Bemoeizorg

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Bemoeizorg

Onderwerpen

• Bemoeizorg
• Organisatie van bemoeizorg 
• Aanpak van bemoeizorg
• Integratie
• Opdracht

Zorgvraag in de psychiatrie

Een rehabilitatiegerichte en herstelgerichte zorgvisie gaat ervan uit dat alle zorgvragers met een ernstige chronische psychiatrische ziekte hoop hebben op persoonlijk herstel door uit te gaan van eigen kracht en gezondheid van een persoon of zijn directe omgeving. 

Zorgwekkende zorgmijder

Een zorgwekkende zorgmijder is iemand die, ondanks de negatieve kanten van een psychiatrische aandoening, liever niet geholpen wil worden.

WVGGZ: Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg

Crisismaatregel

Zorgmachtiging

Crisismaatregel

Doel en Toepassing:

Een crisismaatregel is bedoeld voor acute situaties waarin er direct gevaar is voor de cliënt of de omgeving. Dit instrument maakt het mogelijk om snel in te grijpen zonder dat er eerst een volledige juridische procedure doorlopen hoeft te worden.

Tijdelijkheid:

De crisismaatregel is een tijdelijke voorziening. Het dient om de onmiddellijke veiligheid te waarborgen en de situatie te stabiliseren totdat er meer informatie beschikbaar is en er eventueel een formele procedure kan worden gestart.

Zorgmachtiging

Een zorgmachtiging is een wettelijke manier om iemand onvrijwillig zorg te geven als hij of zij de hulp niet zelf accepteert en er een groot gevaar is voor de gezondheid of veiligheid. Deskundigen beoordelen eerst of gedwongen zorg echt nodig is. Daarna controleert een rechter of een onafhankelijke instantie of deze maatregel eerlijk en passend is.

Wat is bemoeizorg

Bemoeizorg is de naam voor een speciaal soort sociale psychiatrie die zich actief richt op het in zorg krijgen van psychiatrische zorgmijders.

Dwang

Van onder dwang is sprake als er een beroep wordt gedaan op een juridische maatregel, zoals een zorgmachtiging.

Drang

Drang is een directieve benadering waarin een zorgmijder onder druk wordt gezet om zorg te accepteren door motiveren, overhalen, onderhandelen of voorwaarden te stellen, zoals in de casus.

Kenmerken bemoeizorg

• Gericht op de toekomst en het bieden van hoop, vanuit de visie van herstelondersteunende zorg.
  
• Alle middelen die ingezet kunnen worden om een zorgmijder weer in behandeling te krijgen zijn geoorloofd, mits ze ethisch en juridisch te verantwoorden zijn.
  
• De doelstelling is niet alleen om de zorgmijder in behandeling te krijgen, maar ook om hem te voorzien van alle dagelijkse basisbehoeften om te kunnen leven, zoals voedsel, hygiëne en onderdak; een zogenoemde bed-, bad- en broodvoorziening.
  
• De zorg is outreachend, dat wil zeggen dat de hulpverlener naar de zorgmijder toe komt. Er zijn geen verwachtingen naar de zorgmijder die hij niet kan of waar wil maken, zoals klinische opname, zolang er geen sprake is van dreigend ernstig nadeel.

Assertive Community Treatment (ACT)

Het ACT-model richt zich op behandeling, begeleiding, rehabilitatie en herstel van zorgvragers met EPA en problemen op meerdere levensgebieden zoals (dreigende) dakloosheid. ACT is ontwikkeld om zorgvragers ambulant actief en assertief te benaderen en toe te leiden naar passende zorg.

Werkzaamheden ACT

• multidisciplinaire zorg voor de twintig procent ernstigste psychiatrische zorgvragers in een regio of stad;
  
• voor ieder probleem een expert die binnen het team ingezet kan worden waar dat nodig is;
  
• intensieve zorg voor onbepaalde tijd, zelfs in de gevangenis gaat de zorg door;
  
• zorg aan een relatief klein aantal zorgvragers, zodat er een vertrouwensband kan ontstaan;
  
• een actieve aanpak van problemen in de leefomgeving van de zorgvrager;
  
• een shared caseload: alle teamleden dragen verantwoordelijkheid voor alle zorgvragers.

Flexible Assertive Coomunity Treatment (FACT)

Daar waar Assertive Community Treatment (ACT) goed werkt in grote steden, bleek dit zorgmodel financieel niet rendabel te zijn in kleinere gemeenten vanwege de relatief kleine populaties aan intensieve zorgvragers met een ernstige psychiatrische aandoening (EPA). 

Vanaf het begin van deze eeuw werd daarom een flexibele vorm van ACT ontwikkeld, waardoor ook niet-intensieve zorgvragers met een EPA in zorg konden worden genomen of konden worden uitgeschreven, wanneer dit nodig was.

Criteria voor plaatsing FACT-bord

• toename van symptomen/crisis
  
• overlast of verwaarlozing
  
• niet houden aan behandelafspraken
  
• toename zorgmijdend gedrag
  
• zorgvragers die herhaaldelijk worden opgenomen
  
• na opname
  
• intensivering van behandeling (bijvoorbeeld nieuwe medicatie)
  
• life events
  
• nieuwe zorgvragers

Presentiebenadering

• Aansluiten bij wie de ander is, de zorg afstemmen op de ander door aan te sluiten bij zijn of haar levensverhaal, gewoonten en verlangens.
  
• Je richt je niet alleen op het verlenen van goede zorg, maar ook op het geven van erkenning en waardering. Je zorgt ervoor dat je de ander ziet en hoort vanuit een gelijkwaardige houding.
  
• Je bent trouw en hebt oprechte aandacht voor de ander. Je bent er ook als er zich andere problemen voordoen. Je stelt je hartelijk en informeel op.
  
• Doelen worden niet vooraf vastgesteld. Je volgt de zorgvrager met een open houding, laat je verrassen en oordeelt niet. Tijdens je contact kun je de doelrichting samen met de zorgvrager vaststellen.

Verschil tussen ACT en FACT

ACT- crisisinterventie en stabilisatie

FACT- rehabilitatie en herstel

Opdracht

Zie canvas

Deelopdracht 2

Bemoeizorg