3.2 Nieuwe ontwikkelingen (1978-2008)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

3.2 Nieuwe ontwikkelingen (1978-2008)

Waardoor veranderden de maatschappelijke verhoudingen in Nederland tussen 1978 en 2008?

Leerdoel

Aan het eind van deze presentatie kun je uitleggen:

• hoe en waardoor liberalisering plaatsvond in de Nederlandse samenleving.
• welke contacten er waren tussen Nederland en het buitenland. 
• welke jongerenculturen er opkwamen.
• welke ontwikkelingen er waren in de multiculturele samenleving  

Vanaf de jaren 1980 maakte het sociaaldemocratische idee van de maakbare samenleving in het regeringsbeleid plaats voor een liberaal vertrouwen in de zelfredzaamheid van burgers. Geef aan:
- Met welke maatregelen de kabinetten-Lubbers een liberaal beleid voerden en - hoe hierbij de politieke en economische rust werd bevorderd.

Bekijk bron 12. blz. 88
a Leg met een bronelement uit over welk politiek probleem de prent ging en
b geef aan hoe de drie genoemde partijen daar toen over dachten.

De Nederlandse regering was voor globalisering en voor uitbreiding van de Europese samenwerking.
- Noem hiervoor een motief en
- geef aan welke stap in 1992 onder het Nederlandse EEG-voorzitterschap werd gezet.

In de jaren 1980 werd de individualisering door de overheid bevorderd.
a Geef aan: - wat individualisering is en - wannneer en waardoor deze was ontstaan.
b Geef aan door welke ontwikkelingen de individualisering in de jaren 1980 werd bevorderd.
c Noem een voorbeeld van een wet en van beleid waarmee de individualisering werd ondersteund.
d In de jaren 2000 werd de Nederlandse samenleving gezien als welvarend, vrij en zeer tolerant. Noem hiervoor twee argumenten.

a Geef aan tegen welk plan van de NAVO begin jaren 1980 grote demonstraties plaatsvonden.
b Noem gevolgen van het einde van de Koude Oorlog voor de NAVO en Europese Unie.
c Geef een verandering aan wat betreft de plaats van Nederland in Europa en de wereld en noem oorzaken daarvan.

Na 1970 ontwikkelden jongeren van diverse sociale en etnische achtergronden hun eigen leefstijlen.
a Noem kenmerken van de volgende jeugdculturen: - gabbers, - krakers en - punkers.
b Vanaf de jaren 1990 werd rap een toonaangevende jeugdcultuur in Nederland. Geef aan uit welke context de rapmuziek afkomstig was.

De digitale revolutie werd in Nederland snel opgepakt. Geef aan wat deze revolutie inhield en wat er veranderde in de leefstijl van jongeren en ouderen.

a Vanaf de jaren 1990 nam de internationale oriëntering vna Europes burgers toe. - Geef daarvan een voorbeeld en - noem daarvan een oorzaak.
b Geef aan waardoor de instroom van asielzoekers van buiten de EU soms sterk opliep.

a Geef aan wat omstreeks 2002 veranderde in het regeringsbeleid ten aanzien van de multiculturele samenleving.
b Omstreeks 2000 was polarisatie ontstaan. Geef daar een verklaring voor.
c Noem een buitenlandse en binnenlandse gebeurtenis die de tegenstellingen vergrootten.
d Geef aan over welk onderwerp heftige debatten waren ontstaan.
e Geef aan welke tegenstelling werd verdiept door de economische crisis van 2008.

Gebruik bron 18 blz. 90
a Toon aan dat deze tekst een voorbeeld is van standplaatsgebondenheid.
b Geef aan welke tweedeling Fortuyn noemde en wat hij daarbij schreef over aanpassing.
c Plaats deze tekst in historisch perspectief en lever op basis daarvan commentaar op de tekst.

Gebruik de tekst 'Het verhaal van Famke Halsem' blz. 82 en bron 13 blz. 88.
a Maak telkens met een bronelement duidelijk dat Halsema zich in 2019 presenteerde als links en als liberaal.
b Geef aan welke continuïteit op lange termijn Halsema benoemde bij haar beëdiging als burgemeester.

Gebruik voor deze vraag bronnen 14 - 17 blz. 89
a Leg uit of de volgende bewering wordt bevestigd door bronnen 14 en 15. bewering: In 2000 was er in Nederland een tolerante samenleving.
b Leg uit of de volgende bewering wordt bevestigd door bronnen 16 en 17. bewering: In 2008 behoorde Nederland tot de welvarendste en gelukkigste landen van de wereld.

1 aanslagen op de VS op 11 september

2 Algemene Wet Gelijke Behandeling

3 Begin van de polarisatie in Nederland.

4 Een nieuwe economische crisis verdiept de kloof tussen hoog- en laagopgeleide Nederlanders.

5 In de politiek wordt het multiculturalisme vervangen door een beleid gericht op integratie of assimilatie van migranten. 

6 Moord op Pim Fortuyn

7 Na een economische crisis begint de Nederlandse economie weer op te bloeien

8 Verdrag van Schengen.

Begrippen uit deze les:

privatiseren: verkoop van een staatsbedrijf aan particuliere aandeelhouders. 

gedoogbeleid: aanpak van de overheid waarbij activiteiten die volgens de wet verboden zijn, binnen beperkingen worden toegelaten. 

softdrugs: verdovend middel waaraan geen verslavende werking wordt toegeschreven.

euthanasie: levensbeëindiging. 

kruisraketten: middellangeafstandsraketten. 

punker: jongere die provoceert met een bizar uiterlijk en een ruw optreden. 

kraker: iemand die een gebouw binnendringt en in gebruik neemt.

rap: ritmische muziek met gezingzegde teksten 

Begrippen uit deze les:

gabber: jongere, soms kaalgeschoren, herkenbaar aan trainingspak en sportschoenen. 

digitale revolutie: ingrijpende verandering door ICT, ontstaan van informatiemaatschappij.

multiculturalisme: idee dat verschillende culturen in een samenleving gelijkwaardig zijn. 

polarisatie: benadrukken van tegenstellingen 

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

Stel 1 vraag over iets dat je deze
les nog niet zo goed hebt begrepen.