Reformatie 2

• Gescheidenis
• MBO
• Studiejaar 3

Reformatie 2

Programma

les 1	Frankische rijk
les 2	Renaissance en reformatie
les 3	reformatie en Gouden eeuw
les 4	Gouden eeuw
les 5	Koloniaal verleden
Les 6	Napoleon

Wie was celibatair en wat betekent het?

1. Geestelijken. Alleen de priesters mochten trouwen
2. Geestelijken. Je mag geen seks hebben
3. Vrouwen. Ze moesten maagd zijn voor het huwelijk
4. De koning. Je mag met meerdere vrouwen trouwen

Bekijk een schets van Michelangelo (1504).
Welke 2 kenmerken van renaissance-kunst zijn te zien?

1. onderwerp uit de klassieke mythologie.
2. onderwerp uit de Bijbel.
3. onderwerp uit dagelijks leven.
4. levensechte bewegingen.
5. aandacht voor anatomie.

1. 4 en 5
2. 1 en 2
3. 2 en 3
4. 3 en 4

Deze vraag gaat over de kerkelijke hervorming. Bekijk eerst de prent.

Over welke misstand in de kerk gaat deze prent?

1. Geestelijken verhandelden aflaten.
2. Monniken hielden eet- en drinkfestijnen.
3. Pausen omringden zich met pracht en praal.
4. Priesters hadden seks.

Deze opdracht gaat over de veelzijdigheid van Leonardo da Vinci.

In welke rij staan beroepen die Leonardo da Vinci uitoefende?

1. schilder - politicus - generaal
2. schilder - politicus - uitvinder
3. politicus - architect - uitvinder
4. schilder - architect - uitvinder

Op de afbeelding zie je een....

1. synagoge
2. katholieke kerk
3. protestante kerk

Reformatie

• Betekent hervorming

• In dit geval hervorming van de katholieke kerk

• Begint aan het einde van de middeleeuwen, in de 15e eeuw

• Protesteren tegen de macht en rijkdom (o.a. door aflaten) van de katholieke kerk

Oorzaak reformatie: Rijke katholieke kerk

 De kerk is rijk geworden door:

-1/10 van het inkomen ging naar de kerk 

- veel grond

- betalen voor: doop, trouwen, communie

-verkoop van aflaten

- geen belasting aan de koning

Oorzaak reformatie: Kenmerken Katholieke kerk

• Hielden zich niet aan celibaat
• Veel macht en vriendjes politiek
• Leefde in weelde
• Fouten in de vertalingen: vagevuur, biecht en aflaten niet in de bijbel)
• Kennis van Latijn-> gewone mensen niet

Nog een oorzaak reformatie: Grote pestepidemie

• Zwarte dood -> 1347-1352
• Iedereen even vatbaar, ook geestelijke
• Veel geestelijke vluchten ipv helpen
• Kerk kan pestepidemie niet stoppen

Reformatie

• Belangrijkste hervormers: Maarten Luther en Johannes Calvijn

• In 1517 komt Luther met 95 stellingen (vooral tegen aflaten)

• Hij hoopt dat de Paus mee wil denken en de Kerk zal hervormen

• Luther wordt echter door de Paus in de ban gedaan

Video

Histoclips: Luther en de Hervorming

Aflaten handel

Aflaat (vrijstelling om in de hemel te komen)

De kerk bepaalde hoeveel je moest betalen, er waren geen vaste prijzen. 
Aflaten werden soms ook weer doorverkocht.

Hoe wordt je genoemd als kritiek op de kerk hebt

1. Heksen
2. Ongelovige
3. Ketter
4. Barbaren

Waarom heeft Luther succes?

• Door de uitvinding van de boekdrukkunst kunnen de teksten van Luther snel worden gekopieerd en verspreid.
  
• Luther wordt gesteund én beschermd door machtige Duitse vorsten.
• De ideeën (van eenvoud en soberheid) spreken veel arme gelovigen aan.
• Veel gelovigen zijn het niet eens met de aflaten: Luther durft er iets van te zeggen.

Maarten Luther (1483-1546)

Duitse monnink die grote moeite had met de aflaten en levensstijl van de geestelijken. 

Veel aanhangers in Duitsland.

Johannes Calvijn (1509-1564)

Zwitserse hervormer die vond dat beelden niet in de Kerk thuishoorden. 

Veel aanhangers in Nederland

Begin protestante kerk

vanaf 12.00

Gevolgen van de reformatie

• Splitsing in de christelijke kerk (1517): ontstaan van de protestantse kerken (ook wel: hervormde- of gereformeerde kerk) naast de katholieke Kerk

• Protestantse kerk spreekt veel (arme) mensen in West-Europa aan.

• Vervolging van protestanten (ketters)
  

Protestantse kerk

• Christelijke kerk

• Er is geen duidelijke leider

• De mis (kerkdienst) en de Bijbel zijn in de volkstaal

• Geen beelden en/of verering van heiligen en relieken (is afleiding)

• Sobere handelingen

Hoewel er grote en kleine verschillen zijn...

...horen beide kerken bij de christelijke godsdienst

In Nederland

Met name boven de grote rivieren zijn er veel aanhangers van Calvijn en Luther

Aanhangers van Calvijn worden calvinisten genoemd 

Tegenwoordig: soberheid en zuinigheid 

In 1566 De Beeldenstorm in Nederland en Vlaanderen

Onderzoek

Onderzoek een historische gebeurtenis en presenteer dit kort aan de groep:

- Wederdopers oproer

- Onze lieve vrouw op zolder

- Gebrandschilderde ramen in de oude kerk in Amsterdam

-Pieta in Amsterdam museum

- Mirakel van Amsterdam

Protestantse kerk of Katholieke kerk?

Verering van heiligen

1. Protestantse kerk
2. Katholieke kerk

Protestantse kerk of Katholieke kerk?

De preek in volkstaal

1. Protestantse kerk
2. Katholieke kerk

Protestantse kerk of Katholieke kerk?

De Paus is de leider

1. Protestantse kerk
2. Katholieke kerk

Maarten Luther is het niet eens met de grote rijkdommen
van de Kerk en de geestelijken.

Op welke manier kwam de Kerk aan haar rijkdommen?

1. Mensen kochten hun zonden af met een aflaat.
2. Mensen kochten aandelen in de kerk.
3. De kerk veroverde rijke gebieden.
4. Mensen gaven de kerk geld, voor diensten, zoals schrijven van aktes.

Welke van de stellingen is juist?

1 Toen Luther zijn stellingen bedacht wilde hij een
nieuwe kerk beginnen.

2 De Paus wilde wel met Luther praten over zijn
ideeën.

1. Alleen 1 is juist
2. Alleen 2 is juist
3. Beide zijn juist
4. Beide zijn onjuist