Bs 13.2: de huid en het onderhuidse bindweefsel

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g
• Leerjaar 4

Gaswisseling en uitscheiding

Wat doen we vandaag?

-Herhaling

-Uitleg basisstof 13.2

-Aan het werk

Welke onderdelen vallen onder het inwendige milieu? En welke onder het uitwendige milieu? Sleep naar het juiste vak!

Inwendig milieu

Uitwendig milieu

Lucht in de longen

Weefselvloeistof

Voedselbrij in de darmen

Bloedplasma

Wat is GEEN inwendig milieu?

1. Tranen
2. Weefselvloeistof
3. Lymfe
4. Bloedplasma

Uitscheiding is ...

1. stoffen van het inwendig milieu naar het uitwendig milieu verplaatsen
2. afvalstoffen verwerken tot niet schadelijke stoffen

De afbeelding gaat over de mens. Je ziet hoe stoffen worden uitgewisseld tussen uitwendig milieu, inwendig milieu en de opslag in organen.

4 processen in het menselijk lichaam zijn.

Sleep de processen naar het juiste nummer in de afbeelding

reserves aanvullen

reserves opnemen

uitscheiden

voedsel opnemen

Opslag in huid

Uitscheiding via nieren

Opname voedingsstof

Opname zuurstof

Uitscheiding Koolstofdioxide

Opslag in spieren

Uitscheiding via de lever

Opslag in geel beenmerg

Opslag in lever

Het darmkanaal houdt het inwendige milieu constant door:

1. Opslag
2. Uitscheiding
3. Bescherming
4. Opname

Welke rol spelen de nieren bij het constant houden van het inwendig milieu?

1. Opslag
2. Uitscheiding
3. Bescherming
4. Opname

Leerdoelen

• Je kunt de delen van de huid en van het onderhuidse bindweefsel noemen met hun kenmerken en functies.
  
• Je kunt beschrijven hoe de lichaamstemperatuur min of meer constant wordt gehouden

Bouw van de huid

Opperhuid: hoornlaag

Hoornlaag: buitenste huidlaag (die je aanraakt) 

Bestaat uit dode, verhoornde cellen (huidschilfers)

Functies: 

-Bescherming tegen ziekteverwekkers 

(doordat cellen in lagen over elkaar heen liggen)

-Levende cellen onder de hoornlaag beschermen tegen beschadiging

-Verdamping van water uit je huid tegenhouden/ uitdroging voorkomen

Eelt = een erg dikke hoornlaag

Opperhuid: kiemlaag

Kiemlaag: Levende cellen; de onderste laag cellen deelt zich steeds. 

Nieuwe cellen, drukken de oude laag naar buiten. Oude cellen verhoornen/ maken hoornstof (cellen drogen uit en sterven af)

Functies:

-Hoornlaag van binnenuit aanvullen 

-Bescherming tegen UV straling, door maken pigment

(meer uv straling = meer pigment maken = huid donkerder)

Een donkere huid maakt veel pigment. Een lichte huid maakt weinig pigment.

Pigment is lichaam natuurlijke wijze als bescherming tegen UV-straling

schooltv.nl

Bouw lederhuid

Haar =  zit in een haarzakje

Haarzakje = laagje cellen om een haar

(De kiemlaag is om de haar heen in de lederhuid gegroeid. Onder in het haarzakje delen cellen zich constant. Nieuwe cellen duwen de oude naar boven. Zo wordt je haar langer.) 

Haarspier = trekken haren op je huid rechtop (kippenvel) 

Bouw lederhuid

Talgklieren = zitten in de haarzakjes  --> maken talg (vettige stof)

Functies talg: 

-Haren en hoornlaag soepel houden

-Hoornlaag waterdicht houden

-Bacteriegroei remmen /ziekteverwekkers tegenhouden

Zintuigen = druk, tast, pijn, warmte en kou waarnemen

Bouw lederhuid

Bloedvaten + Zweetklieren = helpen bij het regelen van de lichaamstemperatuur

Zweet = water en zouten. Zweet verdampt en je lichaam koelt af --> gemaakt in zweetklier, verlaat het lichaam via zweetkanaaltje

Er is een constante lichaamstemperatuur door de balans tussen warmteproductie (verbranding) en warmte afgifte (via bloed en zweet)

Bij warmte:

• Minder verbranding
• Bloedvaten in je huid worden wijder
  
• Veel bloeddoorstroming --> huid wordt roder
  
• Zweetklieren produceren meer zweet
  

Je koelt af

Bij kou:

• Extra verbranding (bijvoorbeeld rillen)
• Bloedvaten in je huid worden nauwer
  
• Minder bloeddoorstroming --> huid wordt bleker
  
• Zweetklieren produceren minder zweet

Je warmt op

Onderhuids bindweefsel

Vet dient als:

-Reserve voedsel

-Warmte-isolatie (je verliest minder snel je lichaamswarmte)

= hierin ligt vet opgeslagen

Aantekening

opperhuid: Bestaat uit de hoornlaag en kiemlaag, bevat geen bloedvaten.

hoornlaag: Buitenste laag van de opperhuid die bestaat uit dode, verhoornde celresten.

kiemlaag: Onderste laag van de opperhuid die bestaat uit levende, zich delende cellen.

lederhuid: Huidlaag die bloedvaten, haarspiertjes, zweetklieren, zweetkanaaltjes, zenuwen en zintuigen bevat.

onderhuids bindweefsel: Hierin is vet opgeslagen in vetcellen; het vet werkt warmte-isolerend.

Aan het (huis)werk

Lees blz. 170 t/m 173

Mk bs 13.2: opdr 1, 2, 4, 5

Mk bs 13.2 wb opdr. 3 

Klaar?

https://biologiepagina.nl/Oefeningen/Huid/huid.htm