24-24 P4 les 1 - begripsanalyse: democratie, vrijheid, gelijkheid

• Filosofie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

24-24 P4 les 1 - begripsanalyse

Aan de slag

Vandaag

• Planning bekijken
• Terugblik Dahl
• Oefening begripsanalyse: democratie, gelijkheid, vrijheid

Democratie = 

- inspraak door stemmen op vertegenwoordigers

- vrije competitie om stemmen en macht

- beslissen op basis van overleg met verschillende groepen mensen

- relativistische wereldbeschouwing  en het meerderheidsbeginsel

- vrije gedachtenwisseling en zelfcorrigerend vermogen

Aan de slag

Ik kan Dahls argumentatie weergeven en evalueren dat democratie volgens hem wenselijker is dan elke andere staatsvorm.

ET5

Opdracht:

• Lees PT Dahl
• Kies 1 voordeel waar je het mee eens bent en onderbouw dit
• Kies 1 voordeel waar je een vraag bij stelt
• Kies 1 voordeel waar je kritiek op geeft

Aan de slag

Ik kan uitleggen en evalueren dat volgens Dahl:

ET4

1. politieke gelijkheid is verstandiger dan een regering door politieke experts;
   
2. democratie zorgt ervoor dat mensen zich goed kunnen ontwikkelen;
   
3. democratie leidt tot persoonlijke vrijheid en zelfbepaling;
   
4. een succesvolle democratie laat weinig culturele diversiteit toe;
   
5. vrijheid van meningsuiting is een voorwaarde voor democratie;
   
6. democratie vereist een cultuur waarin democratische waarden en overtuigingen belangrijk worden gevonden.

Per tweetal twee van bovenstaande punten uitleggen en evalueren. 

Geef een argument voor (Dahl) en een argument tegen/geef kritiek

Aan de slag

Ik kan uitleggen en evalueren dat volgens Dahl:

ET4

2. democratie ervoor zorgt dat mensen zich goed kunnen ontwikkelen. 

3. democratie leidt tot persoonlijke vrijheid en zelfbepaling

“Alleen democratische systemen bieden de voorwaarden waaronder de kwaliteiten die ik genoemd heb zich waarschijnlijk volledig ontwikkelen. Alle andere regimes beperken – vaak drastisch – de ruimte voor volwassenen om te

kunnen handelen in hun eigen belang, om belangen van anderen in acht te nemen, om verantwoordelijkheid te nemen voor belangrijke beslissingen en om vrij om te gaan met anderen op zoek naar de beste beslissing. Een democratische regering is geen verzekering dat mensen deze kwaliteiten

ontwikkelen - maar ze is wel essentieel daarvoor.”

Per tweetal twee van bovenstaande punten uitleggen en evalueren. Dus:

- standpunt 1: uitleg + kritische vraag, opmerkingen, probleem, tegenargument

- standpunt 2: idem...

Aan de slag

Ik kan uitleggen en evalueren dat volgens Dahl:

ET4

4. een succesvolle democratie weinig culturele diversiteit toelaat;

Voor Dahl is een voorwaarde om een democratie te laten slagen 'beperkt subcultureel pluralisme', dat wil zeggen, een staat waarin weinig subculturen bestaan of deze weinig van elkaar verschillen. Dahl ziet culturele diversiteit dus als een uitdaging voor democratie. Als er grote verschillen bestaan tussen mensen is het lastig om een wet te vinden waarvan geldt dat de burger even vrij is als, of zelfs vrijer is dan in de tijd waarin de burger nog alleen leefde.

Per tweetal twee van bovenstaande punten uitleggen en evalueren. Dus:

- standpunt 1: uitleg + kritische vraag, opmerkingen, probleem, tegenargument

- standpunt 2: idem...

Aan de slag

Ik kan uitleggen en evalueren dat volgens Dahl:

ET4

5. vrijheid van meningsuiting een voorwaarde voor democratie is;

Dahl beschouwt die vrijheid van meningsuiting als een vereiste voor democratie. Die vrijheid is immers een belangrijk middel om 

- de regering en de meerderheid te kunnen bekritiseren en te controleren

- om tot geïnformeerde stemkeuzes te komen 

- om tirannie te voorkomen.

Per tweetal twee van bovenstaande punten uitleggen en evalueren. Dus:

- standpunt 1: uitleg + kritische vraag, opmerkingen, probleem, tegenargument

- standpunt 2: idem...

Aan de slag

Ik kan uitleggen en evalueren dat volgens Dahl:

ET4

6. democratie een cultuur vereist waarin democratische waarden en overtuigingen belangrijk worden gevonden.

Dahl wijst erop dat een democratie ook een democratische cultuur veronderstelt. Om een democratie te laten slagen is een democratische instelling van burgers noodzakelijk. Naast democratische politieke structuren vraagt dat mogelijk om onderwijs dat kinderen tot democraten maakt. Dat roept direct de kwestie op, of overheden kunnen en mogen bepalen wat kinderen op school moeten leren en moeten worden.

Per tweetal twee van bovenstaande punten uitleggen en evalueren. Dus:

- standpunt 1: uitleg + kritische vraag, opmerkingen, probleem, tegenargument

- standpunt 2: idem...

