4.4. Stedelijke ontwikkelingen

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

4.4. Stedelijke ontwikkelingen

H4.3: Ruimtelijke ordening

Keuzes maken: wat mag waar?

Dit kan niemand alleen beslissen, samenwerking is noodzakelijk: 

- Regionale samenwerking

- Publiek-private samenwerking

En je hebt een visie nodig:

- NOVI Nationale OmgevingsVIsie

Regionale samenwerking

Amersfoort overlegt met omliggende gemeenten over nieuwe recreatiemogelijkheden.

Welke relaties hebben al deze gemeenten met Amersfoort?

• werk (forensisme)
  
• voorzieningen (winkels, horeca, ziekenhuis, opleidingen, recreatiemogelijkheden)
  

Publiek-private samenwerking

Samenwerking tussen overheid (publieke belangen) en het bedrijfsleven (gericht op winst maken)

Nationale omgevingsvisie

NOVI

Landelijke visie voor 2050

Belangrijkste uitgangspunten: 

• Natuur
• Milieu
• Duurzame economische groei
• Gezondheid

--> uitgewerkt in bestemmingsplannen gemeenten

Maar dat gaat (eindelijk) veranderen 1 januari 2024

Omgevingswet:

Het idee is om procedures te vereenvoudigen, besluitvorming te versnellen en ruimte te bieden voor lokaal maatwerk.

Doel omgevingswet

Integraliteit: Het integreren van diverse wetten en regels met betrekking tot de fysieke leefomgeving, waaronder ruimtelijke ordening, milieu, natuur en water.

Eenvoud en Flexibiliteit: Vereenvoudigen van procedures en regelgeving

Duurzame Ontwikkeling: Bevorderen van duurzame ontwikkeling door rekening te houden met sociale, economische en ecologische belangen.

Participatie: Stimuleren van participatie van burgers, bedrijven en andere belanghebbenden in besluitvorming en planvorming.

Lokale Afwegingsruimte: Gemeenten meer vrijheid en verantwoordelijkheid geven.

Digitalisering: Implementeren van het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) voor efficiëntere uitwisseling van informatie en digitalisering van procedures.

Snellere Besluitvorming: Streven naar verkorting van de doorlooptijd van vergunningen en toestemmingen om de besluitvorming te versnellen.

Dit was H4.3. Als het goed is kun je nu:

• uitleggen waarom ruimtelijke ordening belangrijk is in Nederland.
• beredeneren welke samenwerking tussen overheden onderling nodig is.
  
• beredeneren welke samenwerking tussen overheden en bedrijfsleven nodig is.
  
• beredeneren welke samenwerking tussen overheden en burgers nodig is.

Leerdoelen H4.4

aan het einde van deze paragraaf...

• kun je de ontwikkeling van steden vanaf 1830 tot nu beschrijven in termen van ruimtelijke inrichting en economie.
  
• kun je uitleggen hoe de inrichting van de stad verandert na 1990.
  
• kun je uitleggen waarom steden na 1990 een transformatie (grote verandering) ondergaan.
  
• kun je een verband leggen tussen de ruimtelijke ontwikkeling van steden en de demografische ontwikkelingen.
  

Zorg ervoor dat je de leerdoelen beheerst. 

Aanrader!

https://schooltv.nl/item/andere-tijden-in-de-klas-van-sloppenwijken-tot-sociale-woningbouw

Ontwikkelingen van de Nederlandse stad - van Krot tot Vinex

Denken-delen-uitwisselen

Denken - individueel Lees het stukje wat bij jouw cijfer hoort

1: De situatie vanaf 1830 (Gebruik zeker bron 17!)

2: Na WO II

3: De situatie vanaf 1990

• Beschrijf de stedelijke ontwikkeling in deze periode. Ga in op belangrijke gebeurtenissen, veranderingen in woningbouw, en de verschuivingen in de bevolkingssamenstelling.
• Noteer de begrippen en ga in op de betekenis

Optioneel: in van plaats van te schrijven mag je ook tekenen hoe de stad er destijds uitzag!

