Pluriforme en multiculturele samenleving DMB

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

9.2 De ontwikkeling van pluriforme & multiculturele samenlevingen

vanaf 1945- 2020

onderwerp van vandaag: 

 

de ontwikkeling van pluriforme en multiculturele samenlevingen

1945-2020

Leerdoel

Aan het einde van deze les weet je hoe Nederland, via de  multiculturele samenleving, is veranderd in een pluriforme samenleving en wat dit betekent voor ons leven nu.

welke subculturen ken jij?

Pluriforme samenleving 

Een samenleving waarin veel verschillende groepen mensen naast en met elkaar wonen. Daarbij gaat het vooral om de manier waarop mensen leven. Denk daarbij aan religies, subculturen etc

Multiculturele samenleving

Een samenleving waarin veel verschillende culturen naast en door elkaar leven. Hierbij is met name de afkomst of achtergrond van mensen van belang

Nederland als multiculturele samenleving

In Nederland is na WOII een multiculturele samenleving ontstaan. Deze samenleving kwam tot stand door verschillende migratiegolven. Hierna worden deze vier migratiegolven kort toegelicht.

Nederland als multiculturele samenleving

• mensen uit voormalige koloniën (Indonesië, Suriname)
• gastarbeiders 
• Politieke vluchtelingen 
• arbeidsmigranten

Hierna worden deze vier migratiegolven kort toegelicht.

Indonesië

Na de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog (1945-1949) zocht een stroom migranten haar toevlucht  in Nederland. Deze groep migranten is onder te verdelen in drie aparte groepen.

1. De repatrianten
2. 'Indische Nederlanders'
3. KNIL militairen en hun familie

Indonesië 

de repatrianten

Nederlanders die veelal in Nederland waren geboren maar werkzaam waren in Indonesië. Bij hun terugkeer kregen ze steun van de Nederlandse overheid

Indonesië 

de Indische Nederlanders

Vooral kinderen van een Nederlandse vader en een Indonesische moeder. Kinderen van een Indonesische vader en Nederlandse moeder konden namelijk geen beroep doen op steun van de Nederlandse overheid voor hun reis naar Nederland

Indonesië 

KNIL militairen

Deze inwoners van de Zuid-Molukken hadden met het Koninklijk Nederlands Indische Leger mee gevochten tegen de Indonesische nationalisten. Bovendien waren de Molukkers christelijk terwijl het grootste deel van de Indonesische bevolking moslim is. In 1950 werd de onafhankelijke Molukse Republiek uitgeroepen (RMS), maar deze werd niet erkend door Indonesië en de eilanden werden bezet door Indonesië. Daarop werden 3.500 voormalige KNIL militairen met hun gezinnen 'tijdelijk' naar Nederland gebracht uit angst voor wraakacties. 

Indonesië 

KNIL militairen

De Molukkers zouden een paar maanden blijven en zodra het mogelijk was terugkeren naar hun geboorteland. Lange tijd leefden de Molukkers afgescheiden in barakkenkampen. Ze mochten niet werken, niet integreren en moesten zo min mogelijk in contact komen met Nederlanders ‘buiten’. 

Indonesië 

KNIL militairen

De Molukkers werden in Nederland o.a. opgevangen in voormalige Duitse gevangenenkampen, zoals Kamp Vught. Dit kamp kreeg in 1951 de naam 'Woonoord Lunetten' en werd de verblijfplaats voor een grote groep Molukkers. Hierna volgt een fragment over het begin van Woonoord Lunetten met een bijbehorende vraag 

Gebruik het fragment op de volgende dia. Geef aan dat veel Molukkers zich in de steek gelaten voelden door de Nederlandse overheid, ondersteun met twee verwijzingen naar de bron

Indonesië 

KNIL militairen

Vanaf 1965 verbeterde het contact tussen Nederland en Indonesië, met als gevolg dat Nederland het Molukse onafhankelijkheidsstreven niet langer steunt. Molukkers moeten dus maar in Nederland blijven. Maar de Molukse jongeren willen nog steeds hun eigen Molukse republiek...De Molukse jeugd kwam in opstand. Dit leidde tot:

• Treinkaping bij De Punt (Drenthe) --> 8 doden
  
• Gijzeling basisschool in Bovensmilde (Drenthe)
  

Noem twee punten van kritiek die jonge Zuid-Molukkers in het begin van de jaren zeventig op de Nederlandse regering hadden.

