1.3 ZINSONTLEDING

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k, t
• Leerjaar 3

K3 ZINSDELEN

Wat heb je nodig? 

Een opgeladen laptop

Je schrift en een pen

Redekundig ontleden

Zinsdelen:

persoonsvorm

onderwerp

werkwoordelijk gezegde

lijdend voorwerp

meewerkend voorwerp

bijwoordelijke bepaling

Leerdoel

• Ik weet de regels van zinsontleding. 
  
• Ik kan de regels van zinsontleding toepassen.
  

De persoonsvorm (pv)

Maak de zin vragend of verander de tijd. Het werkwoord dat aan het begin van de zin komt, is de persoonsvorm. 

Joost kan goed voetballen. 

Kan Joost goed voetballen?

Het werkwoord kan komt aan het begin en is dus de persoonsvorm.

Quiz

Benoem in de volgende zinnen de persoonsvorm.

De verzekering heeft het geld uitgekeerd.

1. de verzekering
2. het geld
3. uitgekeerd
4. heeft

Mijn ouders hebben een nieuwe auto gekocht.

1. hebben
2. hebben gekocht
3. een nieuwe auto

Het onderwerp (ow)

Zoek eerst de persoonsvorm.

Stel dan de vraag:

Wie of wat + persoonsvorm (werkwoordelijk gezegde)?

Het antwoord op die vraag is het onderwerp.

Quiz

Benoem in de volgende zinnen het onderwerp.

Kom de directeur vanavond ook naar de bijeenkomst?

1. de directeur
2. de bijeenkomst

Quiz

Benoem in de volgende zinnen het werkwoordelijk gezegde.

Ik ben vandaag naar Amsterdam gereden.

1. Ben
2. Ben vandaag gereden
3. ben gereden

Ik ben gisteren gaan fietsen.

1. ben gisteren
2. ben fietsen
3. ben gaan fietsen

Quiz

Benoem in de volgende zinnen het werkwoordelijk gezegde en het onderwerp.

Alle leerlingen in onze klas hebben een boek en een schrift.

1. hebben/alle leerlingen
2. hebben/een boek en een schrift
3. in/alle leerlingen
4. hebben/alle leerlingen in onze klas

Wie heeft er geld gespaard voor het schooluitje?

1. heeft/geld
2. heeft gespaard/voor het schooluitje
3. heeft gespaard/geld
4. heeft gespaard/wie

Wil jij mij even optillen?

1. wil/mij
2. wil/jij
3. wil optillen/jij
4. wil optillen/mij

Lijdend voorwerp (lv)

Je vindt het lijdend voorwerp door in een zin te vragen:

wie/wat + gezegde + onderwerp.

Ik plak mijn band. 

Persoonsvorm (werkwoordelijk gezegde): plak

Onderwerp: wie plakt? = ik

Vraag: Wat plak ik? = mijn band. 

Lijdend voorwerp = mijn band.

Ik heb voor mijn verjaardag een smart watch van mijn ouders gekregen. 

Persoonsvorm = heb

Werkwoordelijk gezegde = heb gekregen

Onderwerp (wie heeft gekregen?) = ik

Lijdend voorwerp (wat heb ik gekregen?) = een smart watch

Quiz

Benoem in de volgende zinnen het lijdend voorwerp.

Ik heb die kapotte computer gemaakt.

1. ik
2. kapotte computer
3. die kapotte computer
4. heb gemaakt

Mijn moeder heeft voor Moederdag een mooie bos bloemen gekregen.

1. mijn moeder
2. een bos bloemen gekregen
3. een mooie bos bloemen
4. voor Moederdag

Aan de slag

opdrachtenblad