Aan de slag

ET2

• Definitie: betekenis van x (volgens ....)

• Vooronderstelling:                                 een aanname, iets waar je vanuit gaat

• implicatie: gevolg van deze definitie

Voorbeeld

Def: mens is een schepping van God

Voor.: God bestaat, de mens bestaat, de mens kan kennis hebben van God, God heeft scheppingskracht

Impl.: je moet God eren, wie God niet erkent, erkent de schepping niet, andere scheppingsverhalen accepteer je niet, etc.

Vrijheid=

- leven in een samenleving volgens de plek die in overeenstemming is met je ziel (Plato)

- beschermd worden van de staat

- inspraak in bestuur (Mill, Gutmann, Rousseau)

- vrijheid als mogelijkheid jezelf te ontplooien (Mill)

- vrije uitwisseling van gedachten (Mill)

- beschermd worden tegen onderdrukking (Rousseau, Parekh) 

- je eigen waarden kunt scheppen en volgen (Nietzsche)

Aan de slag

Definitievragen, vooronderstelling en implicaties

Welke definities van democratie kunnen we geven?

Democratie = 

- inspraak door stemmen op vertegenwoordigers

- vrije competitie om stemmen en macht

- beslissen op basis van overleg met verschillende groepen mensen

- relativistische wereldbeschouwing  en het meerderheidsbeginsel

- vrije gedachtenwisseling en zelfcorrigerend vermogen

Aan de slag

Aan de slag!

Democratie = 

- inspraak door stemmen op vertegenwoordigers

- vrije competitie om stemmen en macht

- beslissen op basis van overleg met verschillende groepen mensen

- relativistische wereldbeschouwing  en het meerderheidsbeginsel

- vrije gedachtenwisseling en zelfcorrigerend vermogen

Aan de slag

• inspraak door stemmen op vertegenwoordigers (Mill)
• door algemene wil vrijheid herwinnen die verloren ging in natuurtoestand (Rousseau) 
• vrije competitie om stemmen en macht (Schumpeter)
• beslissen op basis van overleg met verschillende groepen mensen (Gutmann/Habermas)
• relativistische wereldbeschouwing en het meerderheidsbeginsel (Kelsen)
• vrije gedachtenwisseling en zelfcorrigerend vermogen             (Van den Bergh)

Democratie = .....?

Democratie = 

- inspraak door stemmen op vertegenwoordigers

- vrije competitie om stemmen en macht

- beslissen op basis van overleg met verschillende groepen mensen

- relativistische wereldbeschouwing  en het meerderheidsbeginsel

- vrije gedachtenwisseling en zelfcorrigerend vermogen

Aan de slag

Definitievragen, vooronderstelling en implicaties

Aan de slag

• leven in een samenleving volgens de plek die in overeenstemming is met je ziel (Plato)
  
• Jezelf ontwikkelen op sociaal, moreel en intellectueel gebied (Mill)
• je eigen wetten voorschrijven en beschermd worden van de staat (liberalisme, Nozick)
• leven volgens wetten die je jezelf stelt door directe democratie (Rousseau)
• beschermd worden tegen onderdrukking (Parekh)
  
• je eigen waarden kunt scheppen en volgen (Nietzsche)

Vrijheid = ....?

Democratie = 

- inspraak door stemmen op vertegenwoordigers

- vrije competitie om stemmen en macht

- beslissen op basis van overleg met verschillende groepen mensen

- relativistische wereldbeschouwing  en het meerderheidsbeginsel

- vrije gedachtenwisseling en zelfcorrigerend vermogen

Aan de slag

Definitievragen, vooronderstelling en implicaties

Aan de slag

• komt niet overeen met de natuurlijke orde der dingen. De hiërachie van de samenleving moet overeenkomen met de ziel (Plato) 
• belangrijk, ieder verdient een stem, maar niet ieders stem weegt evenveel mee (Mill)
• is voor kuddedieren! (Nietzsche)
• kernwaarde voor de democratie! Maakt ons zachtaardig. (Tocqueville)
• is een eis aan de algemene wil. De wet geldt voor iedereen gelijk. (Rousseau)

Gelijkheid = ....?

Democratie = 

- inspraak door stemmen op vertegenwoordigers

- vrije competitie om stemmen en macht

- beslissen op basis van overleg met verschillende groepen mensen

- relativistische wereldbeschouwing  en het meerderheidsbeginsel

- vrije gedachtenwisseling en zelfcorrigerend vermogen

Aan de slag

• kan bereikt worden in een lekenstaat (Cliteur)
• kan bereikt worden met politieke autonomie (Rawls)
• kan alleen bereikt worden als we vrijheid van meningsuiting beperken (Parekh)

Gelijkheid = ....?

Democratie = 

- inspraak door stemmen op vertegenwoordigers

- vrije competitie om stemmen en macht

- beslissen op basis van overleg met verschillende groepen mensen

- relativistische wereldbeschouwing  en het meerderheidsbeginsel

- vrije gedachtenwisseling en zelfcorrigerend vermogen