klas 4 hoofdstuk 2

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Wat gaan wij doen?

Huiswerk bespreken

Hoofdstuk 2 bespreken

Oefenopgaven hoofdstuk 2 blz 60 tm het 63

Ruilmiddel: 

je koopt of verkoopt goederen of diensten met geld

Rekenmiddel:

je kunt de waarde van verschillende producten met elkaar vergelijken

Spaarmiddel:

je geeft een deel van je inkomen niet uit, zodat je het later kunt gebruiken

Soorten geld

Geld op de bank waar je via je pinpas mee kunt betalen. Dus niet je geld op een spaarrekening.

(Giraal)

Munten & bankbiljetten

(Chartaal)

Directe ruil

Je ruilt goederen en diensten voor andere goederen of diensten.

Indirecte ruil

Je ruilt goederen en diensten voor geld.

Creditsaldo

• positief saldo
• geld op je rekening

Debetsaldo

• negatief saldo
• geld tekort op je rekening

Rekenafschrift

Vorige saldo    €50

Ontvangen                            €20              +

Betaald              €40                                   -

Nieuw saldo    €30 →  creditsaldo

Op het rekeningoverzicht van Mariah staat dat zij een nieuw saldo heeft van €401.20 

• Zij heeft in de vakantie €125 uitgegeven aan een winterjas en €99 aan nieuwe schoenen
• Haar salaris is overgemaakt (€126,40)
• Het abonnement van haar mobiele telefoon is afgeschreven (€25)
• Bereken het oude saldo op haar bankrekening. 

523,80 - 125 - 99 + 126,40 - 25 = 401,20

Haar nieuwe saldo is €401,20 credit

Rente

Vaste rente of variabele rente?

Internetspaarrekening vs spaardeposito

Bereken de enkelvoudige rente na 2 jaar sparen:
€1000 op de rekening tegen 2% rente

1. €40,00
2. €120,00
3. €60,00
4. €100,00

Bereken de samengestelde rente na 3 jaar sparen:
€1000 op de rekening tegen 2% rente

1. €1061,20
2. €1061,21
3. €1061,22
4. €1061,23

Variabel vs vast

• Variabele rente  
• de bank kan het rentepercentage veranderen
• Vaste rente (spaardeposito)
• het rentepercentage blijft  de hele periode hetzelfde
• Je zet het geld voor een afgesproken tijd op een rekening (je kunt het er niet zo maar vanaf halen!)

Enkelvoudige rente

Rentebedrag = spaartegoed x rentepercentage x jaren

Totale bedrag = (spaartegoed x rentepercentage x jaren )+ spaartegoed

Voorbeeld:

Roberto heeft €200 op zijn spaarrekening staan. De bank vergoedt 3% rente.

1% = 0,01

3% = 0,03

Rente na 1 jaar        → €200 x 0,03 x 1

Rente na 2 jaar       → €200 x 0,03 x 2

Rente na 1 maand → €200 x 0,03 x 1 : 12

Samengestelde rente

Rentebedrag = spaartegoed x (1 + rentepercentage) ^ jaren - spaartegoed

Totale bedrag = spaartegoed x (1 + rentepercentage) ^ jaren

1+ rentepercentage = groeifactor

Voorbeeldsom: samengestelde rente

Er staat €500 op de spaarrekening, tegen 4% rente

• rente 1e jaar → €500 x (1,04)^1   = €520,00
• rente 2e jaar → €500 x (1,04)^2 = €540,80 (€540,00)
• rente 3e jaar → €500 x (1,04)^3 = €562,43 (€560,00)
• etc. 
  

Leenmotieven

Dit zijn redenen om te lenen. 

Onverwacht geldtekort

Tijdelijk geldtekort

Koop van een gebruiksgoed

Koop van een huis (hypotheek)

Lening terugbetalen

Als je geld hebt geleend moet je twee dingen terugbetalen

1. Het leenbedrag (aflossen)
2. Een vergoeding (rente)

Vormen van consumptiefkrediet

- Persoonlijke lening 
(aflossen in vooraf afgesproken termijnen)​

- Doorlopend krediet 

(betaal je ook in maandtermijnen terug,

maar het afgeloste bedrag kun je weer opnemen)

- Salariskrediet

(tot een bepaald bedrag in het rood → hangt van je salaris af)

Persoonlijke lening

termijnbedrag x aantal maanden = totale kosten

totale kosten - lening = kredietkosten

Kredietkosten: rekenvraag

Je leent €4.000 met een looptijd van drie jaar en betaalt in maandtermijnen van €130,-. Wat betaal je aan kredietkosten? 

Totale kosten 3 x 12 x €130  = €4.680
Leenbedrag                                = €4.000
----------------------------------------   - 
Kredietkosten                            =€      680

Hypothecaire lening

• Voor veel mensen de grootste lening
• Voor een gebouw
• Het huis of de grond dient als onderpand

Begroting & budgetteren

Begroting

Een overzicht van je verwachte inkomsten en uitgaven voor de komende periode.

Budgetteren

Zorgen dat je uitgaven niet hoger worden dan je inkomsten

→ dus geen geld tekort komen

Reserveren

Betekenis

• Geld opzijzetten (sparen) om hier later grote of onverwachte uitgaven mee te betalen.   
• Je reserveert vooral voor incidentele* uitgaven (vakantie, aanschaf duur apparaat).   
• *incidenteel: af en toe

Formule

bedrag dat je nodig hebt : aantal maanden = reservering per maand

Voorbeeld

Sophie wil over twee jaar een scooter van € 1.800 kopen.  

Hoeveel moet ze per maand reserveren? 

€ 1.800 : 24 = € 75 per maand reververen.

Soorten uitgaven

1. Dagelijkse uitgaven
   
2. Vaste lasten
   
3. Incidentele uitgaven
   

De gewone uitgaven die je betaald van het huishoudgeld (bijv. eten, drinken, persoonlijke verzorging)

De uitgaven die iedere maand of kwartaal terugkomen (bijv. rekening voor gas en elektriciteit, woonlasten, verzekeringen, contributies en abonnementen)

Uitgaven die je niet zo vaak doet of die niet regelmatig zijn (kleding, meubels, vakantie, reparaties)