3-12 Temperatuur berekenen (3.3)

• Natuurkunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Warmte vast houden

Isolatie

- Mensen gebruiken een jas

- Dieren gebruiken een vacht

   verenpak of vetlaag

- In een warme kamer doen 

   we de deur dicht

Wat is NIET een energiebron?

1. Eten
2. Alcohol
3. CV-ketel
4. Benzine

In een koude omgeving verbrand je meer voedsel dan in een warme omgeving.

1. Waar
2. Niet waar

Brandstoffen zijn energiebronnen.

1. Waar
2. Niet waar

Dubbelglas laat meer warmte door dan enkelglas.

1. Waar
2. Niet waar

Isolatie

Isoleren = voorkomen dat je warmte verliest

Hoe voorkom je warmteverlies door:
- Straling
- Stroming
- Geleiding                                                                                Spouwmuur

Isolatie tegen geleiding

Geleiding kun je tegengaan door slecht geleidende materialen te gebruiken.

Bijvoorbeeld bij kozijnen van kunststof of hout, glaswol of dubbele beglazing.

Bij de laatste twee isoleert de stilstaande lucht.

Isolatie tegen stroming

Stroming kun je tegengaan door vloeistoffen of gassen niet te laten stromen.

Dat kan door de tussenstof weg te halen of kleine ruimtes te maken waardoor er bijna geen stroming plaatsvindt.

Isolatie

Buiten is het vaak kouder dan binnen. De warme lucht wil dus van binnen naar buiten. 

Als je je huis goed isoleert heb je dus minder warmteverlies.

Warmteverlies tegengaan

Warmte niet verloren laten gaat door stroming kan door

- ramen en deuren gesloten houden

- kieren en gaten dicht maken met isolatiemateriaal zoals 

   piepschuim, steenwol of glaswol.

- dubbel glas gebruiken

- isoleren van daken, muren en vloeren met glaswol, kurk of 

   isolatieschuim

Temperatuur berekenen (3.3)

Celsius en kelvin

Celsius (Bijna overal ter wereld)

- Twee vaste punten

- smeltend ijs = 0 ⁰C

- Kokend zuiver water = 100 ⁰C

Kelvin

Natuurkundige

Begint bij absolute nulpunt

- 0 K

- 0 ⁰C = 273 K

- Kokend water 373 K

Thermometer

- Vloeistof (b.v. rood gekleurd 

    alcohol)

- Vloeistof zet uit als temperatuur stijgt.

- Digitale koortsmeter: Elektrische schakeling die bij elke temperatuur een andere elektrische 

spanning levert. Spanning wordt 

omgerekend naar temperatuur.

Infrarood-thermometer

- Maakt gebruik van warmte straling. 

- Warmer voorwerp geeft meer warmte af. 

- Oorthermometer meet temperatuur op deze manier.

Temperatuur-gevoeligheid

Oventhermometer

Koortsthermometer

Vloeistofthermometer - Hoeveel mm stijgt vloeistof als temperatuur met 1 graad toeneemt.

Gevoeligheid 

vergroten:

Groter bolletje vloeistof

Dunnere glazen stijgbuis

Uitzetten en krimpen van vaste stoffen:

- Temperatuurstijging - uitzetten

- Temperatuurdaling - Krimpen

Architecten en ontwerpers

Nederland

Temperatuurverschil ongeveer 50 graden

Stalen balk van 20 m wordt ongeveer 1.2 cm langer

Bimetaal:

Strook materiaal die uit twee strookjes van verschillende metalen bestaat. Beiden metalen 

zetten verschillend uit, en trekt dus krom.

Toepassing:

- Thermometers

- Elektrische ovens, strijkijzers en koffiezetapparaten (schakelaars die bij bepaalde temperatuur uit gaan).

De temperatuurschaal van Celsius is gebaseerd op kokend water en smeltend ijs.

1. waar
2. niet-waar

-273 graden celsius = 0 K

1. waar
2. niet waar

Het absolute nulpunt ligt bij 0 K

1. waar
2. niet waar

Een oorthermometer werkt met behulp van uitzetting van eens tof

1. waar
2. niet waar

Vaste stoffen krimpen bij temperatuurstijging

1. waar
2. niet waar

Opgaven

45 t/m 51