bas 5. Veilig vrijen en bas. 7 voorbehoedsmiddelen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo
• Leerjaar 2

5. Veilig vrijen

Leerdoelen

Je kunt enkele methoden voor geboorteregeling noemen en hun werking uitleggen.

Je kunt enkele soa’s noemen en uitleggen hoe je die kunt voorkomen.

Veilig vrijen

Geboorteregeling

Man en vrouw beslissen samen of ze een kind willen of niet. 

Geen kinderwens: voorbehoedsmiddelen of anticonceptie

Verantwoording

Als je met elkaar vrijt, draag je samen de verantwoording voor de gevolgen.

Veilig vrijen is belangrijk.
  Beschermt tegen ziekten die met seksualiteit te maken hebben.
   Daarnaast wil je een ongewenste zwangerschap voorkomen.

Gebruik om veilig te vrijen een voorbehoedsmiddel. 

De bekendste zijn het condoom en de pil.

Bevruchting

Eicel leeft ongeveer 12 tot 24 uur

Zaadcel leeft ongeveer 2 tot 3 dagen 

Elke 4 weken, dus maar 5 dagen dat een vrouw vruchtbaar is,

de vruchtbare periode

(3 dagen voor de ovulatie en 1 dag erna)

Vruchtbare periode

Condoom 

CE veiligheidskeurmerk

Als de penis in erectie is, kun je het condoom om de penis schuiven. Let op dat het tuitje aan de goede kant zit anders kun je niet afrollen.

 Let er ook op dat je geen scherpe nagels hebt. Zo voorkom je beschadiging van het condoom. Houd het topje vast en rol met de andere hand het condoom over de penis.

Bekijk de 2 filmpjes over het aanbrengen van het condoom en het filmpje over anticonceptie.

De pil

anticonceptiepil

Dit middel wordt het vaakst gebruikt om zwangerschap te voorkomen. De pil bevat hormonen waardoor en geen ovulatie plaatsvindt. Dat betekent dat er geen eicel vrijkomt zodat er geen bevruchting kan plaatsvinden. 

Elke dag moet 'de pil' ingenomen worden. 

Meestal is er een onderbreking van 1 week in de 4 weken. Dan vindt de menstruatie plaats.

Als je een pil vergeet dan ben je niet beschermt tegen zwangerschap tot de volgende menstruatie.  De bescherming is na het vergeten van één pil onbetrouwbaar.

De pil, beschermt niet tegen SOA's 

Morning-after pil

De morning-afterpil bevat veel hormonen en mag alleen in noodgevallen worden gebruikt: 

- Binnen 3 dagen na de onbetrouwbare seks innemen.

- Werkt het beste als deze binnen 12 uur wordt ingenomen

- Is zonder recept te koopbij de drogist en apotheek. - 

- Voorkomt innesteling als er bevruchting heeft 

  plaatsgevonden. 

  Hierdoor voorkomt het een zwangerschap.

Er is iets misgegaan. 

-  condoom gescheurd of het is misgegaan bij het verwijderen of i.d. 

-  een pil vergeten en toch seks gehad

- een meisje is verkracht

Onbedoelde zwangerschap/ abortus

Als een meisje of vrouw onbedoeld zwanger is geworden, staat zij voor een moeilijke beslissing.  Misschien kan zij een beslissing nemen samen met de biologische vader?

Ze denkt na over:

- het kind zelf opvoeden?

- het kind in een pleeggezin laten opvoeden?

- het kind afstaan voor adoptie?

- de zwangerschap afbreken?

Vaak is ondersteuning om te komen tot een beslissing gewenst. Dat kan bij bijv. www.fiom.nl en www.siriz.nl

Als een vrouw kiest voor abortus, volgt eerst een gesprek met een arts en een verpleegkundige of maatschappelijk werker. Dan volgt 5 dagen verplichte bedenktijd. 

In Nederland is abortus mogelijk tot de 23e week van de zwangerschap.

Wat vind jij?

Onbetrouwbare manieren van geboorteregeling

Periodieke onthouding:

* Geen seks tijdens de vruchtbare periode.

* Omdat deze periode lastig is vast te stellen, is deze manier zeer onbetrouwbaar. 

Coïtus interruptus:

(voor het zingen de kerk uit) 

• De man trekt de penis uit de vagina terug als hij zijn orgasme voelt aankomen. De zaadlozing vindt buiten de vagina plaats. Er kan al wat voorvocht in de vagina gekomen zijn. In dat voorvocht zitten vaak zaadcellen.
  
