2.3 Vrouwelijke voortplantingsorganen + 2.4 Geslachtscellen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

2.3 Vrouwelijke voortplantingsorganen + 2.4 Geslachtscellen

Wat is de naam van
onderdeel 3 en 12 ?

1. 3 = zaadblaasje 12 = testis
2. 3 = prostaat 12 = testis
3. 3 = zaadblaasje 12 = scrotum
4. 3 = prostaat 12 = scrotum

Welke kenmerken zijn primaire geslachtskenmerken bij de man?

1. Penis
2. Borsthaar
3. Schaamhaar
4. Baard in de keel

Leerdoelen

Aan het einde van deze lessen kun je:

• Je kunt de delen van het vrouwelijke voortplantingsstelsel benoemen en de functie van die delen beschrijven.
  
• Je kunt uitleggen welke speciale kenmerken geslachtscellen hebben en hoe deze passen bij de functie ervan.

Vrouwelijke geslachtsorganen

Urinebuis korter bij vrouwen-> grotere kans op blaasontsteking.

Vagina: lage pH door melkzuurbacteriën voorkomt ontwikkeling ongewenste schimmels en bacteriën.

Maagdenvlies - misleidende naam.

BINAS 86B1

De clitoris is vele malen groter dan dat knopje wat je ziet

Baarmoeder

• formaat peer
  
• gespierde wand
  
• binnenkant slijmvlies
  
• iedere maand wordt het slijmvlies dikker voor eventueel embryo
  
• geen embyro? slijmvlies laat los = menstruatie
  

In de eierstokken (ovaria) worden de eicellen geproduceerd.

Menstruatie - spieren van baarmoeder trekken samen en stoten baarmoeder slijmvlies af.

BINAS 86B1

In de eierstok rijpen elke maand meerdere eicellen. Eentje wordt maar helemaal rijp. Een eicel wordt omgeven door follikelcellen (voedende cellen).

BINAS 86B1

Eierstokken

• formaat pruim
  
• rijping eicellen
  
• eicel in follikel 
  
• eisprong (ovulatie) = rijpe eicel barst uit follikel
  
• eileider ligt er als trechter overheen (eileider buisje van 15 cm lang)
  
• peristaltische beweging en trilharen vervoeren eicel
  
• eicel sterft na 24 uur
• bevruchte eicel doet er een paar dagen over om de baarmoeder te bereiken

Tijdens de sex

• Vagina kan oprekken (15 cm doorsnede, er moet immers een baby doorheen passen). In rust 7 - 10 cm diep, bij seksuele opwinding iets dieper.
  
• Begin (1/3) vagina is nauwer, de bekkenbodemspieren liggen hier omheen.
  
• In rust liggen wanden vagina tegen elkaar.
  
• Binnenkant geribbeld, eerste ribbel kan hoger zijn = maagdenvlies.
  

Maagdenvlies

Die ribbel noem je het hymen. 

Dat er een 'vlies' doorgeprikt moet worden is totale onzin.

Tijdens de sex kan (in gespannen toestand) dit vlies iets beschadigen, daardoor gaan bloeden, maar is TOTAAL ONNODIG, als je voorzichtig bent, de tijd neemt en allebei ontspannen bent.

Naam	Functie
kleine schaamlip (binnenste schaamlip)	bevat klieren die slijm produceren om de ingang glad te maken
clitoris	vangt seksuele prikkels op
vagina	afvoeren menstruatie en hierlangs wordt kind geboren
baarmoeder	hierin komt sperma terecht en ontwikkeling embryo
eierstok	produceert eicellen
eileider	vervoert eicellen
urinebuis	vervoert urine (kortere buis dan bij mannen)

Vorming geslachtscellen

Chromosomen in een gewone

lichaamscel van een man:

Van een vrouw zou er hetzelfde

uit kunnen zien maar dan met 

2 keer een X chromosoom

Vorming geslachtscellen

Deze cellen noem je diploïd (2n).

Van elk type chromosoom is een 

paar aanwezig.

Beide chromosomen van een

paar noem je homoloog.

Bij de mens 23 paar 

= 46 chromosomen

Vorming geslachtscellen

Geslachtscellen zijn dus

haploïd (n).

Bij de mens bevatten ze 

23 chromosomen.

Vorming geslachtscellen

Geslachtscellen ontstaan uit stamcellen.

Ze onstaan uit een deling die anders gaat

dan de gewone celdeling (mitose).

Deze deling heet reductiedeling/ meïose.

Deze deling start óók na de G2 fase. 

Het DNA (de chromosomen) is dus al

verdubbeld.

Vóór de meiöse (S fase)

Doel van de meïose

BINAS 76B2

Meïose I

Profase I:

Kernmembraan ver-

dwijnt. Chromosomen

spiraliseren. Spoelfiguur vormt.

Chromosomen liggen als paren bij elkaar.

Crossing-over kan optreden.

Metafase I:

Chromosomen liggen

twee aan twee in het

equatoriale vlak.

Spoelfiguren hebben trekdraden gevormd naar de centromeren, elk naar één chromosoom van een chromosomenpaar.

Anafase I:

Spoelfiguren trekken

chromosomen naar de

polen.

Telofase I:

Door insnoering 

ontstaan twee haploïde

cellen.

Meïose II

Meïose II (~mitose)

Wat maakt ieder mens uniek?

Tijdens de meïose kunnen 2²³ verschillende combinaties van chromosomen worden gemaakt.

Ook nog crossing-over.

Verschil vrouw/ man

BINAS 86D

Oögenese

Eicellen zijn omgeven door follikelcellen uit het ovarium (de eierstok), het geheel heet een follikel.

Meerdere rijpingen, één (heel soms twee) eisprongen.

Oögenese

Uit 1 voorlopercel ontstaan 1 eicel en 3 pollichaampjes.

Poollichaampjes hebben alleen chromosomen en sterven.

Handige Binastabellen

BINAS 70B Karyogram

BINAS 76A Celcyclus

BINAS 76B2 Meiose

BINAS 86A Geslachtsorganen man

BINAS 86B Geslachtsorganen vrouw

BINAS 86D Oögenese en spermatogenese

Belangrijke begrippen

homologe chromosomen, reductiedeling, meiose I, meiose II, recombinatie, haploïde, diploïde, gameten, öogonia, primaire en secundaire oöcyt, follikel, poollichaampje, spermatogonia, primaire en secundaire spermatocyt, spermatiden, trilharen, zaadblaasjes, prostaatvocht, interstitiële cellen, cellen van Leydig, testosteron

Leerdoelen

Aan het einde van deze lessen kun je:

• Je kunt de delen van het vrouwelijke voortplantingsstelsel benoemen en de functie van die delen beschrijven.
  
• Je kunt uitleggen welke speciale kenmerken geslachtscellen hebben en hoe deze passen bij de functie ervan.