2.2 Cultuur in het Romeinse rijk

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

H2 De tijd van Grieken en Romeinen

2.2 Cultuur in het Romeinse rijk

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen hoe het Romeinse rijk zich ontwikkelde en hoe de Grieks-Romeinse cultuur ontstond en werd verspreid.

KA

 - de groei van het Romeins imperium waardoor de Grieks-Romeinse cultuur zich in Europa verspreidde

- de klassieke vormentaal van de Grieks-Romeinse cultuur

0

Koninkrijk?

• De stadstaat Rome is ooit een koninkrijk geweest

• Romulus en Remus
  

De Romeinse Republiek

(509 v. Chr. - 27 v. Chr.)

• De laatste koning wordt verdreven
• Bestuurders en legeraanvoerders worden voor korte tijd benoemd en moeten verantwoording afleggen aan de senaat

Het Romeinse Rijk groeit!

• Op deze kaart zie je de veroveringen tussen 500 v. Chr. tot ongeveer 40 v. Chr.
  
• Door veroveringen worden legeraanvoerders steeds machtiger

Burgeroorlogen

133 v. Chr. tot 44 v. Chr.

• Heersen over dit machtige rijk, dat wil iedereen wel!
• Tussen de machtigste Romeinse mannen ontstaat een aantal ruzies die uitlopen in burgeroorlogen

Video

High Speed History

Wie was Julius Caesar?

0

Julius Caesar wordt vermoord

44 v. Chr.

• Julius Caesar wordt steeds machtiger. Tegenstanders denken dat Caesar zelfs koning wil worden: ze moeten hem tegenhouden!
• Op de idus (15e dag) van maart wordt hij in de Senaat door andere senatoren vermoord.

Octavianus neemt wraak

44 v. Chr.

• De geadopteerde zoon van Julius Caesar, Octavianus, neemt wraak
• Hij schakelt de daders en andere tegenstanders één voor één uit.
• Ook zijn vroegere medestander, Marcus Antonius, en diens geliefde: Cleopatra

Imperator Caesar Augustus

27 v. Chr. - 14 n. Chr.

• Uiteindelijk is er niemand machtiger dan hij. De rust in het rijk is terug.
• De senaat bedankt hem hiervoor en geeft de titel Augustus ('de verhevene') te geven. 
• Augustus wordt de eerste keizer (princeps) van het Romeinse Rijk.

Pax Romana

27 v. Chr.

• Met Augustus begint een periode van rust en vrede die ongeveer 200 jaar duurt: de Pax Romana (vrede van Rome)

Het Romeinse Keizerrijk

(27 v. Chr. -  476 n. Chr.)

• Rome zal meer dan 500 jaar een keizerrijk zijn
• Ongeveer 80 keizers hebben dan geregeerd.

Eén goede keizer...

...wil niet zeggen dat zijn opvolgers dat ook altijd waren...

Tiberius was geadopteerd door Augustus en was tussen 14 en 37.  Hoewel hij als goede keizer begint, gaat het als snel bergafwaarts...

...en wordt hij vermoord(?) in opdracht van zijn achterneef Caligula, die vervolgens één van de wreedste en slechtste keizers ooit wordt.

Na 4 jaar ellende wordt Caligula vermoord en opgevolgd door zijn oom Claudius. Een goede keizer, en dat had eigenlijk niemand verwacht...

...de (4e) vrouw van Claudius wil dat haar zoon Nero keizer wordt en laat haar man vergiftigen. Nero wordt één van de beruchtste keizers...

De Romeinse toevoeging aan de Grieks-Romeinse  

vormentaal zijn de boog en de koepel

Romanisering

Het overnemen van Romeinse gebruiken (taal, kleding, cultuur) 

Reconstructie van een Villa Rustica

Leven onder de Romeinen

• De Romeinen laten de overwonnen volken vaak hun gebruiken en godsdienst houden (tolerantie). 
• En zolang de volken belasting betalen (o.a. door soldaten voor de hulptroepen te leveren), zijn er weinig problemen: precies wat de Romeinen willen.

Romanisering

Elementen van de Grieks-Romeinse vormentaal zijn in dit 18e-eeuwse gebouw overgenomen. Noem daarvan drie voorbeelden.

Huiswerk voor de volgende les

Maak een samenvatting van 2.2