herhalingsles

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 3

Sleep de afbeelding naar de juiste plek.

Misdrijf

Overtreding

Shuttershock: 1579680697 (diefstal)

Preventie of repressie?
Ilse moet een bonnetje halen bij de conciërge
omdat ze te laat in de les was.

Preventie of repressie? 

Ilse moet een bonnetje halen bij de conciërge omdat ze te laat in de les was.

1. Preventie
2. Repressie

Uit het boek: pagina 166

Preventie of repressie?
Langs sommige wegen hangen snelheidsmeters
waarop je je eigen snelheid kan zien in
een rode of groene kleur.

Preventie of repressie? 

Langs sommige wegen hangen snelheidsmeters waarop je je eigen snelheid kan zien in een rode of groene kleur.

1. Preventie
2. Repressie

Preventie of repressie?
Twee jongeren hebben een taakstraf gekregen
voor het verspreiden van een naaktfoto van een klasgenoot.

Preventie of repressie? 

Twee jongeren hebben een taakstraf gekregen voor het verspreiden van een naaktfoto van een klasgenoot. 

1. Preventie
2. Repressie

Preventie of repressie?
Jongeren worden naar bureau Halt gestuurd als
zij vuurwerk afsteken voor oudjaarsdag.

Preventie of repressie? 

Jongeren worden naar bureau Halt gestuurd als zij vuurwerk afsteken voor oudjaarsdag. 

1. Preventie
2. Repressie

De overheid staat boven de wet en
hoeft zich niet aan alle regels te
houden

De overheid staat boven de wet en hoeft zich niet aan alle regels te houden.

1. Waar
2. Niet waar

Deze stelling is onjuist, omdat wetten natuurlijk ook voor de overheid gelden. 

Ezelsbrug: 'recht' 'staat'.

'Recht' staat voor 'staat': in Nederland gaat recht ook voor de staat. 

Volgens de Trias Politica heeft één iemand de macht.

Volgens de Trias Politica heeft één iemand de macht.

1. Waar
2. Niet waar

Pagina 169 (conceptboek)

Het legaliteitsbeginsel betekent
dat je strafbaar bent als je iets met
opzet hebt gedaan.

Het legaliteitsbeginsel betekent dat je strafbaar bent als je iets met opzet hebt gedaan.

1. Waar
2. Niet waar

Pagina 169 (conceptboek)

Samenvattend: strafzaak

1. Opening
2. Aanklacht
3. Ondervraging
4. Verklaring
5. Requisitoir
6. Pleidooi
7. Laatste woord
8. Vonnis

Uitleg bij de verschillende stappen: 

Opening: de rechter opent de zaak en vraagt om de persoonsgegevens van de verdachte. 

Aanklacht: de officier van justitie leest voor van welk misdrijf de verdachte wordt beschuldigd.

Ondervraging: de rechter, de officier van justitie en de advocaat stellen vragen aan de verdachte. 

Verklaring: het slachtoffer geeft een verklaring aan de rechtbank over zijn aanklacht. 

Requisitoir: de officier van justitie legt uit waarom de verdachte schuldig is en eist een straf. 

Pleidooi: de advocaat van de verdachte vertelt waarom de verdachte geen of minder straf verdient. 

Laatste woord: de verdachte mag als laatst nog iets zeggen in het proces. 

Vonnis:  de rechter bepaalt of de verdachte schuldig is en welke straf hij krijgt: gevangenisstraf, boete of taakstraf

Strafzaak

Een onderzoek waarin de rechter beoordeelt of iemand schuldig is. 

Gelijkheidsbeginsel

Iedereen is gelijk voor de wet. 

Ook agenten...

Uitleggen dat het gelijkheidsbeginsel (artikel 1) inhoudt dat iedereen gelijk is voor de wet. 

Ook agenten moeten zich aan de wet houden en kunnen opgepakt worden en aangeklaagd worden voor doodslag. 

Grondrechten

In de grondwet staan grondrechten van burgers. Waaronder vrijheid van meningsuiting, vrijheid van godsdienst en het gelijkheidsbeginsel.

Uitleggen dat het gelijkheidsbeginsel (artikel 1) inhoudt dat iedereen gelijk is voor de wet. 

* koppeling maken met Floyd 

Kenmerken rechtsstaat

1. Grondrechten
   
2. Machtenscheiding
   
3. Legaliteitsbeginsel
   
4. Onafhankelijke rechtsspraak
   

Preventie

Maatregelen om criminaliteit te voorkomen. 

Repressie

Het hard bestraffen van criminaliteit in de vorm van gevaningsstraf, taakstraf of hoge boete.

Macht

In staat zijn om het gedrag van anderen te beïnvloeden.

Ga met leerlingen in gesprek: waarmee kun je het gedrag van je broertje/zusje/vriend/vriendin beïnvloeden? Op welke manier gebruikt een ouder invloed om jouw gedrag te beïnvloeden. Op die manier beseffen ze dat ze zelf ook macht hebben en dat er macht over hen wordt uitgeoefend.