Gastarbeiders

Door de stijgende welvaart ontstond vanaf 1955 een tekort aan (ongeschoolde) arbeiders voor het eenvoudige en zware werk in de fabrieken. De geleidelijke invoering van de vijfdaagse werkweek vanaf 1960 vergrootte de druk op de arbeidsmarkt. Bedrijven organiseren grote wervingsacties om buitenlandse arbeidskrachten aan te trekken, daarbij worden ze gesteund door de Nederlandse overheid. Daarbij richtten ze zich op landen rondom de Middellandse Zee als Italië en Spanje, later ook Turkije en Marokko. Toen de welvaart afnam in de jaren 70 en de werkeloosheid toenam, werd de werving van buitenlandse arbeiders gestaakt.

Gastarbeiders

De overheid, de bedrijven en de arbeidsmigranten zelf zagen het verblijf van de buitenlandse werknemers als tijdelijk. Ze waren 'even te gast' in ons land en kregen de naam gastarbeiders. Maar de arbeiders bleven en vanaf de jaren 70 werden ze in Nederland herenigd met hun gezinnen

Gezinshereniging leidde tot discussie. De Nederlandse regering was van mening dat de buitenlandse arbeiders hier waren op tijdelijke basis; het moest niet de bedoeling zijn dat ze hier vast zouden blijven. Maar de buitenlandse arbeiders dachten hier anders over. De regering probeerde met een geldbedrag de remigratie (terugkeer) naar Turkije en Marokko te stimuleren, maar dit had nauwelijks effect. Ook was in de ogen van critici de remigratiesteun een 'oprotpremie' voor arbeiders die hier jarenlang het zware en vieze werk hadden gedaan en altijd hun belasting hadden betaald.

Gebruik de bron. Je kunt twee conclusies trekken bij deze prent.
1 De prent heeft een propagandistisch karakter
2. De campagne waar deze prent een onderdeel van is, is nodig door de economische ontwikkeling.
Ondersteun beide conclusies telkens met een argument uit de bron

Deze prent is onderdeel van een campagne om mijnwerkers te werven in Italië.

er volgt een fragment over de Nederlandse les die de gastarbeiders kregen

Waarom kwamen arbeiders uit landen rond de Middellandse Zee naar Nederland?

1. De economie was daar slecht en kwamen naar NL om te werken
2. Economie was daar goed, maar ze wilden nog meer verdienen
3. Het was veilig in NL, want ze waren vluchtelingen

Stel nu een vraag over iets dat nog niet duidelijk is.

De jaren 90 

In de jaren 90 ontwikkelden zich nieuwe migrantenstromen

• Polen en Roemenen, die als arbeidsmigrant in West-Europa werk zochten, nadat hun landen waren toegetreden tot de EU
  
• door het uiteenvallen van het vroegere Joegoslavië en de verschillende (burger)oorlogen waarmee dat gepaard ging, vluchtten vanaf 1991 duizenden Bosniërs en na 1998 Kosovaren naar Nederland.
  

21e eeuw

Vanaf 2000 constateerden steeds meer Nederlanders dat de integratie van de etnische minderheden feitelijk was mislukt. De schrijver Paul Scheffer schreef dat het Nederlandse beleid van multiculturalisme een tegengesteld resultaat liet zien: geen integratie maar verdere segregatie en een groeiende tweedeling tussen autochtone Nederlanders en etnische minderheden.Deze opvatting werd gevoed door de opkomst van radicale Islamitische terreurgroepen als Al -Qaida.

Polticus Pim Fortuin noemde de (orthodox-fundamentalistische) islam een bedreiging voor de open en vrije westerse samenleving. Hij hekelde daarmee het multiculturalistische regeringsbeleid en de aanwezigheid en toestroom van (strenggelovige) moslims. Zijn partij (LPF) werd populair, maar Fortuyn moest zijn standpunten met de dood bekopen. 

