Hoofdstuk 6 paragraaf 2 De Nederlandse Opstand

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

6.2 De Nederlandse opstand

De Nederlanden

• Nederland als één land bestond nog niet in de Middeleeuwen
  

• Er waren veel kleine gebieden, die bij elkaar 'De Nederlanden' heetten.

• In die gebieden was een heer de baas. Dit was Karel V.

De Nederlanden maakten deel uit van het Rooms-Duitse Rijk. De graven en hertogen in Nederland waren officieel leenmannen van de Duitse keizer, maar die had meestal niet meer veel macht over zijn leenmannen. In 1018 werden de legers van de Duitse keizer zelfs verslagen door te troepen van de graaf van Holland.

De Nederlanden

Karel V wilde de Nederlanden vanuit 1 plek (Brussel) besturen. 

De edelen, gewesten, en steden waren het hier niet mee eens. Dan zouden zij veel macht en vrijheid kwijtraken.

De soevereiniteit van de Nederlanden lag bij Karel V. 

Maar de Staten van de gewesten bestuurde de gewesten. 

De Nederlanden en het vervolgen protestanten

• Filips (Zoon van Karel) wilde zo snel mogelijk weg uit de Nederlanden, en zijn rijk centraal (centralisatie) vanuit Madrid (Spanje) besturen.

• Hij liet zijn halfzus Margaretha van Parma, als landvoogdes, de Nederlanden besturen. Zij volgde zijn bevelen uit Spanje op...
• ...en de stadhouders  (o.a. Willem van Oranje) moesten die bevelen uitvoeren.
• De stadhouders moesten helpen bij de vervolging van protestanten.
  
• Edelen werden nog ontevredener over het beleid van de koning van Spanje. 

Willem van Oranje

-Hij was de stadhouder in dienst van Filips II.

-Hij was tegen centralisatie, want dan raakte hij veel macht kwijt.

-Hij gehoorzaamde Filips niet en vervolgden geen protestanten

De Beeldenstorm 1566

• De onrust wordt tijdelijk minder,  doordat de landvoogdes  de protestanten minder hard aanpakt en toestaat dat protestanten kerkdiensten in de openlucht mochten houden. 
• maar in augustus 1566 gaat het mis

• Na een oproep, van protestantse predikanten, om de beelden in de kerken te verwijderen, worden honderden kerken vernield en geplunderd.
• Toen Filips II in Madrid hoorde van deze Beeldenstorm werd hij woest.
• Hij stuurde zijn beste generaal, de Hertog van Alva, naar de Nederlanden, om orde op zaken te stellen. 
• Willem van Oranje vlucht weg. Hij weet dat Filips hem hiervan de schuld geeft.
  

Willem van Oranje

-Hij vlucht na de beeldenstorm naar Nassau in Duitsland.

-In 1568 valt hij met een leger de Nederlanden binnen om Alva te bestrijden. Dit is het begin van de de opstand (80-jarige oorlog)

In 1572 veroverden de watergeuzen Den Briel. 

Hierna kozen veel steden in het noorden de van de Nederlanden de kant van Willem van Oranje.

De Spanjaarden probeerden de opstand te beeindigen door enorm veel geweld te gebruiken. Dit zorgde echter voor alleen maar meer verzet.

De noordelijk gewesten besloten in 1579 militair samen te werken tegen de Spanjaarden (Unie van Utrecht)

de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden

In 1581 verwierpen de Noordelijke gewesten het gezag van Filips II als hun koning.

In 1588 besloten ze niet langer te zoeken naar een nieuwe vorst. 

Ze werden een republiek genaamd de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. 

In 1584 werd Willem van Oranje vermoord. 

De opstand zou echter zonder hem gewoon doorgaan.

Pas in 1648 werd er vrede met Spanje gesloten.

Aan de slag: Huiswerk

• Maken paragraaf 6.2. 
• Leren leerdoelen 6.2.