• Ook deze manier is zeer onbetrouwbaar.
  

Seksueel Overdraagbare Aandoeningen

SOA

SOA is een afkorting van Seksueel Overdraagbare Aandoeningen. Er zijn verschillende SOA's. 

Je kunt een SOA krijgen door seks met een besmette persoon. 

Een bekende SOA is AIDS.

Chlamydia

- Wordt veroorzaakt door een bacterie

- Heeft vaak geen ziekteverschijnselen! 

- Komt veel voor bij jongeren. 

- Goed te bestrijden met antibiotica!!

- Lees de volgende slide als het wel ziekte verschijnselen heeft...

Chlamydia 

- Jongens kunnen pijn aan balzak en penis krijgen, of een waterige afscheiding uit de penis. 

- Meisjes krijgen pijn aan vagina en/of bloedverlies buiten de menstruatie. 

- Kan leiden tot buitenbaarmoederlijke zwangerschap en onvruchtbaarheid (meisjes) 

- Kan leiden tot bijbalontsteking. 

AIDS

- Aids is de bekendste SOA.

- Aids tast het afweersysteem aan. 

- Daardoor kun je gemakkelijker ziektes krijgen (bv longonsteking) 

- Je overlijdt dan aan zo'n ziekte omdat je geen afweer meer hebt. 

HIV

- Aids wordt veroorzaakt door het HIV (oftwel: het aids-virus)

-  iemand kan besmet zijn met HIV, maar toch niet ziek. Zo iemand noem je 'seropositief' 

- de meeste personen die besmet zijn met HIV, krijgen ook aids. Dit kan wel jaren duren.

- de 'Red Ribbon' is het internationale symbool voor mensen met hiv/aids.

Besmetting

- Je kunt hiv binnenkrijgen via bloed, sperma en vocht uit de vagina, voorvocht uit de penis, moedermelk. 

- Drugsgebruikers die elkaars naalden gebruiken. 

- Onvoorzichtig werken in de gezondheidszorg 

Hierdoor kan je GEEN aids/hiv krijgen: 

niezen

hoesten

zoenen

iemand een hand geven

elkaars bestek gebruiken

uit elkaars kopje drinken

Genezing 

- Er is nog geen medicijn gevonden om hiv/aids te genezen.

- Wel zijn er aidsremmers. Dit zijn medicijnen die je je leven lang moet gebruiken.

 - Aidsremmers zorgen ervoor dat het lang duurt voordat iemand met hiv ook daadwerkelijk aids krijgt. 

- Aidsremmers hebben veel bijwerkingen en zijn duur. 

Hoe voorkom je een SOA?

- Veilige geslachtsgemeenschap!

- Schone naalden gebruiken. 

Huiswerk 

Lees in je boek bladzijde 48 t/m 53

Maak in je boek opdracht 1 t/m 4, 6 en 7 (blz 53) 

Maken schema blz 80!!

Welk type voorbehoedsmiddel is hier weergegeven?

1. hormoonspiraaltje
2. sterilisatie
3. vrouwencondoom

Een vrouw kan tot de 24ste week van de zwangerschap een abortus ondergaan.

1. juist
2. onjuist
3. nee, alleen de morning-afterpil is dan nog te gebruiken
4. nee, alleen het spiraaltje is dan nog te gebruiken

Geschikt om een soa te voorkomen

1. de pil
2. het condoom
3. het spiraaltje
4. de morning-after pil

Als je 1 pil vergeet en je slikt gewoon verder, kun je niet zwanger raken

1. ja
2. nee
3. ja maar je moet dan wel die vergeten pil extra nemen

De morning-afterpil is een geschikt voorbehoedsmiddel

1. ja
2. nee
3. ja, maar neem die pillen wel elke dag in
4. ja, maar neem de pil wel binnen 48 uur in

Een condoom beschermt optimaal tegen zwangerschap

1. als je deze goed aanbrengt
2. als je deze goed verwijdert
3. als je deze gebruikt en daarnaast een zaaddodende pasta
4. A, B, en C

Betrouwbare geboorteregeling:
1: Periodieke onthouding
2: coïtus interruptus

1. beide waar
2. beide nietwaar
3. 1: waar 2: nietwaar
4. 1: nietwaar 2: waar

Morningafterpil

coïtus interruptus, wat is dat?

Hoe voorkomt de pil een zwangerschap?

Waarom gebruiken mensen een voorbehoedsmiddel?