Pim Fortuyn

• Pim Fortuyn wordt in 2001 leider van de nieuwe partij Leefbaar Nederland. Fortuyn beweert ‘te zeggen wat hij denkt en te doen wat hij zei’. 
• Vooral over de islam is hij erg negatief. Hij zei dat hij het opneemt voor de ‘gewone’ mensen die door de politiek in de steek zijn gelaten. 
• Fortuyn wordt snel erg populair, maar in 2002, vlak voor de verkiezingen, wordt hij vermoord, op het Media park door Volkert v.d. G, milieu-activist.
  

Het multiculturele drama

Situatie in Nederland (2000-nu):

• Vanaf 2000: Erkenning dat de multiculturele samenleving is mislukt.
• Veel publicisten, politici en filmmakers gaan hierover schrijven, spreken en
   films maken.
  
  
• Er komt daardoor een anti-multiculturele samenleving stemming in
   Nederland: Pim Fortuyn (politicus) en Theo van Gogh (filmmaker) benoemde
   dit, maar werden hierom vermoord (2002 en 2004)
• Anno 2019 is daarom bv. veel 'verzet' tegen opname van vluchtelingen.

Emigratie > immigratie (1945-2000)

Theo van Gogh

Theo van Gogh, een Nederlandse filmmaker, werd in 2004 door een fanatieke moslim vermoord. In dat jaar maakte hij samen met VVD-politica Ayaan Hirsi Ali een film over de onderdrukking van de vrouw door de islam. Film heette "Submission" 

Bron 1 - De Marokkaanse Zineb Ayoubi vertelt hoe zij, op achttienjarige leeftijd in 1980 naar Nederland kwam. Ze was toen acht maanden getrouwd. Haar man vertrok drie jaar eerder uit Marokko en werkte sindsdien in Nederland.

Na de bruiloft verbleef ik bij mijn schoonfamilie. Ik kende de familie goed; mijn zus was eerder getrouwd met de broer van mijn man. Ik heb erg genoten van mijn verblijf bij mijn schoonfamilie, want ik wist dat ik snel naar Nederland zou vertrekken. In de tussentijd woonde mijn man in Nederland. Hij vertrok kort na onze bruiloft, ik volgde hem acht maanden later. Dat vond ik heel normaal. Bovendien stelden mijn vader en stiefmoeder mijn migratie naar Nederland als huwelijksvoorwaarde. Mijn stiefmoeder zei tegen mijn aanstaande man: 'Je krijgt haar alleen als ze met je mee mag'. Ik wist dat als ik met hem zou trouwen, ik ook naar het buitenland zou gaan. Ik was dubbel gelukkig: ik zou trouwen en naar het buitenland vertrekken.

Gebruik bron 1
Toon, met een verwijzing naar de bron, aan dat het beleid van de Nederlandse overheid ten aanzien van de gastarbeiders gaandeweg de jaren zeventig en tachtig van de 20e eeuw mislukt.

21e eeuw

Vanaf 2008 kwamen er nieuwe migrantenstromen op gang

• Vanuit Afrika probeerden steeds meer arbeidsmigranten met gammele bootjes Europa te bereiken. 
  
• Vanaf 2011 sloegen honderdduizenden Syriërs op de vlucht uit hun door burgeroorlog verscheurde land. 

Het multiculturele debat verscherpte ondertussen. Het gevolg hiervan was dat de Nederlandse regering een aanpassing doorvoerde in haar beleid  dat gericht was op integratie of assimilatie mensen met een migratieachtergrond. Voorop stond nu de aanpassing aan de normen en waarden van de Nederlandse samenleving  

In welke volgorde kwamen onderstaande groepen naar Nederland toe. Zet ze in de juiste volgorde. De eerste bovenaan, de laatste onderaan.

Turken en Marokkanen

Molukkers

Spanjaarden en Italianen

Surinamers

Dit hotel in Deventer werd gebruikt als woongelegenheid voor gastarbeiders

Over welke tijd gaat deze bron?

1. De tijd van de wederopbouw
2. De jaren '60: er is toegenomen welvaart
3. De jaren '70: de economie wordt minder in Nederland
4. De jaren '80: Er komen mensen uit oude kolonies naar Nederland

Wat is het meest interessante wat je geleerd hebt deze les?

Stel nu een vraag over iets dat nog niet duidelijk is.