MTH les 8, leerjaar 1

• Medisch technisch handelen
• MBO
• Studiejaar 1

MTH, les 8, leerjaar 1

MTH, leerjaar 1,

les 8

Programma

• Terugkijken op de vorige les
• WGBO
• Informed Consent
• Geheimhoudingsplicht
• Inzagerecht
• Wilsbekwaamheid
• Weigeren medisch-technische handeling
  

In de wet BIG staat niets over de manier waarop een opdrachtgever opdracht moet geven tot het uitvoeren van een voorbehouden handling.

Stelling: Om misverstanden te voorkomen wordt een opdracht tot voorbehouden handelingen in principe ..... gegeven.

1. Mondeling
2. Schriftelijk
3. Telefonisch

Marieke beschikt over de juiste kennis en vaardigheden om een bepaalde handeling uit te voeren.

Stelling: Dit betekent dat Marieke ..... is.

1. Deskundig
2. Bekwaam
3. Zelfstandig
4. Functioneel is

Het tuchtcollege beoordeelt of de hulpverlener voldoende zorg heeft geleverd aan de cliënt.

Voor wie geldt het medisch tuchtrecht?

1. Alle medewerkers werkzaam in de gezondheidszorg
2. Alle medewerkers geregistreerd in het BIG-register
3. Alle medewerkers die voorbehouden handelingen uitvoeren
4. Alle antwoorden zijn goed.

WGBO 

De Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO) regelt de relatie tussen zorgvragers en zorgverleners. 

De rechten en plichten van de zorgvrager staan hierbij centraal. 

De WGBO geldt voor alle zorgverleners die zorg verlenen aan een zorgvrager. 

WGBO

Voorbeelden van zorgverleners zijn artsen, verpleegkundigen, psychologen, fysiotherapeuten en verloskundigen. 

Zorgvragers en zorgverleners mogen geen afspraken maken die in strijd zijn met de WGBO.  

  

 

De WGBO regelt de relatie tussen zorgvragers en zorgverleners.

Stelling: De WGBO geldt voor iedereen die werkzaam is in een ziekenhuis.

1. Dit is waar
2. Dit is niet waar

Behandelovereenkomst 

Een geneeskundige behandelingsovereenkomst ontstaat op het moment dat een zorgvrager de hulp inroept van een zorgverlener of zorg verlenende instantie. 

De zorgvrager geeft de zorgverlener als het ware opdracht om zorg te verlenen. 

De zorgvrager en de zorgverlener hebben allebei bepaalde rechten en plichten. 

Deze rechten en plichten zijn vastgelegd in de behandelingsovereenkomst.

Behandelovereenkomst 

Onder de plichten van de zorgvrager vallen:  

• eerlijke, goede en volledige informatie verschaffen; 

• zo veel mogelijk meewerken met de zorgprofessional en 

   gegeven adviezen opvolgen; 

• de zorgverlener of zorg verlenende instantie betalen. 

Behandelovereenkomst 

De rechten van de zorgvrager bestaan onder andere uit:  

• recht op informatie over de ziekte, behandeling, gevolgen en risico’s en eventuele andere 

   behandelopties (inclusief de mogelijkheid om informatie schriftelijk te verkrijgen); 

• recht op geen informatie willen. De zorgvrager mag informatie weigeren, tenzij dit ernstig 

   nadeel oplevert voor de zorgvrager zelf of anderen; 

• recht op dossierinzage (een medisch dossier moet mede daarom tien jaar bewaard worden); 

• recht op bescherming van privacy. 

Behandelovereenkomst 

Tot de plichten van de zorgverlener behoren:  

• de zorgvrager op begrijpelijke wijze informeren; 

• een medisch dossier bijhouden;  

• de privacy van de zorgvrager bewaken. Alleen personen die direct bij het 

   onderzoek en de behandeling van de zorgvrager betrokken zijn, mogen 

   informatie over de zorgvrager te weten komen.

Behandelovereenkomst 

Het recht van de zorgverlener is:  

• het recht om een verzoek van de zorgvrager te weigeren. 

   Het komt voor dat zorgvragers een onredelijk verzoek doen; in 

   dat geval neemt de zorgverlener een beslissing op basis van 

   zijn eigen deskundigheid. 

Rechten van de zorgvrager

Plichten van de zorgvrager

Rechten van de zorgverlener

Plichten van de zorgverlener

goede en 

volledige info geven

begrijpelijke info

geven

weigeren

onredelijk verzoek

informatie weigeren

privacy bewaken

meewerken en

adviezen opvolgen

medisch dossier

bijhouden

medisch dossier

inzien

bescherming

privacy

Toestemmingsvereiste

Toestemmingsvereiste: de patiënt geeft toestemming voor de behandeling, onderzoek of ingreep. 

Soms stilzwijgend (bijv. een arm uitsteken bij een venapunctie) maar bij ingrijpende behandelingen moet er uitdrukkelijk om toestemming worden gevraagd.

Uitzondering: 

• acute situaties 
• bij patiënten die geen toestemming kunnen geven (vragen aan vertegenwoordiger, bijv. kinderen)

Rechten van minderjarigen

De WGBO beschrijft ook wanneer kinderen mogen meebeslissen over hun medische behandeling. Ook als ze nog niet zelf beslissen, hebben ze recht op een duidelijke, begrijpelijke uitleg. 

