Lesw. 23-1 3F oorzaak-gevolg

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Welkom bij Nederlands!

In deze les:

• Start van de les: kritisch lezen, start met filmpje
• Terugblik: 
  - oorzaak-gevolg en doel-middel (verbanden)
  - opmaak van een tekst
  - overtuigende teksten en verbanden (basis)
• Zelfstandig maken:
  - Kader maakt: opdracht 4, 7, 10 t/m 14 en 16 t/m 21 (blz. 20 t/m 34)
  - Basis maakt: opdracht 2 t/m 4, 7 t/m 10 en 12 t/m 15 (blz. 20 t/m 28)

Doelen van deze les:

- Je kunt overtuigende en informatieve teksten lezen.

- Je kunt onderscheid maken tussen hoofd- en bijzaken.

- Je leert signaalwoorden van oorzaak-gevolg en doel-middel.

- Je kunt een tekst beknopt samenvatten.

Tekstverbanden

Oorzaak-gevolg

Het tekstverband oorzaak-gevolg is vaak te herkennen aan signaalwoorden zoals:

doordat, hierdoor, met als gevolg

Oorzaak-gevolg

1. De brug stond open. Hierdoor kwam meneer Van Loon te laat op school.

2. Er werden bij PSV twee spelers verkocht, met als gevolg dat er twee nieuwe moesten komen.

doel-middel

Het tekstverband doel-middel is vaak te herkennen aan signaalwoorden zoals:

waarmee, door middel van,
om te

doel-middel

1. Ik heb een app waarmee je het licht in huis kan dimmen.

2. Eline gebruikt haar telefoon om die som uit te rekenen. 

Opmaak van een tekst

Aan de opmaak zie je vaak snel wat voor tekst het is: een zakelijke brief, een advertentie, een column, enzovoort. Je kijkt onder andere naar:

• afbeeldingen, zoals tekeningen, foto’s en grafieken. Die geven extra informatie of helpen om je te identificeren met de schrijver of de tekst;

• opmaakelementen zoals kaders, tabellen, witruimte en het gebruik van vet of cursief in de tekst. Die geven structuur aan een tekst en laten vaak zien wat belangrijke dingen zijn.

Overtuigende teksten

In een overtuigende tekst geeft de schrijver zijn mening.

Het doel is dat de lezer die mening overneemt.

Overtuigende teksten

Voorbeelden:

• ingezonden brief
• column
• recensie
• blog (= een online persoonlijke (informatieve) tekst die regelmatig wordt geüpdatet).

Opbouw overtuigende tekst

• Inleiding:
de mening van de schrijver.  Dit wordt ook wel het standpunt genoemd.

• Kern:
de argumenten. Dit zijn vaak feiten.

• Slot: de conclusie.
Hier herhaalt de schrijver zijn standpunt of mening.

Tekstsoorten

• een advertentie
• een gebruiksaanwijzing
• een recept
• een brief
• een e-mail
• een affiche
• een appje
• een gedicht
• een recensie 
• een  tekst in een schoolboek 
• een krantenartikel
• een verhaal

Tekstdoelen uit leerjaar 1

Wat is het tekstdoel?

Wat is het tekstdoel?

Wat is het tekstdoel?

Wat is het tekstdoel?

Wat is het tekstdoel?

1.3 Lezen

Wat is het doel van deze tekst?

Wat is het doel van deze tekst?

Tekstsoorten

• een advertentie
• een gebruiksaanwijzing
• een recept
• een brief
• een e-mail
• een affiche
• een appje
• een gedicht
• een recensie 
• een  tekst in een schoolboek 
• een krantenartikel
• een verhaal

Tekstdoelen

Tekstdoelen uit leerjaar 1

Wat is het tekstdoel?

Wat is het tekstdoel?

Wat is het tekstdoel?

Wat is het tekstdoel?

Wat is het tekstdoel?

Maak: 

-> Hoofdstuk 4: Zakelijk lezen

4.1 Tekstsoorten en tekstdoelen
B. Deel 1: Tekstsoorten, tekstdoelen
C. Deel 2: Keuzetekst 'Geld maakt mij niet gelukkig'