Injecteren

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Wat weet je nog van de vorige les?

INJECTEREN

Aan het eind van de les kun je in eigen woorden vertellen:

• Op welke manieren je kunt injecteren
• Wie, waarom en wanneer je injecties geeft
• Hoe je moet injecteren
• Waar je wel en niet mag injecteren 
• Wet en regelgeving

Wat weet je al van injecteren?

Toedienen van een vloeibaar medicijn vanuit een spuit via een holle naald in het lichaam

Wet BIG

Injecteren = voorbehouden handeling

Voorbehouden handelingen zijn risicovolle, medische handelingen die alleen bevoegde zorgverleners mogen uitvoeren. In de Wet BIG staan de voorbehouden handelingen en wie ze zelfstandig of in opdracht mag uitvoeren.

Voor Toediening Gereed Maken

veiligheidsmanagementsysteem:

Opdat we continu risico’s signaleren en verbeteringen doorvoeren. Alle ziekenhuizen zijn verplicht een VMS in te voeren en deze gecertificeerd en/of geaccrediteerd te hebben.

Het proces VTGM wordt beschreven in vier stappen, zoek ze op!

https://www.vmszorg.nl/wp-content/uploads/2017/07/VGTM_richtlijn_nov2009.pdf

veiligheidsmanagementsysteem 

4 stappen, 9 punten:

1. controleren van de medicatieopdracht
2. maken en invullen van het toedienetiket
3. berekenen van de benodigde hoeveelheden
4. nemen van hygiënische maatregelen
5. verzamelen en klaarleggen van de benodigde materialen
6. klaarmaken van het geneesmiddel, bijvoorbeeld in een LAF-kast (laminaire airflowkast) van een ziekenhuis, speciaal ontwikkeld voor het werken met gevaarlijke stoffen
7. paraferen van het toedienetiket
8. laten controleren door tweede persoon
9. laten paraferen door tweede persoon

Waarom gaan medicijnen soms per injectie en niet als tablet?

• Buiten maagdarmkanaal om (braken/nuchter)​
• Buiten maagdarmkanaal om i.v.m. afbreken medicijn​ (insuline)
• Werkingsduur​ (depot)
• Precieze dosering 
• zorgvrager kan niet slikken (coma)
• sommige medicatie kunnen niet anders

Wanneer injecteer je NIET?

• allergieën 
• als oraal een optie is, injecties zijn vaak duurder.
• extreme angst?

Waar mag je niet injecteren?

• Littekenweefsel​ of plaatsen die hard aanvoelen​
• Plaatsen die ontstoken of pijnlijk zijn
• Verlamde ledematen​
  
• Ledematen met trombose of oedeem
• Plaatsen met rode of blauwe verkleuringen
• Een geopereerd of te opereren gebied
• Een arm met een infuus of shunt

subcutaan=onder de huid

intraveneus=in de ader

intramusculair=in de spier

intracutaan = in de bovenste huidlaag

Vormen van injectie

Intramusculair vs subcutaan

• Opname snelheid
• Hoeveelheid 
• Substantie
• Risico

vloeistof wordt bij i.m. injecties sneller (binnen 15–20 minuten) in de bloedsomloop opgenomen dan bij subcutane injecties.

I.m. kun je ook grotere hoeveelheden vloeistof spuiten dan in het onderhuidse weefsel (max 2ml). 

Medicijnen die het onderhuidse vetweefsel irriteren, zoals olieachtige vloeistoffen, kan wel i.m.

Het risico dat er bij een subcutane injectie grote bloedvaten en zenuwen worden geraakt, is klein.

Wat heb je nodig om te injecteren?

• Spuit met conus en zuiger
• Veilige naalden (+opzuignaald)
• Ampul of flacon.

Is dit alles?

Regel van 5

Sommige medicatie oplossen/verdunnen dus Nacl of water

Als je bij de patiënt prikt, denk aan naaldencontainer, hygiëne (handen/patiënt)

desinfecteren huid is i.p. niet nodig bij zorgvragers met een normale weerstand

Injectienaalden

• Diverse lengtes en diktes​ 
• Kleuren zeggen iets over de diameter (Gauge) van de naald​ 
• Voor elke injectiemethode gebruik je andere lengte en diameter​
• Lengte is ook afhankelijk van de zorgvrager
• Gebruik van veilige naalden is verplicht​

Intramusculair:

lengte van 16–70 mm;

diameter van 0,7–0,9 mm (deze naalden hebben volgens de internationale kleurcodering een groene, gele en zwarte conus).

Subcutaan:

De diameter is 0,4 à 0,6 mm (Deze naalden hebben volgens de internationale kleurcodering een grijze, bruine, oranje of blauwe conus)

Intramusculaire injectieplaatsen

            Bil: bovenste buitenste kwadrant

Arm: deltaspier            Bovenbeen

bovenbeen kan 1 tot 5 ml

bil tot 2 tot 4 ml

arm tot 2 ml

opnamesnelheid? arm sneller dan de bil

Hoe kan je i.m. injecteren?

• Rangeertechniek: huid opzij trekken, HEEFT VOORKEUR

• Loodrechttechniek of stretchtechniek: huid strak trekken
  
  

rangeertechniek voorkomt dat vloeistof terugloopt.

Nadien nooit de huid masseren. 

Subcutane injectieplaatsen

Bovenbeen

Bovenarm

Bil: bovenste buitenste kwadrant

Buik.

