Leskwaliteit

• Ges
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Staat van het Onderwijs 2023

"Een goede leskwaliteit is een basisvoorwaarde voor leren."

• Basisvaardigheden onder druk
  
• Nog steeds grote verschillen tussen leerlingen
  
• Scholen moeten leerlingen in hun ontwikkeling nauwgezet begeleiden 
  
• Tijd voor professionalisering veiligstellen 
• Ervaren prestatiedruk neemt toe, dit heeft impact op mentaal welzijn (vooral bij meisjes)
  
• Grote verschillen in kansen voor leerlingen: Hoge positieve verwachtingen

Monitor Leskwaliteit

1. Lesklimaat
   
2. Klassenmanagement
   
3. Instructie
   
4. Afstemming
   
5. Zelfregulerend leren 

In samenwerking met de Universiteit Twente heef de Inspectie

van het Onderwijs een wetenschappelijk onderbouwd lesobservatie-instrument ontwikkeld waarin kenmerken van

effectief lesgeven vertaald zijn in concreet leraargedrag. 

Kenmerken van effectieve lessen: 5 indicatoren (Gebaseerd op effectiviteits-onderzoeken)

- Goede lessen belangrijk voor leerproces leerlingen

- Huidig inspectiekader: weinig zicht op kwaliteit lessen op stelselniveau

- Meten van leskwaliteit: inzicht in wat goed gaat en wat beter kan + agenderen + professionaliseren

een substantiële behoefte aan verbetering van de instructiekwaliteit in het voortgezet onderwijs.  Hoewel het lesklimaat in het algemeen adequaat werd bevonden en de leeromgeving veilig en ordelijk bleek, werd opgemerkt dat hoge verwachtingen onvoldoende naar de leerlingen werden uitgesproken. Verdere gebieden voor verbetering bleken de instructie, differentiatie van leerlingen, en bevordering van zelfregulerend leren. Het rapport vestigt tevens de aandacht op de noodzaak voor betere ondersteuning van beginnende leraren om hun vaardigheden in het begeleiden van leerlingen te versterken

Waarderingskader voor het beoordelen onderwijskwaliteit (vanaf 01-08-2023)

Wat is er anders?

Waardering Goed

Kwaliteitsonderzoek Inspectie: 

• JdW stelt hoge eisen aan de leskwaliteit.
• Circa 50% van de lessen voldoet al aan de hoge kwaliteitseisen.
• Circa 20% van de lessen voldoet niet aan de norm van basiskwaliteit.
• Intensieve begeleiding nieuwe collega's met betrekking tot effectief lesgeven.
• JdW is sterk in het formuleren van doelen, het vernieuwen van het onderwijs en het monitoren van de voortgang. 
• De informatie over de kwaliteit van het onderwijs en de ontwikkeling van leerlingen wordt nog te weinig gebruikt voor de evaluaties van de eigen ambities en doelen.

(onrustig, leerlingen doen niet mee, geen aansluiting op de onderwijsbehoeften)

Uitdagingen op het JdW

• Superdiversiteit 
• Grootstedelijke context 
• Hoeveelheid leerlingen uit een APC-gebied
• Kansengelijkheid
• De integratie van nieuwkomers
• Suboptimale examenresultaten
• Relatief jong en fluctuerend personeelsbestand

Doelen van de JDW-kijkwijzer 3.0

Het hogere doel: Alle leerlingen laten switchen naar en klimmen op de schoolladder.

Door:

• Handelen vanuit gemeenschappelijkheid.
  
• Evalueren van en reflecteren op onze onderwijskwaliteit.
  
• Ontwikkelbehoefte van individuele docenten achterhalen en daarop inspelen.
  
• Systematiek brengen in collegiale feedback.
  
• Professionele cultuur ontwikkelen.
  

JdW-klimwijzer

Kwaliteitskaart Lesbezoeken

Alle betrokken collega’s die een lesbezoek uitvoeren:

• gebruiken hetzelfde lesobservatieformulier op dezelfde wijze (volgens rubric).
  
• bezitten kennis van de visie op leren en gedrag
  
• bij startende collega’s, leggen de focus op de bouwstenen: startklaar, leerdoelgericht werken en/ of afsluiting. Al naar gelang de ontwikkeling worden er meer bouwstenen toegevoegd.
  
• hebben een positieve grondhouding. Feedback wordt opbouwend geformuleerd en gedoseerd aangeboden. 

Regulier lesbezoek

Stappenplan: 

1. Contact voor het inplannen van lesbezoek 
2. Formulering leerdoelen/kijkvragen op basis van de JdW-kijkwijzer.
   
3. Uitvoeren lesbezoek
4. Inplannen nagesprek
5. Uitvoeren nagesprek (15 à 20 min.)
6. Delen digitale lesobservatieformulier via de mail

Kenmerken: 

• Aangekondigd
• Focus op individuele ontwikkeling en beoordeling collega
• 2x per week 

Flitsbezoek

Stappenplan:

1. Lesbezoek uitvoerder staat in de deuropening en laat de docent uitspreken.

2. Verzoek tot uitvoeren flitsbezoek

3. Uitvoeren flitsbezoek

     -  5 à 10 min. van de les

     -  Focus op één bouwsteen van de JdW-kijkwijzer

4. Bij een flitsbezoek is het nagesprek beknopt (niet langer dan 5 min.) 

Kenmerken:

• Onaangekondigd
  
• Focus op collectieve ontwikkeling team
• N.a.v. MT-afspraak

Criteria lesobservatieformulier en nagesprek

Formulier invullen:

• Focus op objectief waarneembaar lerarengedrag.
  
• Aandacht voor de interactie tussen leraar en leerlingen.
  
• Aandacht voor gemaakte keuzes ten behoeve van het leren.
  
• Geeft een toelichting op basis van de rubrics (lerend, bekwaam, gevorderd, excellent).

Nagesprek:

• Inzetten op effect leraren en leerlingengedrag
  
• Inzetten op ontwikkeldoelen adv de kijkwijzer