Samenvatting hfdst 1 en 3

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

H1 Wat is maatschappijleer?

1.1 De Maatschappij

Leerdoelen:

• Je kunt uitleggen waar maatschappijleer over gaat.

• Je kunt het verschil tussen gedragsregels en wetten noemen.

Leerdoelen

1. Wat is de maatschappij?
2. Waarom zijn we afhankelijk van andere mensen?
3. Leg uit wat een gedragsregel is en geef dan een voorbeeld.

4. Is een wet altijd een geschreven regel? Leg uit waarom. 

Maatschappij

• Samenleven

• Je hebt anderen nodig

• Gedragsregels en wetten

• Het vak maatschappijleer

Waarden en normen

Waarden	Normen
Wat je belangrijk vindt	Regels over gedrag
> Behulpzaamheid	> Als iemand valt help je hem overeind
> Respect voor de spullen van iemand anders	> Als je iets geleend hebt, zorg je dat het niet kapot gaat > Je mag niet stelen
> Rekening houden met anderen	> Als je in de trein zit, draai je geen harde muziek

Belangen

Met belang bedoelen we het voordeel dat je ergens bij hebt.

• Wij hebben belang bij goede ventilatie in een lokaal.

Belangentegenstellig: het ene belang botst met een ander belang.

• Ik wil graag goede ventilatie, iemand die het koud heeft wil de ramen dicht. 

Machtsmiddelen:

functie of beroep	hoeveelheid geld
kennis en vaardigheden	aantal mensen
aanzien of status	toegang tot de media
overtuigingskracht	geweld
toegang tot invloedrijke personen

4 kenmerken maatschappelijk probleem

• Veel mensen bij betrokken
• Verschillende meningen
• Veel media aandacht
• Rol van de overheid 

KRITISCH DENKEN

Wat is kritisch denken?

Kritisch denken is het proces om te komen tot een grondig oordeel.

Dat oordeel is onderbouwd met betrouwbare informatie.

Dominante cultuur

Subculturen

1.2 Socialisatie

- Socialisatie: het proces van overdracht en verwerving van de cultuur van de groep(en) en de samenleving waar mensen toe behoren. Het proces bestaat uit opvoeding, opleiding en andere vormen van omgang.

Drie soorten socialisatie

Functies van socialisatie

Aangeboren eigenschappen

Wat je erft

DNA

Socialisatie

Wat je leert

waarden

normen

gewoontes

door 

• aanwijzingen
• imitatie
• ervaringen

Sociale controle

 <-------------------- Socialisatie: hoe word je wie je bent?--------------------------->

Persoonlijke identiteit

Aangeboren en aangeleerde kenmerken die bij jouw persoonlijkheid horen. 

Bijv. de muziek waar je graag naar luistert en je talenten. 

Sociale identiteit

De groepen en culturen waarmee je je verbonden voelt. 

-> groepsidentificatie

Sociale identiteit kan leiden tot wij-zij-gevoel 

Rolpatronen

We gedragen ons vaak naar verwachte rolpatronen.

Rolbevestigend: je 'voldoet' aan de verwachte rolpatronen.

Roldoorbrekend: je 'doorbreekt' de verwachte rolpatronen.

Voorbeelden:

Hoe ziet een minister eruit? Een piloot?