De opname is het snelst in de buik, daarna in de armen en dan in de benen en billen.

Hoe kan je s.c. injecteren?

Huidplooitechniek:

huid tussen duim en wijsvinger

                                                               Loodrechttechniek:

                                                               Korte naald, 

                                                               kant en klare spuiten 

                                                            

Subcutaan injecteren bij diabetes

Prikken glucose meting:

• Zijkant top ringvinger
• Zijkant top middelvinger
• Zijkant top pink

• Ontsmet de prikplaats niet, laat de zorgvrager de handen.
• Zorg voor warme en naar beneden hangende vingers, zodat spontaan een bloeddruppel ontstaat, niet stuwen of knijpen.
• niet meten bij infuus in betreffende arm.

stukje pathologie:

Insuline = hormoon dat ervoor zorgt 

dat glucose vanuit bloed wordt

opgenomen door lichaamscellen. 

Bij een tekort blijft een te grote 

hoeveelheid glucose achter in het 

bloed. Dit is schadelijk voor bloed-

vaten, met alle gevolgen van dien.

Normaal suiker? tussen 4-6 mmol/L

Reden verhoging suiker?

• stress
• leefstijl (veel of weinig beweging, voeding)
• ziekte, koorts, infectie
• medicatiegebruik (prednison)

Subcutaan injecteren bij diabetes

• Spuit voor elke injectie 2 IE weg om te controleren of er daadwerkelijk insuline uit de pennaald komt
• Wissel van injectieplaats
• Opsplitsen hoeveelheid insuline > 50 IE
• Pas op voor lipodystrofie 
• Loodrechttechniek heeft voorkeur

Lipodystrofie ontstaat door het frequent en langdurig injecteren met insuline op dezelfde plaats in de huid. 

Het is een verzamelnaam voor veranderingen van de onderhuidse vetlaag, soort littekenweefsel.

Meerdere soorten medicatie, langwerkend, kortwerkend...

meerdere geven? check interactie!

Subcutaan injecteren antistolling

• Altijd loodrechttechniek  
  
• wissel van plek
• kant & klare spuit? Luchtbel laten zitten!
• indicatie? contra-indicatie?

Wat zijn de nadelen/gevaren van een injectie?

Wat kan er mis gaan bij injecteren?

• Zenuw aanprikken (klapvoet)
• Bloedvat aanprikken (hematoom)
• Infectie
• Lipodystrofie
• Allergische reactie
• Medicatiefout (verkeerde middel of overdosering)
• slechte resorptie door verkeerde prikplek of kou

Altijd VIM/MIP/FONA melding doen!

Of...prikaccident

Wat te doen?

• Laat het wondje flink doorbloeden
• Spoel met water of fysiologisch zout
• Desinfecteer het wondje met alcohol 70% 
• Meld het ongeval aan de leidinggevende en de geneeskundige dienst en maak een melding

Of...prikaccident

Hoe voorkomen?

• Maak gebruik van naaldencontainers
• vaccineren tegen hepatitis
• Gebruik zogenaamde veiligheidsnaalden
• Werk volgens protocol
• Niet re-cappen (de huls weer op de naald doen)

Vertel in eigen woorden:

• op welke manieren je kunt injecteren
• waarom je injecties geeft
• hoe je moet injecteren
• waar je wel en niet mag injecteren 

Heb je nu nog vragen over injecteren?

Vilans protocollen

Intramusculair injecteren

Griepvaccin injecteren

Achtergrondinformatie intramusculaire injectietechniek

Vilans protocollen

Subcutaan injecteren loodrechttechiek

Subcutaan injecteren huidplooitechniek

Subcutaan injecteren loodrechte huidplooitechniek

Achtergrondinformatie subcutane injectietechniek

intramusculair

subcutaan

intraveneus

intracutaan

in de huid

in de ader

in de spier

onder de huid

bij welke injectie kan je 45 en 90 graden injecteren

1. intramusculair
2. subcutaan
3. intraveneuze
4. insuline injecteren

Waar wordt een intramusculaire injectie in de bil geplaatst?

Welke injecties mag je als verzorgende-ig geven?

1. Alleen insuline s.c.
2. s.c. en i.m.
3. i.c. en i.v.
4. s.c. i.v. i.c. en i.m.

Enteraal

Parenteraal

Enteraal = via maagdarmkanaal, tabletten, drankjes, poeders, zetpillen, rectioles enz.

Parenteraal = buiten het maagdarmkanaal. Per injectie (intramusculair, subcutaan, intraveneus, via vagina, oog-, oor, neusdruppels, inhalatie, vernevelen

Waar spuit je de medicatie bij een subcutane injectie?

1. In de opperhuid
2. In de lederhuid
3. In het onderhuids bindweefsel
4. In de spier

Voor een intramusculaire injectie gebruik je een:

1. blauwe naald
2. bruine naald
3. groene naald
4. roze naald

Wat betekend VTGM

1. Veneuze Toediening Genees Middelen
2. Voor Toediening Gereed Maken
3. Voorkomen fouten Toediening Genees Middelen
4. Voor Toediening Gereed maken Medicatie

In de WGBO staat injecteren beschreven als een:

1. risicovolle handeling
2. voorbehouden handeling
3. staat niet beschreven in de WGBO

Waar staat de wet BIG voor

1. Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg
2. Bepaalde Ingrepen in de Gezondheidszorg
3. Beroepen in de geestelijke Gezondheidszorg
4. Bepaalde Interventies in de Gezondheidszorg