Bi-4M-7.5 Ademen en eten bij dieren

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Wat weet je nog?

Wat doen enzymen?

1. Enzymen verbranden voedingsstoffen
2. Enzymen maken voedingsstoffen kleiner
3. Enzymen bevatten verteringssappen
4. Enzymen nemen voedingstoffen op in het bloed

Waar vindt GEEN vertering plaats?

1. De dunne darm
2. De dikke darm
3. De maag
4. De twaalfvingerige darm

Wat is de taak van de dikke darm?

1. Het verteren van vezels
2. Het opnemen van voedinstoffen
3. Het vormen van de ontlasting
4. De ontlasting je lichaam uit laten gaan

planteneters

vleeseters

alleseters

planten

vlees

lange darmen

korte darmen

middellange darmen

knip kiezen

plooi kiezen

knobbel kiezen

planten en vlees

7.4 Waar worden de meeste voedingsstoffen opgenomen in het bloed?

1. dunne darm
2. dikke darm
3. twaalfvingerige darm
4. endeldarm

Sleep de woorden naar het juiste vakje door van klein naar groot te gaan.

cel

weefsel

organisme

orgaan

orgaanstelsel

Welk hormonen zorgen ervoor dat het glucose gehalte in het bloed stijgt.

1. glycogeen
2. glucagon
3. insuline
4. adrenaline

7.5 Ademen en eten bij dieren

7.5 Leerdoelen 

• Je kan uitleggen hoe je aan het gebit van dieren kunt zien wat ze eten. Je kunt voorbeelden noemen en herkennen.
• Je kan uitleggen hoe een vis adem haalt.
• Je kan uitleggen hoe een insect adem haalt. 
• Je kan uitleggen hoe een kikker adem haalt. 

7.5 Begrippenlijst

• planteneters(plooikiezen)-vleeseters (knipkiezen)-alleseters (knobbelkiezen)-cellulose
• kieuwen-kieuwplaatjes-kieuwlamellen-gaswisseling
• tracheeën-stigma
• gedaantewisseling-uitwendige kieuwen-inwendige kieuwen

Voedsel bepaalt gebit en darmlengte

Dier	plantencel met celwand	dierlijkecel geen celwand	darm- lengte	gebit
planten eter herbivoor	ja	nee	lang	plooikiezen
alleseter omnovoor	ja	ja	midden	knobbelkiezen
vleeseter carnovoor	nee	ja	kort	-knipkiezen -scherpe hoektanden

tracheeen

opening: stigma

buisjes: tracheeen

Hoe ademen amfibieën?

Hoe haalt een vis zuurstof uit het water?

• geen longen maar kieuwen

kieuw = kieuwboog met kieuwplaatjes. 

in kieuwplaatjes zitten plooien = kieuwlamellen

Als water langs deze kieuwlamellen stroomt dan nemen de bloedvaatjes hierin daar zuurstof uit.

Hoe haalt een vis zuurstof uit het water:

Geen longen maar kieuwen

Kieuw = kieuwboog met kieuwplaatjes

In kieuwplaatjes zitten kieuwlamellen (met daarin bloedvaatjes)

Als zuurstofrijk water langs de kieuwplaatjes stroomt nemen de bloedvaatjes zuurstof op (en geven koolstofdioxide af).

7.5 (huis)werk

Zie IL