6.5 en 6.6: Aanpassing dieren en bij planten

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 4

Terugblik

Glucose

Koolstofdioxide

Water

Zuurstof

Energie uit licht

Wat is een populatie?

1. Een groep individuen van verschillende families
2. Een groep individuen van dezelfde familie
3. Een groep individuen van dezelfde soort
4. Een groep individuen van verschillende soorten

Welke van de volgende is een voorbeeld van een abiotische factor?

1. Schimmels
2. Planten
3. Dieren
4. Luchtvochtigheid

Wat zijn biotische factoren in een ecosysteem?

1. Dode organismen in een ecosysteem
2. Levende organismen in een ecosysteem
3. Geologische factoren in een ecosysteem
4. Klimaat in een ecosysteem

Aanpassingen

Alle organismen hebben aanpassingen aan hun leefomgeving en hun leefwijze.

Zoals ademhaling, beweging, voeding, verdediging en voortplanting.

Vissen aangepast voor water (kieuwen)

Vogel voor vliegen (vleugels)

Aanpassingen bij waterdieren

Gestroomlijnd

Schutkleur

Huid

gestroomlijnd

Zoolgangers, teengangers en topgangers

Zoolganger            Teenganger           Topganger

Zoolganger

Beer

Kat

teenganger

Zebra

Topganger

zoolganger - teenganger - topganger

Aanpassingen aan temperatuur:

- Kou: isolatie, dikke vetlaag, veren, dikke vacht kleinere oren en poten

- Warmte: dunne vacht, grotere oren en poten

Vogels

De poten en snavels van vogels zijn aangepast aan hun leefwijze en voedsel

Aanpassingen poten van vogels

• Zangvogels, 3 tenen naar voren, 1 naar achter.
• Roofvogels, scherpe klauwen
• Loopvogels, geen teen naar achter
• Watervogels, zwemvliezen
• Steltlopers, lange poten
  

Snavels

• kegelsnavel → zaden
• pincetsnavel → insecten
• haaksnavel → vlees
  
• priemsnavel → bodemdiertjes
• zeefsnavel → zeven uit water
  

En nu...

Werken aan paragraaf 6.5 

opdracht 1 t/m 7

Opgave 4 hoeft niet

Een beer is een.........

1. Topganger/hoefganger
2. Zoolganger
3. Teenganger

Hiernaast zie je een poolvos.
Wat is GEEN aanpassing aan de omgeving van de poolvos?

Bio leerdoel 42

1. kleur vacht valt niet op in de omgeving
2. hij kan heel erg goed sluipen
3. zachte vacht zorgt voor warmte
4. kleine oren daardoor minder verlies van warmte

Camouflage van een dier is een aanpassing aan de leefomgeving

1. Waar
2. Niet waar

Welke aanpassing hoort niet bij die dolfijnen?

1. Kieuwen
2. Sterke staartvin
3. Sterke botten
4. Gestroomlijnd

3. Welke aanpassingen heeft een vis om in het water te leven?

1. Het lichaam is klein
2. De vis heeft longen
3. Het lichaam is gestroomlijnd

Dit is een

1. Teenganger
2. topganger
3. zoolganger

Planten zijn aangepast aan:

• temperatuur van de omgeving (abiotisch)

• hoeveelheid licht (abiotisch)

• bodemgesteldheid (abiotisch)

• diervraat (biotisch)

• manier van bestuiving (abiotisch / biotisch)

• manier van zaadverspreiding (abiotisch / biotisch)

• hoeveelheid wind (abiotisch)

Droge omgeving

• Weinig huidmondjes
  
• Huidmondjes aan de onderkant van het blad
  
• Dikke waslaag op bladeren
  
• Behaarde bladeren
  
• Kleine dikke bladeren
  
• Opslag in stengel
  
• Sterk ontwikkeld wortelstelsel
  

Vochtig milieu

• Veel huidmondjes
  
• Oppervlakkig gelegen huidmondjes
  
• Grote dunne bladeren
  
• Dunne waslaag
  
• Geen beharing
  
• Zwakker ontwikkeld wortelstelsel
  

Water en oeverplanten

• Drijvende bladeren --> huidmondjes aan de bovenkant
  
• Wortelstelsel is zwak ontwikkeld
  
• Luchtkanalen in de stengel
  

Hoeveelheid licht

Zonplanten:

• Groeien best bij veel licht
  

Schaduwplanten:

• Groeien best bij weinig licht
  

Voorjaarsbloeiers:

• Schaduwplanten die vroeg in het voorjaar bloeien
  

Klimplanten

• Hechtwortels
  
• Ranken
  
• Nemen soms stoffen op uit hun gastheer
  

Cactus

stekels in plaats van bladeren om zichzelf te beschermen tegen dieren die water willen stelen. 

Deze stekels verminderen ook de verdamping en blokkeren de wind om waterverlies te minimaliseren.

Waterlelies

Waterlelies hebben drijvende bladeren om zoveel mogelijk zonlicht op te vangen voor fotosynthese.

Huidmondjes aan de bovenkant.

Orchidee

vaak complexe bloemstructuren en felle kleuren om insecten aan te trekken voor bestuiving.

Vleesetende planten

Vleesetende planten, zoals de Venusvliegenval, hebben vangbladeren met kleverige haren of klemmen om insecten te vangen en te verteren.

Acacia

De acaciaboom en andere planten hebben doornen op hun stammen en takken als bescherming tegen grazende dieren.

Dennenbomen 

Naaldvormig blad: Dennenbomen hebben naaldvormige bladeren die een dikke waslaag hebben. 

Deze aanpassing helpt waterverlies te voorkomen en beschermt de bladeren tegen extreme temperaturen.

Mangrovebomen 

Zoutafgifte: Mangrovebomen hebben speciale klieren aan de onderkant van hun bladeren die zout kunnen afscheiden. Dit stelt de planten in staat om te overleven in zout water, waar andere planten niet kunnen gedijen.