Delen (5min)

Ga nu in de volgende twee/drie-tallen zitten 

• Deel jullie gedachten over wat je hebt opgemerkt tijdens het individueel werken.
• Kijk naar overeenkomsten en verschillen
• Bepaal gezamenlijk de belangrijkste punten van jullie tijdperk.
•  Noteer deze in je schrift.

Uitwisselen

Ga nu in het volgende drietal zitten 

• Iedere leerling is nu expert van zijn deel
• Leg, kort en bondig, uit wat de belangrijkste punten/ontwikkelingen/begrippen zijn van jouw tijdperk. 
• Degene die luisteren, maken aantekeningen.
• Uiteindelijk moet je van ieder tijdperk de belangrijkste ontwikkelingen kunnen beschrijven

Stadsvernieuwing

Renovatie	Saneren
Het opknappen en moderniseren van oude gebouwen of woningen om ze geschikt te maken voor gebruik of bewoning.	Het afbreken van oude, vervallen gebouwen en vervangen door nieuwe woningen of voorzieningen.

Stadsvernieuwing en herstructurering

Stadsvernieuwing

Vragen?

Groeikernen - VINEX - Gentrificatie - Of iets anders? 

Of aan de slag! Opdrachten 4.4. 2-3-5-6 

Vandaag: 

• Welke soorten wijken zijn er in de stad?
• Welke problemen en oplossingen kennen de Nederlandse steden door de geschiedenis heen?
• Maken opdrachten 

Nederland: stedelijke ontwikkeling vanaf 1920

Neem de tabel over in je schrift en vul in

soort wijk	kenmerken woningen	kenmerken bewoners	locatie van de wijk
19e eeuwse arbeiderswijk
Naoorlogse flatwijk
Jaren '70-wijken
Vinex-wijken

De 19e eeuwse arbeiderswijken

• Na 1850 werden er arbeiderswijken rond het stadscentrum gebouwd. Daar woonden de arbeiders dicht bij de fabrieken. 

Naoorlogse wijken  1960-1970

Na de Tweede Wereldoorlog waren er snel veel nieuwe woningen nodig. 

Er werd in de hoogte gebouwd, in een groene omgeving. -> Hoogbouw wijken

flats, met lage huren

'70 Suburbanisatie

• Welvaartstijging 
• Woonerven / Bloemkoolwijken
• 
  Suburbanisatie: vertrekken jonge gezinnen uit stad naar nieuwe woonwijken rand stad en omliggende dorpen -> aanwijzen groeikernen. 

Jaren 70-wijken 

• Toen de welvaart toenam, wilde men prettiger wonen.
• Men bouwde laagbouw woningen met veel groen. -> eengezinswoningen met een tuin. 
• Woonerven, straten waar wonen, wandelen en spelen belangrijker is dan verkeer. 
• Auto's rijden hier langzaam.

En in de tussentijd: wat zijn de problemen van oude arbeiderswijken?

Sanering: sloop en nieuwbouw

Renovatie

Oplossing(?): Stadsvernieuwing

Saneren

Van Ostadestraat

Schilderswijk, Den Haag

Oplossing: 

Herinrichting/

 herstructurering

Stadsvernieuwing en herstructurering

Wat zijn de verschillen? En de overeenkomsten?

Wat is een mogelijk gevolg van herstructurering?

Compacte stadbeleid

Herstructurering  / Gentrification

Examenopgave

Gentrificatie

Dit is een bijzondere vorm van stedelijke vernieuwing waarbij de rol van de lokale overheid heel gering is en de vernieuwing niet altijd ten goede komt van de oorspronkelijke bewoners.

In 3 stappen:

1. Rijke mensen kopen huizen en knappen deze op;

2. Middenklasse trekt in de wijk waarmee de gemiddelde woningprijzen stijgen;

3. Oorspronkelijke inwoners kunnen de stijgende prijzen niet betalen en worden verdrongen uit hun eigen woonwijk