6. Het parlement

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 4

POLITIEK

Hoofdvragen:

• Welke taken heeft het parlement?
  - (Mede wetgeving)
  - Controle van de ministers

Begrippen:

• Parlement
• Eerste Kamer
• Tweede Kamer
• Fractie

Het Parlement

De Eerste- en de Tweede Kamer

(De Staten-Generaal)

Hoeveel leden heeft de Eerste Kamer?

1. 50
2. 75
3. 150
4. 175

Hoeveel leden heeft de Tweede Kamer

1. 50
2. 75
3. 150
4. 175

Hoofdtaken Eerste Kamer

• Controleren van de regering (controlerende taak)

• Chambre du reflection (Kamer van reflectie = nogmaals, vooral technisch, bekijken van een wetsvoorstel dat al door de Tweede Kamer is goedgekeurd)

Hoofdtaken Tweede Kamer

• Controleren van de regering (controlerende taak)

• Maken van wetten (wetgevende taak)

Wie zitten er in de Tweede Kamer?

• Fracties = een groep personen van een politieke partij die in de Tweede Kamer zit
  

• Regeringspartijen (coalitie)= deze partijen zitten ook in de regering
  

• Oppositiepartijen = deze partijen zitten niet in de regering, wel in de Tweede Kamer
  

BELANGRIJK!

Maak dit schema op op pagina 73

Wie zit waar?!

Hoofdvragen 6.1:

• Wat zijn de rechten van het parlement?

Begrippen:

• Stemrecht
• Recht van initiatief
• Recht van amendement
• Vragenrecht
• Recht van interpellatie
• Recht van enquete
• Parlementaire enquete
• Recht van motie
• Ministeriele verantwoordelijkheid
• Kabinetscrisis

Taken van het parlement

1. wetgevende taak: wetsvoorstellen + stemmen over wetten

2. controlerende taak: controleren of ministers (en staatssecretarissen!) hun werk wel goed doen

DE WETGEVENDE TAAK:

Wetgevende taak:

1. Stemrecht:
Beide kamers stemmen over ieder wetsvoorstel. Zij kunnen een wetsvoorstel aanvaarden of verwerpen.

Hoeveel stemmen heb je minimaal nodig om een wetsvoorstel er doorheen te krijgen?

Wetgevende taak:

2. Recht van initiatief

Tweede Kamer leden mogen zelf wetsvoorstellen indienen. 

Let op: Dit gebeurd niet vaak want meestal zijn de ministers verantwoordelijk voor een wetsvoorstel, zij hebben de meerderheid in de Tweede Kamer. De Eerste Kamer mag dit NIET.

Ga naar Goolgle en zoek een nieuwe wet. Je kunt het beste zoeken door "nieuws" aan te klikken onder de zoekbalk.
Maak een screenshot en voeg die hier toe.

Wetgevende taak:

3. Recht van amendement:

Dit recht geeft de Tweede Kamer de mogelijkheden om wetsvoorstellen te veranderen.

Denk bij amendement dus aan wetswijziging.

Zet de stappen van het wetsvoorstel in de juiste volgorde.

1

2

3

4

5

6

CONTROLERENDE TAAK:

Vragenrecht: ieder Kamerlid mag aan de minister of staatsecretaris mondelinge of schriftelijke vragen stellen. De M&S is verplicht om deze vragen binnen 3 weken te beantwoorden. 

Recht van interpellatie: interpelleren betekend een minister ter verantwoording roepen. De M (of S) moet dan naar de Tweede Kamer komen om uitleg te geven over het beleid. 

Budgetrecht: de Eerste en de Tweede Kamer hebben het recht om de jaarlijkse begroting van de minister wel of niet goed te keuren. 

Parlementaire enquête: als in de Tweede Kamer vindt dat een bepaalde zaak tot op de bodem uitgezocht moet worden, kunnen ze daar een onderzoek naar doen. Betrokkenen worden onder ede verhoord en zijn strafbaar als blijkt dat ze liegen.

Recht van motie:

Het parlement kan hiermee aangeven een minister 'af te keuren' of te 'wantrouwen'. Als de meerderheid zo'n motie steunt moet de minister weg.

2. Recht van motie

Het parlement kan hiermee aangeven een minister 'af te keuren' of te 'wantrouwen'. Als de meerderheid zo'n motie steunt moet de minister weg.

Lees "verhouding tussen regering en parlement" op blz. 67

Leg uit waarom het kabinet is afgetreden:

Leg uit of je dit wel/niet terecht vindt:

Opdrachten:

Opd. 9 / 10 / 11 / 12 / 13 /14 /15