existentialisme

Opfrisser
Na WWII:
Hoe kunnen we weer vertrouwen vinden in de mens?
Wat is de betekenis van een wereld waarin zoveel ellende heeft kunnen plaatsvinden? 

--> Nieuwe rol voor de mens, ontstaan van het existentialisme
1 / 20
next
Slide 1: Slide
FransMiddelbare schoolvwoLeerjaar 5

This lesson contains 20 slides, with interactive quiz and text slides.

time-iconLesson duration is: 50 min

Items in this lesson

Opfrisser
Na WWII:
Hoe kunnen we weer vertrouwen vinden in de mens?
Wat is de betekenis van een wereld waarin zoveel ellende heeft kunnen plaatsvinden? 

--> Nieuwe rol voor de mens, ontstaan van het existentialisme

Slide 1 - Slide

Slide 2 - Slide

Absurdisme

- o.a. Albert Camus

Het leven heeft geen betekenis uit een externe bron.

Oplossing:
Accepteren dat het leven nu eenmaal absurd is: leef nu & vol overgave, eigen keuzes
Existentialisme

- o.a. Jean-Paul Sartre

Het leven heeft geen betekenis uit een externe bron.

Oplossing: Zelf betekenis geven aan het leven. Je hebt hierbij de verantwoordelijkheid om de juiste daden uit te voeren. 

Slide 3 - Slide

Wat is het existentialisme?
Dit bekijken we aan de hand van quotes van Sartre

Slide 4 - Slide

Jean-Paul Sartre

Frans auteur, toneelschrijver, filosoof en politicus

Bekendste figuur in het Franse existentialisme

o.a. La Nausée, L'Être et le Néant

Slide 5 - Slide

Slide 6 - Slide

Jean-Paul Sartre, quote 1
"L'existence précède l'essence"
(De existentie gaat vooraf aan de essentie)

Slide 7 - Slide

Essentie
Plato:
alles, inclusief de mens, heeft een essentie =
een groep kerneigenschappen die noodzakelijk zijn voor het ding om te zijn wat het is

Bijvoorbeeld: 
een fiets(je) kan van hout, staal of aluminium zijn (geen essentie), het kan fietstassen, een kinderzitje of mandje hebben (geen essentie), het kan een mountainbike of een omafiets zien (geen essentie) maar het moet altijd wielen hebben (essentie)

Zonder de essentie is het ding niet meer "wat het is"

Slide 8 - Slide

Essentie
Essentialisme was de standaardgedachte tot ver in de 19e eeuw:

Het idee bij essentialisme is dat mensen ook een essentie hebben, enkele fundamentele eigenschappen die je een doel geven in het leven.  De essentie heb je al in je vóór je geboren wordt.

Niet alleen religie of spiritualiteit, ook zaken als DNA zouden je acties in het leven al kunnen bepalen/beïnvloeden voordat je überhaupt geboren bent.

Slide 9 - Slide

Existentialisme
Sartre zegt:
Het is juist andersom, existentie (het bestaan) gaat vooraf aan de essentie.
L'existence précède l'essence.

Je wordt geboren (existentie), en daarna pas geef je betekenis aan je leven (essentie).

Er is geen vooropgesteld doel.


Slide 10 - Slide

En nu?
Volgens het existentialisme heeft het leven dus geen vooropgesteld doel. Wat te doen met die betekenisloosheid?

Slide 11 - Slide

Een duizelingwekkende vrijheid
Zonder vooropgezet doel, is de mens teruggeworpen op zichzelf en "gedoemd tot de vrijheid". 

De mens kan zich voor zijn daden niet langer
verschuilen achter instanties of waarden. De ultieme
vrijheid betekent dan ook volledige verantwoordelijk-
heid
voor je daden:
je moet je eigen morele code ontwerpen.

Slide 12 - Slide

Jean-Paul Sartre, quote 2
"L'existentialisme est un humanisme"
(Het existentialisme is een humanisme)

Slide 13 - Slide

Een duizelingwekkende vrijheid
Hieruit volgt: 

L'humanisme est un humanisme.

De mens staat centraal: het zijn alleen zijn daden die
tellen ("Nos actes seuls nous jugent").
Dus geen religie, geen psychoanalyse, alleen 
je daden bepalen of je goed leeft.

Slide 14 - Slide

Wat zijn dan de juiste daden?
Je kunt je daden niet afleiden uit een autoriteit (ouders, docenten, geestelijken, regeringsleiders), want dat zijn ook maar mensen zoals jij, en zij moesten er ook zelf achter komen hoe ze goed konden leven.

Wat dan wel volgens Sartre: "authentiek leven".
Hoe doe je dat?

Slide 15 - Slide

Wat is juist?
Voorbeeld van Sartre: 

Een jonge man twijfelt tussen twee "goede daden".

1) Vechten in de oorlog
2) Thuisblijven om voor zijn zieke moeder te zorgen.

Wat is de juiste keuze?

Slide 16 - Slide

ABSURDISME
  • ontstaan in jaren 50 vorige eeuw
  • leven heeft geen hoger doel
  • mens moet zelf zijn weg vinden 
  • niet op zoek naar antwoorden op levensvragen

Slide 17 - Slide

Ionesco - théâtre de l'absurde
  • personages niet geloofwaardig
  • bizarre dialogen
  • verhaal niet logisch
  • decor is kaal
  • komisch maar serieus: vragen leven en dood
  • geen duidelijke antwoorden
  • kritiek op bepaalde aspecten van maatschappij

Slide 18 - Slide

Het absurdistisch theater wordt vaak beschouwd als humoristisch. Welke elementen uit het fragment zou je humoristisch kunnen noemen?

Slide 19 - Open question

Lees nu in de hand-ot het hoofdstuk Theater

Slide 20 - Slide