf je zitten.

Vraag 1

Wat is correct geschreven?

Antwoord A: De ex burgemeester genoot van zijn vrije tijd. 

Antwoord B: De ex-burgemeester genoot van zijn vrije tijd.

Het juiste antwoord is...

Antwoord B: De ex-burgemeester genoot van zijn vrije tijd.

Vraag 2

Wat is correct geschreven?

Antwoord A: Haast je, ik wil die tv-show niet missen.

Antwoord B: Haast je, ik wil die tv show niet missen.

Het juiste antwoord is...

Antwoord A: Haast je, ik wil die tv-show niet missen.

Vraag 3

Wat is correct geschreven?

Antwoord A: 4. De hoge snelheidstrein is een dure aangelegenheid.

Antwoord B: 4. De hogesnelheidstrein is een dure aangelegenheid.

Het juiste antwoord is...

Antwoord A: De hogesnelheidstrein is een dure aangelegenheid.

Vraag 4

Wat is correct geschreven?

Antwoord A: 4. Fabris word de eerste Italiaanse EK-winnaar.

Antwoord B: 4. Fabris wordt de eerste Italiaanse EK-winnaar.

Het juiste antwoord is...

Antwoord A: Fabris wordt de eerste Italiaanse EK-winnaar.

Vraag 4

Wat is correct geschreven?

Antwoord A: 4. En wat voorspelt het weerbericht?

Antwoord B: 4. En wat voorspeld het weerbericht?

Het juiste antwoord is...

Antwoord A: En wat voorspelt het weerbericht?

Het koppelteken - verbindingsteken in sommige samengestelde woorden.

- een samenkoppeling (voor de duidelijkheid)

vb. kant-en-klaar-pakket, oud-en-nieuw, de rood-wit-blauwe vlag

- een samenstelling waarin twee klinkers botsen, zoals aa, ai, au, ii, oe, oo, ou, ui

vb. zee-egel, toe-eigenen, na-apen, mee-eten, stage-uren

                Let op! Als klinkers op elkaar botsen in een afleiding, gebruik je een 

                trema om een verkeerde uitspraak te voorkomen.

Het koppelteken...

- bij letters, cijfers, andere tekens, afkortingen en St of Sint

vb. S-bocht, A4-formaat, @-teken, Sint-Maarten, 23-jarige, vmbo-diploma

           Let op: Als je een afkorting  als woord uitspreekt, gebruik je GEEN                         koppelteken.

- bij aardrijkskundige namen of afgeleiden daarvan

vb. Zuid-Amerika, West-Europa

                 

Het koppelteken...

- in woorden met een voorvoegsel

vb. leerling-verpleegster, ex-roker, oud-voorzitter

- als het tweede deel van de samenstelling een hoofdletter heeft

vb. on-Hollands, pro-Amerikaans

- in samenstellingen van twee gelijkwaardige woorden

vb. zwart-wit, hotel-restaurant.        

Weglatingsstreepje

Soms kun je een deel van een samengesteld woord weglaten, omdat dat deel wordt herhaald. Plaats dan een weglatingsstreepje:

vb. Psychologie- en natuurkundestudenten

Fiets-, werk- en taalvakanties, in- en uitvoer.

              Let op: gebruik GEEN weglatingsstreepjes als je een heel woord                            weglaat! 

              vb. dure en goedkope oorbellen

Antwoorden opdracht 3 blz. 95

1 keel-, neus- en oorarts

2 rode en witte rozen

3 pro-Deoadvocaat

4 huis-aan-huis

5 aan-en-uitknop

6 audiovisueel

7 hoofd- en zijstraten

8 kerstbomen en -ballen

Antwoorden opdracht 4 blz. 95

1 Viezeluierzakjes zijn zakjes voor vieze luiers;

vieze luierzakjes zijn luierzakjes die vies zijn.

2 Een blauweverfpot is een pot met blauwe verf;

een blauwe verfpot is een verfpot die blauw is.

3 Een grotestadsbewoner is een bewoner van een grote stad;

een grote stadsbewoner is een stadsbewoner die groot is.

persoonsvorm tegenwoordige tijd

Antwoorden van opdrachten

Maak opdracht 2, 4 en 5 blz. 97

Antwoorden opdracht 2 blz. 97

Zelf aan de slag

Maak opdracht 4. Ben je al klaar? Maak dan opdracht 5. Wat niet af is, is huiswerk voor vrijdag.

pvtt - persoonsvorm tegenwoordige tijd

pvvt - persoonsvorm verleden tijd

gw - gebiedende wijs

vd - voltooid deelwoord

inf - infinitief (hele werkwoord)

od - onvoltooid deelwoord

vd - voltooid deelwoord

Antwoorden opdracht 4 blz. 97

Antwoorden opdracht 5 blz. 97

Huiswerk woensdag 21 september

Leren:

- hoofdstuk 1 t/m 3 - alle hoofdstukken die we tot nu toe hebben gehad. 

Oefenen op Cambiumned, zie linkjes in SOMtoday

Welke woord is juist gespeld?

1. EU landen
2. EU-landen

Welke woord is juist gespeld?

1. bmi waarden
2. bmi-waarden
3. bmiwaarden

De koppeltekens in doe-het-zelfzaak
zijn juist gebruikt.

1. Eens
2. Oneens

Is het onderstaande woord juist gespeld?
wieler- en fietswedstrijden

1. Juist
2. Onjuist

Is het onderstaande woord juist gespeld?
mooie- en lelijke boeken

1. Juist
2. Onjuist

Waarom schrijf je Oost-Vlaanderen met een koppelteken?

1. Omdat je een deel van een woord weglaat.
2. Omdat het een samenstelling is van twee gelijkwaardige woorden.
3. Bij aardrijkskundige namen of woorden die ervan afgeleid zijn
4. Omdat je sommige klinkers ook samen kunt uitspreken ('botsende klinkers').

Welk woord is juist gespeld?

1. tv-uitzending
2. tvuitzending

Fijn weekend!