Door over deze vragen in gesprek te gaan, laat je de leerlingen al nadenken over verschillende machtsmiddelen.

Op welke manier gebruikt een ouder zijn invloed om jouw gedrag te beïnvloeden? (straf, positief benaderen)

Bruggetje naar machtsmiddelen

Machtsmiddelen

- Functie/beroep

- Kennis en vaardigheden

- Status/aanzien

- Overtuigingskracht

- Geld

- Geweld (militaire macht)

- Aantal personen

- Toegang tot de media

Een middel om het gedrag van anderen te beïnvloeden.

Op pagina 78-79 van het boek staan per machtsmiddel voorbeelden uit de praktijk.

Sleep de foto naar de juiste omschrijving van macht.

Macht die in regels/wetten staat

Macht die niet in regels/wetten staat

Formele macht

De macht die opgeschreven staat in wetten en regels.

Informele macht

De macht die je hebt zonder machtsmiddelen te gebruiken.

Zie docentenhandleiding voor aangepaste definitie.

Gezag

Macht die geaccepteerd wordt.

Je houden aan de verkeersregels om geen boete te krijgen.
Heeft de politie in dat geval dan gezag?

Je houden aan de verkeersregels om geen boete te krijgen. Heeft de politie in dat geval dan gezag?

1. Ja, ze hebben gezag
2. Nee, ze hebben geen gezag

In dit geval gaat het alleen om macht. Je doet wat ze van je vragen om geen boete te krijgen, niet omdat je vindt dat ze die macht verdienen.

Ondanks dat je het te vroeg vindt, ben je op de
afgesproken tijd weer thuis. Hebben je ouders gezag?

Ondanks dat je het te vroeg vindt, ben je op de afgesproken tijd weer thuis. Hebben je ouders gezag?

1. Ja, ze hebben gezag
2. Nee, ze hebben geen gezag

Tramschutter Gökmen T. moet levenslang de cel in. Dat heeft de rechter besloten in de rechtbank van Utrecht. Gaat het hier om formele of informele macht?

Tramschutter Gökmen T. moet levenslang de cel in. Dat heeft de rechter besloten in de rechtbank van Utrecht. Gaat het hier om formele of informele macht?

1. Formele macht
2. Informele macht

Trias politica

1. Wetgevende macht: parlement
2. Uitvoerende macht: regering
3. Rechterlijke macht: rechters

  0. Het volk

Democratie betekent dat het volk heerst. Het volk zou je als een soort nulde macht kunnen zien. Het volk mag namelijk bij verkiezingen stemmen en bepalen wie het land bestuurt.

Parlement: Eerste en Tweede Kamer

Regering: ministers en staatssecretarissen. Zij worden geholpen door ambtenaren

Trias politica in de samenleving

Wet: NIX18 (niet roken en drinken voor je 18e).

• Wie heeft deze regel bedacht?
• Wie zorgt ervoor dat er naar deze wet geluisterd wordt?
• Wie grijpt er in als iemand van 18 toch rookt of drinkt?

De NIX18-campagne is een initiatief van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport in samenwerking met een groot aantal partners.

Waar het draait om het maken van de NIX18-afspraak, zodat WIJ (ouders, sportclubs, horeca, scholen en iedereen die mee wil doen) samen voorkomen dat jongeren onder de 18 roken en drinken.

Kenmerken van een democratie

1. Volksvertegenwoordiging
   
2. Vrije, eerlijke en geheime verkiezingen
3. Machtenscheiding
4. Grondwet

Hoe zie je dit terug op school?

Kenmerken van een democratie

1. Volksvertegenwoordiging
   
2. Vrije, eerlijke en geheime verkiezingen
3. Machtenscheiding
4. Grondwet
5. Vrije media
   

Hoe zie je dit terug op school?

• Injectienaaldtheorie
  
• Mensen nemen info op zonder na te denken
• Beïnvloedt gedrag/mening

Theorieën over macht massamedia

Agendasetting-theorie

• Media bepaalt waarover je praat en denkt
  
• Media plaats onderwerp op 'agenda'
  

Selectieve waarneming

• Je selecteert zelf wat je wilt zien of lezen
  
• Je krijgt niet alle informatie mee
  

Tot welke macht behoort minister Van Rijn, minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport?

Tot welke macht behoort minister Van Rijn, minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport?

1. Wetgevende macht: parlement
2. Uitvoerende macht: regering
3. Rechterlijke macht: rechters

Tot welke macht behoort Jesse Klaver,
fractievoorzitter van GroenLinks?

Tot welke macht behoort Jesse Klaver, fractievoorzitter van GroenLinks?

1. Wetgevende macht: parlement
2. Uitvoerende macht: regering
3. Rechtsprekende macht: rechters

Welk kenmerk van een democratie herken je in de Trias Politica?

Welke kenmerken van een democratie herken je in de Trias Politica?

1. Een grondwet en verkiezingen
2. Volksvertegenwoordiging en een grondwet
3. Machtenscheiding en volksvertegenwoordiging
4. Vrije media en een machtenscheiding