Kinderen tot twaalf jaar:

Kinderen onder de twaalf jaar mogen niet voor zichzelf beslissen. Dat doen hun ouders of voogd. Maar zorgverleners moeten jonge kinderen wel op een begrijpelijke manier uitleggen wat er met hen gaat gebeuren. 

Kinderen van twaalf tot zestien jaar:

Kinderen tussen de twaalf en zestien jaar kunnen vaak goed hun situatie overzien en een eigen mening hebben over wat voor hen belangrijk is. 

Daarom is voor hun behandeling toestemming van de ouders én het kind nodig. 

Het komt voor dat zij het niet met elkaar eens zijn en het kind bij zijn mening blijft. 

Dan zal de zorgverlener in principe doen wat het kind vraagt. 

Tenminste als dit overeenkomt met zijn beroepsregels. 

Kinderen vanaf zestien jaar: 

In de WGBO hebben kinderen vanaf zestien jaar dezelfde rechten als volwassenen. 

Zij mogen dus zelf samen met hun zorgverlener beslissen over de behandeling. 

Daarmee hoeven hun ouders niet in te stemmen. 

De ouders krijgen ook alleen nog informatie over hun kind, als hij daar zelf toestemming voor geeft aan de zorgverlener. 

Stelling:

Iedereen in deze klas mag zelf bepalen of zij/hij toestemming geeft voor een behandeling, onderzoek of ingreep.

1. Waar
2. Niet waar

Informed consent 

Voor elk onderzoek en voor elke behandeling is toestemming van de zorgvrager nodig. 

Voordat de zorgvrager hiervoor toestemming geeft, moet hij goed en volledig geïnformeerd zijn. 

De vrijwillige toestemming van een goed geïnformeerde zorgvrager staat bekend als informed consent. 

Geheimhoudingsplicht

Je bent als zorgverlener verantwoordelijk voor het beschermen van de privacy van de zorgvrager. 

Zo mag je geen informatie aan derden verstrekken, ook niet aan de naaste familie, tenzij de zorgvrager hier uitdrukkelijk toestemming voor gegeven heeft. 

Ook mag je het zorgdossier alleen delen met andere zorgprofessionals die bij de behandeling betrokken zijn. 

Een informed consent is een zorgvrager die:

1. toestemming geeft voor een behandeling
2. goed geïnformeerd is
3. goed geïnformeerd is en toestemming geeft
4. alle antwoorden zijn goed

Aan wie mag volgens de geheimhoudingsplicht zonder toestemming informatie over de zorgvrager worden verstrekt?

1. De moeder van de zorgvrager
2. Bij behandeling betrokken zorgverleners
3. De echtgenoot van de zorgvrager
4. Alle antwoorden zijn goed

Inzagerecht 

• Van elke zorgvrager is een medisch dossier beschikbaar. 
• In het medisch dossier staan alle gegevens die van belang zijn voor de behandeling. 
• Op verzoek mag de zorgvrager zijn medisch dossier altijd inzien. 
• Als een zorgvrager het niet eens is met wat in het dossier staat, mag hij vragen het dossier te wijzigen of zijn visie toe te voegen. 
• Dit noemen we inzagerecht. 

Wilsbekwaamheid

Wilsbekwaamheid gaat over de vraag of de zorgvrager in staat is om beslissingen te nemen op het gebied van zorg en gezondheid. 

Het wordt doorgaans aangeduid als het vermogen van een zorgvrager om op basis van voldoende informatie een beslissing te nemen over een onderzoek of behandeling.  

In principe is iedereen wilsbekwaam, tenzij een deskundige arts vaststelt dat iemand (voor een bepaalde beslissing) wilsonbekwaam is. 

Dit wordt in het dossier van de zorgvrager vastgelegd. De vraag of iemand wilsbekwaam is, speelt vooral een rol in de psychiatrie, in de ouderenzorg en bij verstandelijk gehandicapten.

Wils(on)bekwaamheid dient per situatie te worden ingeschat. 

Wanneer iemand als wilsonbekwaam gezien wordt, betekent dit dat de persoon:  

• de informatie over zijn zorg en/of behandeling niet kan begrijpen en afwegen; 

• de gevolgen van zijn besluit niet begrijpt en/of; 

• geen besluit kan nemen.  

Mensen die wilsonbekwaam zijn, hebben een wettelijk vertegenwoordiger die als aanspreekpunt dient en voor de belangen van de wilsonbekwame persoon opkomt. 

Weigeren van verpleegtechnische handelingen 

Voor verpleegtechnische handelingen is de toestemming van de zorgvrager vereist. 

De zorgvrager heeft, indien hij wilsbekwaam is, het recht een behandeling of onderzoek te weigeren. 

De zorgvrager mag ook een eerder gegeven toestemming intrekken. 

Iemand wordt als wilsonbekwaam gezien als de persoon .....

1. De informatie over zijn zorg en/of behandeling niet kan begrijpen en afwegen
2. De gevolgen van zijn besluit niet begrijpt
3. Geen besluit kan nemen
4. Alle bovenstaande

Huiswerk

Theorietoets alle lessen van MTH:

• Reader Hygiëne
• Les 2 t/m 8