H4 Staatsvorming en Centralisatie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Tijdvak 4:

De tijd van steden en staten

BBL

Kenmerkend aspect:

Staatsvorming en centralisatie.

Lesdoelen

Aan het einde van de les weet je..

 Hoe de staatsvorming van Frankrijk, Engeland en Bourgondië plaatsvond en welke rol de steden hierin speelden.

Waarom koningen streefden naar centralisatie. 

Terugblik:

Leg uit hoe een bloeiende landbouw tot het ontstaan van steden leidde

Wat was het grote voordeel van het drieslagstelsel ten opzichte van het tweeslagstelsel?

1. Meer grond braak per jaar dus meer opbrengst
2. Minder grond braak per jaar dus meer opbrengst
3. Drie keer zoveel opbrengst
4. 2/3 van de grond in cultuur in plaats van 1/2. Dus minder opbrengst

Leg uit wat het aantrekkelijk maakte voor mensen om naar de stad te trekken in de late middeleeuwen

Van wie kreeg een stad, stadsrechten?

1. Magistraat
2. Baljuw
3. Burgemeester
4. Heer

Leg uit wat het hebben van stadsrechten inhield.

De baljuw is de plaatsvervanger van de ... in de stad

1. Burgemeester
2. Heer
3. Rechter
4. Burgers

Wat regelden de gilden NIET?

1. De begrafenis van gestorven leden en ondersteuning van de weduwen
2. De kwaliteit en prijzen van de producten
3. De huisvesting van een ambachtsman
4. De beroepsopleiding van een ambachtsman

Kenmerkend aspect:

Staatsvorming en centralisatie.

Staatsvorming = het ontstaan van één groot gebied met één bestuur

Centralisatie = besturen vanuit één centraal punt of het streven daarnaar

Centralisatie in het Duitse keizerrijk

• versnippering bleef; vorstendommen versus keizer
• adel veel macht: keurvorsten
• Centralisatie onsuccesvol

Centralisatie in Frankrijk: succesvol

• Honderdjarige Oorlog (1337 - 1453)

Jeanne d 'Arc

'de maagd van Orléans'

Martelares (Rouen, 1431)

Centralisatie in Frankrijk: succesvol

• Honderdjarige Oorlog (1337 - 1453)
• Leenmannen onder controle
  
• Centraal bestuurd uit Parijs
  
• Erfopvolging

Jeanne d'Arc (martelares, 1431)

5 minuutjes pauze

De Nederlanden

• Graafschappen en bisdommen
• Delen van de Bourgondiërs
• Later onderdeel Habsburgse Rijk

centralisatie in Engeland

• 1066: Willem de Veroveraar: goed beleid
• Daarna moeizame centralisatie o.a. door:
• Jan zonder Land  (1199-1216) >
• Magna Carta: 
• nieuwe belastingen: toestemming van parlement

Lees de bron over Jacoba van Beieren in je handboek. Deze bron past goed bij het kenmerkende aspect staatsvorming en centralisatie. Leg uit waarom.