5.1 - Leenheren en leenmannen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

5.1 Leenheren en leenmannen

5.1 Leenheren en leenmannen

5. 1 Leenheren en leenmannen

Leerdoelen

1. Je weet hoe Karel de Grote een machtig koning en keizer werd over een groot rijk (Frankische rijk)

2. Je kunt beschrijven op welke manier Karel zijn rijk bestuurde

3. Je weet hoe politieke verdeeldheid ontstond na Karels dood

4. Je weet waardoor in Europa onveiligheid ontstond en welke gevolgen dit had

5. Je weet welke plaats ridders hadden in de samenleving

Thema: de verhouding tussen leenheer en vazal (leenman).

1. Frankische rijk

Frankische koning = Karel de Grote en opvolger Romeinse keizer

Franken zijn een Germaans volk en komt na de val van het West-Romeinse rijk en het rijk wordt steeds meer uitgebreid, zoals Noord-Spanje, Oostenrijk en Noord-Duitsland

Toen Karel in 814 stierf bestond zijn rijk uit een groot deel van Europa

2. Bestuur Frankische rijk

Besturen was heel moeilijk: wegen en steden zijn vervallen en sommige stukken onbewoonbaar

Karel koos ervoor zelf rond te reizen en bouwde overal paleizen om macht te laten zien

Hertogen en graven hielpen hem met besturen na een eed van trouw -> leenstelsel/feodalisme

De edelman is de leenman en de koning is de leenheer. De leenman kreeg het gezag, maar het gebied werd niet zijn bezit. 

Taken leenman: orde en veiligheid, leveren van militairen en spreken  namens de koning

Het feodalisme / leenstelsel

3. Politieke verdeeldheid

Na de dood van Karel (814) ontstaat het Oost en West-Frankische rijk

De koning/leenheer krijgt minder macht en de leenmannen zien het gebied meer als bezit. Ook werd de macht van edelen erfelijk

Leenmannen gingen zelf ook leenmannen aanwijzen en er ontstaat steeds meer politieke verdeeldheid en oorlogen tussen koningen en hoge/lade edelen

4. Een onveilige tijd

9e en 10e eeuw: onveiliger door verdeeldheid en overvallen en invallen van de Vikingen

Oplossing/gevolg: bouwen van kastelen ter bescherming voor zichzelf en hun volk

Eerst van hout en daarna van steen met voetsoldaten en ridders (soldaten te paard)

Houten kasteel

Stenen kasteel 'Muiderslot'

5. Ridders

Ridders werden tijdens de Middeleeuwen gezien als het krachtigste deel vh leger

De eerste ridders waren edelen en hun uitrusting werd betaald door de heren

Vanaf 1100: ridder zijn wordt alleen iets voor edelen en werden tot ridder geslagen, maar moesten zich ook ridderlijk gedragen: moedig, rechtvaardig en trouw. -> ridders kregen meer aanzien

Karel de Grote werd gezien als een ridderlijke vorst en een voorbeeld voor andere vorsten

Aan het eind van de ME gingen ze vuurwapen gebruiken en verdwenen de ridders van het slagveld

Maak vragen 1 tot en met 4 van 5.1